Gıda Katkıları Asitler – Antioksidanlar – Mineral Tuzlar nelerdir? Kullanım alanları, yan etkileri. Gıda Katkı Maddeleri Rehberi.
ASİTLER, ANTİOKSİDANLAR, MİNERAL TUZLAR (E296-E385)
E296 = Malic acid = doğal (meyvalardan) veya sentetik yoldan sağlanır; bebekler ve küçük çocuklar sakınmalıdır
E297 = Fumaric acid = Fumaria cinsi (özellikle F.officianalis) bitkilerden veya glukoz ile mantarın mayalanmasından sağlanır; tad verici, asidite, antioksidan olarak hafif içeceklerde ve keklerde kullanılır
E300 = Ascorbic acid = un işleme ajanı, ‘C vitamini’; sentetik olarak glukozdan sağlanabilir, doğal olarak sebze ve meyvelerde bulunur; et, kahvaltı tahılları, dondurulmuş balık ve şaraba eklenir
E301 = Sodium ascorbate = C vitamini’nin sodyum tuzu
E302 = Calcium ascorbate = C vitamini’nin kalsiyum tuzu, ‘kalsiyum aksalat’ taşlarının oluşumunu arttırabilir
E303 = Potassium ascorbate = C vitamini’nin potasyum tuzu
E304 = Ascorbyl palmitate, Ascorbyl stearate = askorbik asitin yağlı esteri, fonksiyonları E300 ile aynı
E306, E307,E308, E309 = Tocopherols, alpha-,gamma-,delta- = ‘E vitamini’; soya, buğday, pirinç, pamuk tohumu, mısır gibi birçok sebzenin yağında bulunur; doku yağları ve yağ asitlerinde antioksidan olarak çalışır, A vitamini oksidasyonunu önler; margarin ve salata soslarında kullanılır
E310 = Propyl gallate = yağlı maddelerdeki ekşimeyi önlemek için kullanılır; fındık kesesinden sağlanır; gastrid veya deri tahrişine neden olabilir, kandaki bozukluk ve methemoglobinemia hastalığına neden olma eğilimi bilindiği için gallate’lere bebek ve küçük çocuk gıdalarında izin verilmemiştir; yağ, margarin, domuz yağı ve salata sosunda, bazen de paketlemede kullanılır
E311 = Octyl gallate = bkz E310
E312 = Dodecyl gallate = bkz E310
E317 = Erythorbic acid = sakarozdan üretilir
E318 = Sodium erythorbate = E317’den üretilir
E319 = Tert-ButylHydroQuinone (TBHQ) = petrol kökenli; HACSG* sakınılmasını öneriyor; bulantı, kusma ve sayıklamaya neden olabilir, 5 gramlık bir doz öldürücü sayılır; tipik ürünler yağ ve margarinlerdir
E320 = Butylated hydroxy-anisole (BHA) = petrol kökenli; oksidasyon yüzünden bozulmayı geciktirir; yenilebilen yağlarda, çiklet, margarin, fındık, patates ürünleri ve polietilen gıda ambalajlarında kullanılır, bebe mamalarında izin verilmemiştir, bazılarında alerjik reaksiyon yapabilir, hiperaktiviteye, kanserojen, estrojen etkiler ve diğer olumsuzluklara sebep olabilir; yüksek dozlar laboratuar hayvanlarında tümöre neden olmuştur, 1958’de Japonya’da yasaklandı, uzmanlar İngiltere’de de yasaklanmasını istediler, fakat endüstrinin baskısı nedeniyle yasaklanamadı, McDonald’s 1986’da Amerika’daki ürünlerinden bu maddeyi çıkardı
E321 = Butylated hydroxy-toluene (BHT) = petrol kökenli; bkz E320
E322@ = Lecithins = soya fasulyesi, yumurta sarısı, yerfıstığı, mısır veya hayvani kaynaklardan elde edilen emülgator; zehirli değildir ancak aşırı doz mideyi bozar, iştahı keser ve terlemeye neden olur; margarin, çikolata, mayonez ve süt tozunda yağların bileşimini sağlamak için kullanılır; bitkisel tipi tercih edilmelidir
E325@ = Sodium lactate = sütten elde edilir (laktik asit); domuz renini (sütü pıhtılaştıran bir enzim) veya kesilmiş süt suyu içerebilir,
laktoz tahammülsüzlüğü olan küçük çocuklar ters reaksiyonlar gösterebilir
E326@ = Potassium lactate = bkz E325
E327@ = Calcium lactate = bkz E325
E328@ = Ammonium lactate = bkz E325
E329@ = Magnesium lactate = bkz E325
E330 = Citric acid = gıda asidi, doğal olarak turunçgillerden elde edilir, bisküvi, konserve balık, peynir ve peynir ürünleri, bebe maması, kek, çorba, çavdar ekmeği, hafif içecekler ve mayalanmış et mamullerinde kullanılır
E331 = Sodium citrates = gıda asidi; bilinen yan etkisi yok
E332 = Potassium citrates = gıda asidi; bilinen yan etkisi yok
E333 = Calcium citrates = gıda asidi; küçük miktarlarda bilinen yan etkisi yok
E334 = Tartaric acid = gıda asidi; çiğ meyvelerden elde edilir; küçük miktarlarda bilinen yan etkisi yok
E335 = Sodium tartrates = gıda asidi; bilinen yan etkisi yok
E336 = Potassium tartrates = gıda asidi; bilinen yan etkisi yok
E337 = Sodium potassium tartrate = gıda asidi; bilinen yan etkisi yok
E338 = Phosphoric acid = gıda asidi; fosfattan elde edilir; peynir ürünlerinde kullanılır; bilinen yan etkisi yok
E339 = Sodium phosphates = mineral tuz; eczacılıkta müshil olarak, tekstil boyamada sabitleme ajanı olarak kullanılır; yüksek dozlar vücuttaki kalsiyum-fosfor dengesini bozabilir
E340 = Potassium phosphates = bkz E339
E341@ = Calcium phosphates = mineral tuz; kaya ve kemikte bulunur; eczacılıkta antasit ve emaye üretiminde parlatıcı olarak kullanılır
E343 = Magnesium phosphates = temel mineral
E350 = Sodium malates = bilinen yan etkisi yok
E351 = Potassium malate = bilinen yan etkisi yok
E352 = Calcium malates = bilinen yan etkisi yok
E353 = Metatartaric acid = bilinen yan etkisi yok
E354 = Calcium tartrate = güvenli görünüyor
E355 = Adipic acid = kök adipozda (bir nevi hayvani yağ) bulunan gıda asidi
E357 = Potassium adipate = bilinen yan etkisi yok
E363 = Succinic acid = bazı ülkelerde yasaklandı
E365 = Sodium fumarate = gıda asidi; fumaric asit tuzu; Fumaria cinsi (özellikle F.officianalis) bitkilerden elde edilir
E366 = Potassium fumarate = bilinen yan etkisi yok
E367 = Calcium fumarate = bilinen yan etkisi yok
E370 = 1,4-Heptonolactone = bazı ülkelerde yasaklandı
E375 = Niacin = B3 vitamini; doğal olarak fasulye, bezelye ve diğer baklagillerde, süt, yumurta, et, kümes hayvanları ve balıkta bulunur; günlük 1000 mg’ı aşan dozlarda şeker hastalığı, gastrit, karaciğer ve göz zararları ve gut hastalığına yol açan, kandaki üric asit seviyesinin yükselmesine neden olabilir; günlük 50-100 mg’lık dozlarda zararsız fakat acı verici kızarıklıklar, özellikle aç karnına alınmış ise baş ve mide ağrısı yapabilir
E380 = Tri-ammonium citrate = karaciğer ve pankreas fonksiyonlarına müdahale edebilir
E381 = Ammonium ferric citrates = temel mineral, sitrik asitten elde edilen gıda asidi; kahvaltı tahıllarına ve diyet formüllerine demir eklemek için kullanılır
E385 = Calcium disodium EDTA = bazı ülkelerde yasaklandı
