Hava ne demektir? Hava ne işe yarar? Havanın içinde bulunan gazlar nelerdir, özellikleri, kullanımı ile ilgili bilgi.
Hava; atmosferi dolduran ve içinde % 78.08 oranında azot, % 20.95 oranında oksijen ve % 0.93 oranında argon bulunan, gaz halindeki akışkandır.
Kaynak: pixabay.com
0°C ve 760 mm basınçta, 1 litre havanın ağırlığı 1.2928 gr’dır. Canlıların yaşamlarını sürdürmede en başta gelen öğelerden biri olan havada, biyolojik ve teknolojik etkenler nedeniyle bir miktar karbondioksit (ortalama % 0.03) ile çok küçük oranlarda başka gazlar da bulunur. Su buharı da iklim koşullarına bağlı olarak değişen oranlarda atmosferdeki havanın önemli bir bileşenini oluşturur. Havayı oluşturan gazların bileşim oranları, yer yüzeyinden yükseldikçe değişir. Bu oranlar, troposfer adı verilen atmosfer tabakasında, hemen hemen hiç değişmez iyonosfer de molekül halinde azot, atom halinde oksijen bulunur.
Atmosferin daha yüksek tabanlarındaysa büyük bölümünü güneşten yere ulaşan hidrojen atomları alır. Ayrıca az miktarda argon, neon, kripton, ksenon, helyum, azotoksit, metan, karbonmonoksit ve atmosferin üst katmanlarında milyonda 0,29 oranında ozon vardır. Atmosferdeki hava tabakaları, iklim ve mevsimlere göre küçük değişimler göstermekle birlikte, hemen hemen sabit çizgilerle ayrılmıştır. Sürekli biçimde azot ve oksijen kaybına karşın havanın bileşim oranının değişmemesinin nedeni atmosferdeki oksijen ve azot dönüşümleridir. Solunma için gerekli olan oksijen, fotosentez olayı sonucu bitkiler tarafından yeniden atmosfere katılır.
Havada Bulunan Gazlar
Azot
Azot, Dünya atmosferinin yüzde 78’ini oluşturan renksiz, kokusuz, tatsız ve inert bir gazdır. Gezegendeki tüm canlı organizmalarda bulunur ve azot döngüsü, bilim adamlarının gazın atmosferden toprağa, bitki örtüsüne ve faunaya hareketini izlemesine ve ardından onu parçalayıp atmosfere geri salmasına olanak tanır. Ayrıca nükleik asidi oluşturan baz çiftlerinde de bulunur ve bu da onu yaşam için gerekli bir bileşen yapar.
Oksijen
Oksijen, atmosferde en bol bulunan ikinci gazdır, ancak hidrojen ve helyumdan sonra evrende en bol bulunan üçüncü kimyasaldır. Oksijen, Dünya’nın havasında, denizinde ve karasında yaygındır ve Dünya okyanuslarının kütlesinin yüzde 88,8’ini oluşturur. Renksiz ve kokusuzdur ve atmosferin yüzde 21’ini ve kütlesinin yüzde 23’ünü oluşturur.
Argon
Argon, Dünya atmosferinin yüzde 0,93’ünü kaplar ve onu en yaygın üçüncü gaz yapar. Renksiz, kokusuz ve tatsızdır ve çoğu koşulda etkisizdir. Dünya atmosferinin kütlesinin yüzde 1.28’ini oluşturur. Dünya atmosferindeki hemen hemen tüm argonlar argon-40’tır. Bu, yarı ömrü boyunca bozunan ve gazı atmosfere bırakan yerkabuğundaki potasyum-40 izotopudur.
Karbon dioksit
Karbondioksit, fotosentez sürecinin önemli bir parçasıdır: gazları çeken ve onun yerine oksijeni serbest bırakan bitkiler. Bu temel role rağmen, karbondioksit, Dünya atmosferinin yalnızca yüzde 0.0387’sini oluşturuyor. Gaz renksiz ve kokusuzdur ve atmosferdeki miktarı Kuzey Yarımküre’de büyüme mevsimine bağlı olarak mevsimsel olarak dalgalanır. Bunun nedeni, Kuzey Yarımküre’nin daha fazla kara kütlesine sahip olması ve sonuç olarak gazı fotosentezlemek için daha fazla bitki örtüsü olmasıdır.
