Hawaii Adaları nerededir? Hawaii Adaları nereye bağlı, konumu, özellikleri, tarihçesi, iklimi hakkına bilgi.
Hawaii Adaları
Hawaii Adaları;Amerika Birleşik Devletleri’nin 50. eyaleti; Büyük Okyanus’ta takımada. Büyük Okyanus’ un kuzeyinde yer alan adalar, ABD’ nin Kuzey Amerika toprakları dışındaki tek eyaletidir.
Yüzölçümü: 16.759 km2.
Başlıca kentleri: Honolulu (merkez), Pearl City, Kailua, Hilo.
Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan çeşitli irili ufaklı adalardan oluşan Hawaii Takımadaları grubunun iki ucu arasındaki uzaklık 3.000 km’yi bulur. 20 dolayındaki adaların en önemlileri güneydoğuda toplanmıştır. (Maui 729 km2, Oahu 608 km2, Lanai 140 km2, Niihau 73 km2, Kahooal ve 45 km2). Kuzeybatı uca yakın adaların bölümü boştur. Başkent Honolulu, Oahu Adası’ndadır. Volkanik kökenli adaların kıyıları, genellikle mercan kayalıklarıyla kaplıdır. Adaların en büyüğü ve güney-doğu ucundaki Hawaii, grubun jeolojik açıdan en genç yapıda olanıdır. Hawaii Adası’nın kuzeyinde sönmüş Mauna Kea (4.205 m), güneyinde Mauna Loa (4.165 m), Maui Adası’nda Halekala (3.063 m), volkanları, adadaki en önemli yükseltilerdir. Adadaki dev eğrelti ormanları, volkanlar, kıyılar, Hawaii Ulusal Parkı sınırları içine alınmıştır. Volkan konileri dışında toprak yapısı genelde düz ve verimlidir. Adalar, tropikal kuşağın zengin bitki örtüsüyle kaplıdır. Subt-ropik nitelikteki iklim genelde ılımandır. İklim üzerinde denizin büyük etkisi vardır. Ortalama sıcaklık 23-24°C dolayında, en düşük sıcaklık -10°C, en yüksek sıcaklık 38°C’dir. Yüksek kesimlerde 12.700 mm’ye (Hawaii Adası’nda Kanai Ormanı’nda) ulaşan yıllık yağış tutarı, Puaka’da 254 mm’ye kadar düşer. Doğu batı yönünde esen rüzgârlar nem getirdiğinden yağışlara yol açar. Kıyı ovalarında, artezyen kuyularından sağlanan taban suyuyla sulamak tarım yapılır. Şekerkamışı ve ananas, geniş alanlarda yetiştirilen temel tarım ürünleridir. Kahve ekimi, sığır, keçi yetiştiriciliği, kümes hayvancılığı, hayvansal ürünler, öteki önemli tarımsal etkinliklerdir. Ananas ve şeker işleme (yılda 1 milyon ton) konserve yapımında dünyanın en önde gelen merkezlerinden biridir. Okyanus balıkçılığı gelişmiştir. Gemi onarımı, demir, petrol arıtımı, yapı gereçleri, elektronik donanımı, başlıca endüstri dallarıdır. Bilimsel araştırma merkezleri (jeofizik, deniz ve uzay bilimleri), Amerikan askeri üsleri (başta Oahu Adası’nda Pearl Harbour olmak üzere), eyalet ekonomisine önemli katkı sağlar. Hawaii adının dünyada duyulmasında rol oynayan en önemli sektör turizmdir. Bu alanda İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana hızlı bir gelişme gösteren adaları yılda yaklaşık 4 milyon turist gezer. Büyük ölçüde hava ulaşımına bağımlı (10 sivil havaalanı vardır), olan adaların, ABD, Kanada, Avustralya, Filipinler, Çin, Japonya ile denizyolu bağlantısı vardır. Halkın büyük bölümünü Beyazlar oluşturur. Beyazlan Japonlar, Filipinliler, Hawaiililer izler. Ayrıca az sayıda Çinli, Koreli, Zenci vardır. Halkın % 92’si ABD yurttaşıdır. En yaygın din Hristiyanlığın (% 31 Katolik, % 34 Protestan) yanı sıra, Budizm (% 12) ve Mormon Mezhebi (% 2.5) öteki başlıca dinlerdir.
Tarihi: Adalara ilk yerleşenlerin Polinezyalı denizciler olduğu sanılır. İngiliz Kaptan James Cook’un ayak basmasıyla Batılıların keşfettiği adalara “Sandwich” adı verildi. Batı kültürünün etkisiyle yerli kültür geriledi, Hristiyanlık yayıldı. 1840’ta anayasal monarşi düzeni kuruldu. 1894’te Cumhuriyet rejimine geçildi. 1898’deki ABD’ye bağlanma karan 1900’de yürürlüğe girdi. 7 Aralık 1941’de Japon uçaklarının Pearl Harbour’a giriştikleri saldırıda, 3.000’in üzerinde asker-sivil yaşamını yitirdi. 50 savaş gemisi, 19 sivil tekne batırıldı, 200 uçak kullanılamaz duruma geldi. İkinci Dünya Savaşı sırasında adalar, ABD’nin Büyük Okyanus’taki ana üssü olarak kullanıldı. 21 Ağustos 1959’da, 50. eyalet olarak ABD’ye katıldı. Görev süresi dört yıl olan 25 üyeli Senato ile görev süresi iki yıl olan 51 üyeli Temsilciler Meclisi’nden oluşan Eyalet Meclisi, yürütme ve yasama erklerini elinde bulundurur. Genel seçimle işbaşına gelen eyalet valisinin görev süresiyse 4 yıldır. Hawaii, ABD Kongresi’nde 2 Senatör, 2 Temsilciler Meclisi üyesiyle temsil edilir.
