Hünkar İskelesi Antlaşması ne zaman, kimler arasında gerçekleşmiştir? Hünkar İskelesi Antlaşması önemi, maddeleri hakkında bilgi.
Hünkar İskelesi Antlaşmasının Önemi
Hünkar İskelesi Antlaşması; Osmanlı Devleti ile Rusya arasında, İstanbul’da Hünkâr İskelesi Köşkü’nde imzalanan antlaşmadır (8 Temmuz 1833).
Mehmet Ali Paşa’nın Suriye ile Filistin’e gönderdiği oğlu İbrahim Paşa, 21 Aralık 1832’de İskenderun yakınlarındaki Beylan Boğazı’nda, Ağa Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu’nu yenilgiye uğrattı, Adana Ovası’na girdi. 14 Mayıs 1833′ te Kütahya’da imzalanan bir antlaşmayla gücünü kabul ettirdi. II. Mahmut, Rusya’dan yardım istemek zorunda kaldı. 15 bin kişilik bir Rus birliği 5 Nisan 1833’te Boğaz’da Anadolu yakasına çıktı ve Beykoz çayırına yerleşti. Daha sonra da Rusya ile altısı açık, birisi gizli, 7 maddelik bir savunma işbirliği antlaşması imzalandı.
Hünkar İskelesi Antlaşması Maddeleri
Sekiz yıl süreli antlaşmanın birinci maddesine göre, iki devletin yalnızca savunma kaygısıyla anlaşma yaptıkları, huzur ve güvenlikleriyle ilgili bütün sorunlarda birbirlerine yardımda bulunacakları belirtildi.
Üçüncü maddeye göre, Osmanlı Devleti’nin Rusya’dan isteyeceği yardım üzerine Rusya, karadan ve denizden, kararlaştırılan sayıda gücü hemen gönderecektir. Dördüncü maddeye göre, yardım isteyen taraf, yardıma gelenlerin bütün giderlerini ödeyecektir. Beşinci maddeye göre, antlaşma süresi sekiz yıldır.
Altıncı madde, antlaşmanın iki ay içinde onaylanıp yürürlüğe gireceğini açıklar. Kapalı maddeye göre, Osmanlı Devleti’ne sağlanan yardıma karşılık, Rus çarı, bir karşılık yardımı istemeyecek, ancak Rusya bir saldırıya uğrarsa, Osmanlılar, Çanakkale ve İstanbul Boğazları’nı, Rusya’nın çıkarma uygun bir biçimde kapatacaktı. Hünkâr İskelesi Antlaşması’nı, II. Mahmut istemeyerek imzaladı. Avrupa devletleri büyük tepki gösterdi. Boğazların kapanması hususunu yadsıdılar, Yapılan baskı sonucu Rus kuvvetleri, 10 Temmuz 1833 günü İstanbul’ dan ayrıldılar. Boğazlar da, daha sonra yapılan anlaşmalarla yeni bir tüzüğe bağlandı.
