İbnül-emin Mahmut Kemal İnal kimdir? Ünlü bir Türk tarihçisi olan İbnül-emin Mahmut Kemal İnal’in hayatı ve çalışmaları hakkında bilgiler.
İbnül-emin Mahmut Kemal İnal (1870-1957)
Ünlu bir Türk tarihçisidir. Babası Emin Paşa’nın yanında, daha çok küçük yaştan beri devrin büyükleriyle aynı meclislerde bulunmuştu. Araştırıcı bir zekası, eşine hemen hemen rastlanamayacak kuvvette bir hafızası olan İbnül-Emin için bu imkan, ileride vereceği eserler, yazacağı hatıralar bakımından son derece önemli olmuştur.
İbnül-Emin, zamanının gençleri gibi küçük yaşta bir kaleme stajyer olarak verildi. Sadaret Mektupçu Kalemi müdürü iken İkinci Meşrutiyet ilan edildi. Bunun üzerine onu Eylâlât-ı Mümtâze kalemi müdürlüğüne, «müdevvenat-ı kanuniye» ve «Takvim-i Vekayi» (resmî gazete) müdürlüğüne getirdiler. Daha sonra Divan-ı Hümayun beylikçiliği yaptı. Birkaç arkadaşı ile işbirliği edip Evkaf-ı İslâmiye Müzesi (İslâm Eserleri Müzesi) ni kurdu; kendisi de yönetim kurulu başkanı oldu.
Mahmut Kemal İnal’ın daha sonraki resmî vazifeleri arasında Tarih Vesikalarını Tasnif Heyeti başkanlığı, Tarih Encümeni üyeliği, son olarak da Evkaf Müzesi Müdürlüğü vardır ki, buradan emekliye ayrılmıştı.
Mahmut Kemal İnal, bir yandan da başkalarının eserlerinin basılmasına yardım etmiştir. «Asâr-ı Müfîde (faydalı eserler) Kütüphanesi» adı altında, Maarif Nazırı Şükrü Bey’in yardımı ile, bastırdığı eserler arasında Lefkoçalı Galip Bey, Hersekli Arif Hikmet Bey gibi şairlerin divanlarına geniş ve çok değerli ön sözler yazmış, Divan-ı Yahyâ» yı (Şeyhülislâm Yahya Efendi’nin divanını) aynı değerde bir önsözle, aynı seriden bastırmıştı. «Tuhfetu’l-Hattâtıyn» ile, buna ek olarak kendisinin yazdığı «Son Hattatlar», yazı sanatımızın en değerli belgeleridir. «Kemâlüş-şuarâ» adını vererek, on iki cilt halinde «Son Asır Türk Şairleri» adlı eseri, Millî Eğitim Bakanlığı’na bastırdı. «Son Sadrazamlar» da aynı şekilde yayınlanan eserlerdendir.
Mahmut Kemah İnal, pek değerli el yazısı (hat) koleksiyonunu, kitaplarını, ölümünden sonra, İstanbul Üniversitesi Kitaplığına vermiştir.
