Orestes Kimdir? Yunan Mitolojisinden Bir Karakter, “Orestes” Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Yunan mitolojisinde Orestes kimdir, özellikleri nelerdir? Mitolojiyi sevenler için Orestes hikayesi, mitolojideki yeri hakkında bilgi.

Orestes

Orestes Kimdir? (Mitoloji)

Orestes; Yunan mitolojisinde, Mykenai (ya da Argos’) kralı Agamemnon ile Klytaimestra’nın (Klytemnestra) oğludur. Homeros’a göre, Agamemnon Troya’dan dönüp karısının aşığı Aigisthos tarafından öldürüldüğünde kent dışında olan Orestes, delikanlılık yaşına gelince Aigisthos ve Klytaimestra’yı öldürerek babasının intikamım alır. Ama bu davranış, çağının ahlak değerlerine aykırı olduğu için kınanır.

Ozan Stesikhoros’a göre, Agamemnon öldürüldüğünde Orestes küçük bir çocuktur ve bakıcısı tarafından gizlice kaçırılarak kurtarılır. Klytaimestra kendisini bekleyen sonu düşünde görür. Erinysler (Furialar), annesini öldüren Orestes’i bu cinayetten sonra rahat bırakmaz. Aiskhylos’un Oresteia üçlemesinde Orestes Apollon’un emirlerine uyar; öldüğü söylentisini yayarak bir yabancı kimliğine bürünür ve annesini öldürdükten sonra Erinyslerden kurtulmak için Delphoi’ye sığınır. Gene Apollon’un isteğiyle Atina’ya gider ve Areopagos Meclisi’nde kendini savunur. Yargıcılar eşit olarak bölününce, Athena’nın oyuyla suçsuzluğuna karar verilir. Yatışmaları için Erinyslere de Eumenides (Hayırlı Tanrıçalar) sıfatı verilir.

Euripides’in İphigeneia en Taurois (İÖ y. 413; iphigeneia Tauris’te, 1963) adlı yapıtında, Erinyslerin hoşnutsuzluğu önlenemez ve Apollon Orestes’e, Tauris’e giderek Artemis heykelini Atina’ya geri getirmesini emreder. Orestes, arkadaşı Pylades ile birlikte Tauris’e ulaşır, ama bütün yabancıların tanrıçaya kurban edilmesi yörenin geleneği olduğu için yakalanır. Kurban törenini yöneten rahibe Orestes’in kız kardeşi İphigeneia’dır. Birbirlerini tanırlar ve heykeli de alarak hep birlikte kaçarlar. Orestes, babasından miras kalan krallığa Argos ve Lakedaimon’u da katar. Helena’yla Menelaos’un kızı olan Hermione ile evlenir. Bir yılanın sokması sonucunda ölür.

Orestes’in öyküsü ilkçağda güzel sanatların ve edebiyatın en gözde konularından biriydi. Aiskhylos’un Oresteia adlı yapıtının ortaya koyduğu dramatik gücü Sophokles ve Euripides işledi. Yeniçağda birçok Batılı oyun yazarı öykünün çeşitli yönlerini işlediler. Bunlar arasında Voltaire’in Oreste, Goethe’nin Iphigenie auf Tauris (1779: Iphigenie Tauris’te, 1943), Eugene O’Neill’in Mourning Becomes Electra (1931; Elektra’ya Yas Yaraşır, 1960) ve Jean-Paul Sartre’ın Les Mouches (1943; Sinekler, 1963,1965) adlı yapıtları ile Gluck’un Iphigenie en Tauride (1779) ve Richard Strauss’un Elektra operaları sayılabilir.

Advertisement

Homeros’un Hikâyesi

Homeros’un hikâyesinde Orestes, Tantalus ve Niobe ile doğrudan akraba olan Atreus’un lanetli evinin bir üyesidir. Truva Savaşı’na giderken iyi bir rüzgâr için tanrıça Artemis’e dua eden Agamemnon, tanrıçanın işareti ile kızı İphigenie’yi kurban etmek ister, ancak karısı Klytemnestra buna karşı çıkar. Yine de kararından vazgeçmeyen Agamemnon, kızını kurban ederken kızı tanrıça tarafından kurtarılır, yerine bir dişi geyik kurban edilir. Ancak karısı Klytemnestra bu duruma çok kızmıştır. Agamemnon Truva Savaşı’ndayken, karısı Klytemnestra Agememnon’un kuzeni Aegisthus ile aşk yaşar. 12 yıl sonra kral savaştan döndüğünde, karısı onu öldürmeyi kafasına koymuştur. Çok sıcak karşıladığı kocasını, banyodayken bir balta ile öldürür.

Bu sırada 12 yaşında bir çocuk olan Orestes, annesi ve sevgilisinden kaçıp Parnassus dağı’ndaki Phanote’ye ve kral Strophius’a sığınır. 8 yıl sonra öldüğü söylentisi yayılır, ancak Orestes’in ölümünü haber vermeye gelen haberci gerçekte Orestes’in kendisidir. Annesi ve sevgilisini öldüren Orestes, arkadaşı Strophius’un oğlu Pylades ile şehirden ayrılır, ancak anne katili olması sebebiyle intikam ruhları erinyeler tarafından kovalanır. Atina’ya varan Orestes, bu şehirde Apollon ve Athene tarafından yargılanır ve beraat eder. Daha sonra Tauris’e gidip kız kardeşini İphigenie’yi bulması emredilir. Orestes son olarak Tauris’ten kız kardeşini kurtarır.


Leave A Reply