İdris-i Muhtefi kimdir ve ne yapmıştır? İdris-i Muhtefi hayatı, biyografisi, eserleri ve şiirleri hakkında bilgi.
İdris-i Muhtefi
İdris-i Muhtefi; Hoca Aliyyü’r-rumi, İmam Aliyyü’r-rumi, İdris Ali Sultan olarak da bilinir, asıl adı Hacı Ali Bey (d. Tırhala [bugün Trikala, Yunanistan] – ö. 1615, İstanbul), Osmanlı mutasavvıf ve şairidir. Bayrami Melamilerinin (Hamzaviler) Hamza Bali’den sonra kutb saydıkları şeyhtir.
I. Süleyman’ın (Kanuni) sadrazamlarından Rüstem Paşa’nın terzisi olan amcasıyla birlikte İran Seferi’ne (1548) giderken, Ankara’ nın Kutluhan köyünde Bayramı Melamilerinin şeyhlerinden Hüsameddin ile görüştü. Onun yanında kalıp Melami eğitimi altında yetişti. Şeyh Hüsameddin’in öldürülmesi ya da hapisteyken ölmesi üzerine İstanbul’a gitti. Şeyhliğin yanı sıra ticaretle uğraştı. Ahi loncalarından büyük saygı gördü, peştemalcılar esnafını temsil etti.
Kırk altı yıl boyunca birçok mürit yetiştirdi ve Melamiliğin yayılmasında önemli rol oynadı. Müritleri arasında vezirler ve şeyhülislamlar da vardı. Kendisinden sonra Melamiliği sürdüren başlıca müritleri arasında Konyalı Muhyiddin Efendi, şair Tıfli Ahmed, Vezir Halil Paşa, Mesnevi yorumcusu Sarı Abdullah Efendi, Şeyhülislam Ebul Meyamin ve İznikli Fazıl Ali sayılabilir.
İdris-i Muhtefi aruz ve heceyle şiirler yazdı. Yunus Emre tarzında hece ile yazdığı ve Melamiler arasında çok ünlü olan Şathiye’si birçok kez şerh edilmiştir.
