Anadolu Selçuklularının beşinci hükümdarı olan II. Kılıç Arslan’ın hayatı ve döneminde olan olaylar ile ilgili bilgiler. II. Kılıç Arslan kimdir?
II. Kılıç Arslan
Anadolu Selçuklularının 5. hükümdarı, I. Kılıç Arslan’ın torunu, I. Mesut’un oğludur. Lâkabı İzzettin’dir. Babası tarafından, Konya’da hükümdar ilân edildiği zaman 40 yaşlarında olgun bir komutan ve devlet adamıydı. Az sonra Sultan Mesut öldü. 1155’te II. Kılıç Arslan, imparator oldu. 2 yıl sonra, 1157’de, tabi olduğu Büyük Selçuklu İmparatoru Sultan Sencer ölünce, II. Kılıç Arslan, Selçuklular’ın en büyüğü sıfatı ile, Büyük Türk Hakanı oldu.
II. Kılıç Arslan’ın bütün gayesi, Bizans’ın Anadolu üzerindeki arzularına son vermek ve Anadolu’daki Türkmen beyliklerini ortadan kaldırıp Türkiye’nin birliğini sağlamaktı. 1157’de Antep’İ aldı; devletin sınırlarını güneye doğru genişletti. 1159’da İmparator Manuel Komnenos, Eskişehir civarında 40.000 zayiat vererek Türkler’e yenildi. Öç almak üzere daha büyük bir ordu toplamaya başladı. O sıralarda sulha şiddetle ihtiyacı olan II. Kılıç Arslan, şn büyük düşmanı olan Bizans imparatorunu İstanbul’da ziyarete giderek savaş haline son verdi. İstanbul’da kaldığı 3 ay içinde Bizanslılar, bu büyük Türk hükümdarının gözlerini kamaştırmak için hiçbir şey esirgemediler. Sultan ile maiyetine altın tabaklar içinde yemek gönderiliyor, bu tabaklar bir daha geri alınmıyordu.
1174’te, Suriye ve Musul’un Türk hükümdarı Atabey Nurettin Mahmut Zengî’nin ölümü ile büyük bir rakîpten kurtulan II. Kılıç Arslan, ertesi yıl Orta Anadolu’da Sivas, Tokat bölgelerine hâkim olan kudretli Da-nişmentli Türk kırallığına son verdi. Böylece Türkiye’nin birliği sağlanmış oldu.
Bu sıralarda Türkler’in Bergama ve Edremit’e kadar ilerlemeleri, Bizans’ı dehşet içinde bırakmıştı. İmparator Manuel, II. Kılıç Arslan’ı kesin şekilde ezmek lâzım geldiğine karar verdi.
Miryokefalon Meydan Savaşı
Frank, Macar, Peçenek, Sırp yardımcı birlikleriyle devleşen Bizans ordusu, başlarında kudretli imparatorları Manuel bulunduğu halde, Türkler’in üzerine yürüdü. Kesin meydan savaşında önce. Sultan, bu orduyu akıncıları ile iyice yıprattı. Nihayet Denizli yakınlarında Miryokefalon’da dağ geçitleri arasında birdenbire düşmanın karşısına çıktı; Bizans ordusunun hemen hemen tamamını kılıçtan geçirdi. 5.000 araba dolusu ganimet, silâh, mücevher ve altın, 60.000 kişilik Türk ordusunun eline geçti. Dağ yamaçları, Bizanslıların cesetleriyle doldu. İmparator, çok ağır bir tazminat karşılığında serbestçe çekilip gitti. Malazgirt’ten sonra Türkler’in Bizans’a en büyük darbesini teşkil eden bu meydan savaşı, Bizans’ın Anadolu’yu geri almak için sarfettiği bütün gayretler» boşa çıkardı; Türkiye’nin ebedî bir devlet olacağı, kesin şekilde anlaşıldı.
Selçuklu Sultanlığı, 1190 – Kaynak: commons.wikimedia.org
Haçlılar’la Savaş
İmparator Manuel, Güney İtalya’da Batı (Almanya) İmparatoru ile çekişiyordu. Sultan, Batı İmparatoru’nun tarafını tuttu. Bu sıralarda Salâhattin Eyyubî’den Kudüs’ü geri almak üzere tertiplenen III. Haçlı Seferi, Anadolu topraklarından geçmeye hazırlanıyordu. İmparator Friedrich Barbarossa, 400.000 kişilik ordusu ile Denizli civarında Türkiye sınırını geçti. Miryokefalon’u unutmayan Haçlılar, çok ihtiyatlı hareket ediyorlardı. Akşehir civarında düşmanı karşılayan Sultan Kılıç Arslan’ın oğlu Melik-Şah, Haçlılar’a ağır zayiat verdirdi. 111. Haçlı sürüleri, Türkiye’nin birçok bölgelerini çiğnedi; fakat daha fazla zarar vermeden Suriye’ye geçti. Bundan sonra Kılıç Arslan, Bizans’a ve Haçlılar’a karşı dengeyi sağlamış olmanın huzuriyle iç işlerle uğraşmaya başladı.
Büyük Türk Hakanı sıfatiyle «Sultânu’l-A’zam» (En Büyük İmparator) sanını kullanmaya başlıyan II. Kılıç Arslan, 80’ine yakın bir yaşta öldü. 37 yıllık saltanatını, Türkiye’yi büyük, güçlü ve ölümsüz kılmak için bir seri mücadele ile geçirdi. Yerine önce oğlu I. Sultan Keyhusrev (1192 – 1196), sonra öteki oğlu II. Sultan Süleyman-Şah (1196- 1203) geçti. II. Süleyman-Şah’ın oğlu III. Sultan İzzettin Kılıç Arslan (1203 -1204) 1 yıl tahtta kaldı; tekrar I. Keyhusrev hükümdar oldu (1204 – 1210). Bir de IV. Sultan Rüknettin Kılıç Arslan vardır ki II. Keyhusrev’in oğludur; 2 kere de (1249 + 1261 – 1266) 5 yıl Türkiye imparatoru olmuştur.
