İran Kontra Skandalı Nedir?

İran Kontra Skandalı nedir? İran Kontra Skandalı nasıl gerçekleşmiştir, tarihi, özellikleri hakkında bilgi.

İran Kontra Skandalı

İran Kontra Skandalı; ABD’de, Ulusal Güvenlik Konseyi’nin (NSC) adının karıştığı siyasal skandaldır. NSC’nin İran’a silah sattığının ve satıştan elde ettiği parayı Nikaragua’ daki yönetim karşıtı kontralara aktardığının anlaşılmasıyla patlak vermiştir. 1985 başlarında NSC’nin başkanı Robert C. McFarlane, İran’a tanksavar ve uçaksavar füzeleri satılırsa İran’a bağlı Şii teröristlerin Lübnan’da kaçırdıkları ABD yurttaşlarını serbest bırakabileceği gibi yanlış bir düşünceye kapıldı.

1986’da İran’a yapılan bu ve benzeri gizli silah satışları, ABD hükümetinin teröristlerle pazarlığa girişmemek, Irak’a karşı sürdürdüğü savaşta, uluslararası terörü desteklediğine inanılan İran’a yardım etmemek ilkelerine dayanan politikasıyla çelişiyordu. İran’ın silahlar karşılığı ödediği 48 milyon doların bir bölümü NSC tarafından alınarak Nikaragua’da Marksist eğilimli Sandinista hükümetini devirmek için savaşan ve ABD’nin desteklediği ayaklanmacı kontra’lara aktarıldı.

Paranın transferini NSC üyesi Yarbay Oliver North, McFarlane’in yerine NSC’nin başına geçen Amiral John M. Pointdexter’in onayıyla gerçekleştirdi. North ve arkadaştan kontra’ları desteklemek için özel fonlar»da oluşturdular. Bu eylemler 1984’te kabul edilen ve kontra’lara doğrudan ya da dolaylı askeri yardım yapılmasını yasaklayan Boland Yasası’na da aykırıydı.

NSC’nin bu yasadışı eylemleri Kasım 1986’da ortaya çıktı ve kamuoyunda büyük tepkiyle karşılandı. Pointdexter ve North görevden alınarak yargılandılar. Başkan Reagan‘ın saygınlığı zedelendi. ABD’nin terörizme karşı çıkan ülke imgesi ve uyandırdığı güven, bir süre için ciddi biçimde sarsıldı.