Işığın Yansıması Kırılması ve Renklere Ayrılması Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Işığın yansıması ve kırılması nasıl olur? Kırılma katsayısı nedir? Işığın renklere ayrılması olayı nasıl olur? Konu anlatımı

Işığın Kırılması

Kaynak : pixabay.com

Işığın Yansıması ve Kırılması

Yansıma.

Geçirgen bir ortamda yol alan ışık ışınları bir cisimle karşılaşırlarsa geri dönerler. Bu olaya “ışığın yansıması” denir.

Kırılma.

Cisme çarpan ışığın hepsi yansımaz. Bir kısmı da cismin içine girer. Burada önümüze iki durum çıkar. Eğer cisim saydamsa ışık, cisim içinde yoluna devam eder. Yalnız, geldiği doğrultudan biraz sapar. Bu olaya da “ışığın kırılması” denir.

Yutulma.

Cisim saydam değilse içeri giren ışınlar yollarına devam edemezler. Bu olaya da “ışığın yutulması” adı verilir.

Saydam olmayan cisimler üzerilerine düşen ışık ışınlarının bir miktarını yansıtır, bir miktarını da yutarlar. Yansıyan ve yutulan ışık miktarları her cisimde başkadır. Saydam olmayan cisimlerin parlak yüzeyleri iyi birer yansıtıcıdırlar. Aynalar üzerilerine düşen ışınların büyük bir kısmını yansıtırlar.

Işığın Kırılması

Advertisement
Kırılma Katsayısı.

Saydam bir ortamda ilerleyen ışık ışınları, başka bir saydam ortamın yüzeyine raslayınca kırılır, yanı ilerleme doğrultularını değiştirirler. Bu olayı en belirli olarak suya daldırdığımız bir çubukta görebiliriz. Çubuğun su içindeki kısmından gelen ışınlar sudan havaya geçerken kırılmaya uğrarlar. Onun için, çubuk düz bir doğru şeklinde görülmez, suya girdiği noktadan kırılmış gibi görünür. Yansıma kanunlarına benzeyen kırılma kanunları da vardır. Bir ışığın kırılması içinden geçtiği iki saydam ortamın özelliklerine de bağlıdır. Bu, «kırılma katsayısı» adı verilen bir değerle belirtilir.

Işık Prizması.

Birbirine paralel olmayan iki düzlem arasında saydam bir cisim bulunduğunu düşünelim. Buna “ışık prizması” denir. Prizmanın bir yüzünden kırılarak giren ışık, prizma içinde yol aldıktan sonra, gene kırılarak çıkar. Prizmalar ışıkla ilgili yerlerde büyük önem taşırlar. Birçok araçların yapılmasında aynalarla, merceklerle birlikte kullanılır.

ışık prizma

Işığın Renklere Ayrılması

Güneşten gelen ışığa «beyaz ışık» denir. Beyaz ışığın önüne bir prizma tutarsak prizmadan çıkan ışığın artık beyaz olmayıp yedi renk ışığa ayrıldığını görürüz. Bu renkler kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert, mordur. Böylece, güneş ışığının bu yedi rengin birleşmesiyle oluştuğu anlaşılır. Renkli ışıkların yayılma hızları değişik olduğu için, prizmanın kırılma katsayısı aynı olduğu halde, kırılmaları eşit olmamıştır. Ayrılmış renkli ışıkların önüne ikinci bir prizma koyarsak gene beyaz ışığa dönüştüklerini görürüz.

Mercekler.

Karşılıklı yüzeyleri küre parçası olan saydam cisimlerdir. Mercek üzerine düşen ışık ışınları da prizmadaki gibi kırılmaya uğrayarak merceğe girer, gene kırılmaya uğrayarak mercekten çıkarlar. Aynalarda, prizmalarda olduğu gibi merceklerde de kırılma kanunları, formülleri vardır. Mesela büyüteç bir mercektir. Işığın kırılması esasına dayanarak cisimleri olduklarından büyük gösterir.

Optik Araçlar.

Işıkla, ışığın kanunlarıyla ilgili araçlardır. Günlük yaşamamızda bunların birçoğunu kullanırız. Büyüteç, gözlük en ilkelleridir. Daha gelişmişleri dürbün, projeksiyon makinesi, sinema makinesi, fotoğraf makinesi, mikroskop, teleskoptur. Gözümüz de bir optik araç gibi çalışır. Bütün bunlar ışığın kırılma, yansıma kanunlarına uygun olarak çeşitli işler görürler.

Advertisement


Leave A Reply