İstatistik ne demektir? İstatistik neyi inceler, özellikleri, istatistik hakkında bilgi.
İstatistik; kollektif nitelikteki olaylarla ilgili verilerin toplanması, düzenlenmesi, özetlenmesi, sunulması, çözümlenmesi ve bu verilerden bir sonuca varılması konularında kullanılan matematiğe dayalı bilimsel yöntemler topluluğudur. İstatistikteki sayılar belirli olayları ve sayıları temsil eder ve olaylar arasındaki ilişkileri iyi yansıtabildikleri ölçüde önem kazanır. Sosyal bilimlere ve buna ek olarak canlı varlıkları inceleyen biyoloji ve tıp alanlarındaki olaylar çok çeşitli rastlantısal etkenler altında bulunduklarından, yalnızca bir olayın incelenmesiyle olayların ortak yönü hakkında bir genelleme yapmak olanaklı olmamaktadır. Dolayısıyla fiziksel ve kimyasal olaylardan değişik olarak bir olaylar grubunun incelenmesi sonucu hüküm vermek gerekmektedir. Kamuoyu anketleri, meteoroloji tahminleri, tarımda verimliliğin denetlenmesi, üretimde kalite denetimi ya da ilaçların etkinliğinin araştırılması istatistik yöntemlerinin kullanılmasına elverişli alanlardan bazılarını oluşturur.
17. yüzyıldan bugüne istatistikte iki eğilimin ortaya çıktığı görülmektedir. Gottingen Üniversitesi profesörü ve istatistiğin babası olarak bilinen Gottfried Achenwall (1719-1772) tarafından temsil edilen betimsel okulla siyasal ve toplumsal alanların düzenliliğine dayanarak, genellemeler yapmaya çalışan siyasal matematikçiler okulu, istatistik sözcüğünü ilk kez 1748’de kullanan Achenwall’a göre istatistik, devletle ilgili konuların sayısal karşılığıdır. 17. ve 18. yüzyıllarda ortaya çıkan ve nüfuscular olarak da bilinen siyasal matematikçiler grubunun başlıca temsilcileri İngiliz J. Graut (1620-1674), Edmund Halley (1656-1742), Fransız Desparcieux, İsviçreli Agentin’dir. Bu üyeler, doğum, ölüm ve göç kayıtlarını inceleyip olayları sistematik olarak değerlendirerek sigorta endüstrisinin kurulmasına öncülük ettikleri gibi nüfus (demografi) bilimin temellerini de attılar.
Çağdaş istatistik yönteminin dört aşaması; derleme, verilerin düzenlenmesi, verilerin sunulması, istatistik çözümlemedir. Derleme aşamasında araştırmanın konusu ve birimler kesin olarak tanımlanır ve bilgiler hatalara yer vermeyecek biçimde toplanır. İkinci aşamada sayı toplulukları mantıklı bir sıra ve anlam ifade etmek üzere sınıflanır, gruplanır, özetlenir. Böylece matematiksel ve istatistiksel çözüme elverişli düzenli hale getirilir. Verilerin sunulması aşamasında, düzenli veriler tablo ya da grafik halinde sunulur. Dördüncü aşamayı oluşturan çözümleme aşaması, olayların ana eğilimlerini ortaya çıkarmak, büyük bir grup içinden, seçilmiş örnekler yardımıyla ana kitle üzerinde olasılıklar ileri sürmek ve varsayım testleri yardımıyla karar vermek konularını kapsar.
