Korkunç İvan, 4. İvan kimdir? Korkunç İvan’ın hayatı, neden korkunç denildiği, yaptıkları hakkında bilgilerin yer aldığı sayfamız.
IV. İvan (Korkunç) Kimdir?
Korkunç İvan ya da IV. İvan, Rus çarı (Moskova 1530 – ay. y. 1584). Çarlık dönemi: 1543-1584.
Moskova Büyük Prensi III, İvan’ın (1440-1505) torunu. Babasının ölümünden (1533) sonra Büyük Prens oldu, ancak yaşının küçüklüğü nedeniyle ülke naipler konseyince yönetildi. Eğitimini üstlenen Metropol Makarius’un onayıyla kendini çar ilan etti. Çar unvanını alan ilk Rus hükümdarıdır. Aym yıl Moskova’ da çıkan bir yangından sonra halkın ayaklanması üzerine bütün yönetimi Üstlendi.
Mutlak yönetimini güçlendirmek ve bir di^i reform yapmak için Soylular Meclisi’nin etkinliğini azalttı 1549’da ilk Rus Ulusal Meclisi’ni topladı. 1551’de kiliseyi güçlendirmek için bir dizi reform yaptı. 1552’de Rus Ordusu Volga Irmağı’nı denetim altına almak ve Doğu ile ticaret ilişkileri kurmak amacıyla Kazan ve Astragan’daki Tatar hanlıklarım ele geçirdi. Savaş ve İvan’ın yaptığı iç reformlar bir süre sonra tepküere yol açtı, İvan hastalandığında (1553), çevresindekiler, kuzenini çarlığa getirmeye kalkışınca şiddetle cezalandırılıdılar.
Rus Orduları Livonya’yı kuşattılar. Polonya, İsveç ve Danimarka’nın Moskova’ya karşı çıkmasına karşın, Livonya’nın büyük bölümüyle Estonya, Rusların eline geçti. Papa XIII. Gregorius’un elçisi aracılığıyla Rusya; Polonya ve İsveç ile barış antlaşması imzaladı, savaşta aldığı bütün topraklan geri verdiği gibi Moskova’nm Baltık Denizi’ne tek çıkışım da yitirdi (1583).
Aynı yıl, Kazaklar, Sibir Hanlığı’nı ele geçirdiler. Batı Sibirya, Rusya’nın egemenilği altına girdi. Soyluların güçlerini kırmak amacıyla ivan, Opriçnina adı verilen özel bölgeyi kurarak Rusya topraklarının yarısını iyeliği altına aldı. 1571’de Opriçnikiler, Polonya’yı desteklediğini öne sürerek Novgorod Kenti’ni yağmaladılar (1571).
İvan, Opriçnikileri soylulara hizmetle görevlendirerek, Opriçnika’ya son verdiyse de soylulara hizmet etme düşüncesi köylüler arasında giderek nefretle karşılandı, bunun üzerine, toprak işçilerinin kaçmasını önlemek amacıyla serflik yasallaştırıldı. Şiddet ve baskıya karşı duyduğu büyük eğilim, binlerce kişiyi öldürtmesi, giderek bir öfke nöbetinde tahtın varisi olan oğlu İvan’ı da öldürmesi İvan’ın “korkunç” ünvanıyla anılmasına neden oldu. Ölümünden sonra Rusya tahtına ikinci oğlu akıl dengesi bozuk Fyodor geçti.
Kaynak – 2
4. (Korkunç) İVAN (1530 – 1584) önce Moskova Büyük Prensi( 1533). sonra Rus Çarı oldu (1547 – 1584). Üç yaşında prenslik makamına çıktı, ancak yetkileri prens naibi olarak annesi Helena Glinski (öl. 1538) ve boyarlarca paylaşıldı.
İvan’ın eğitimini Moskova Piskoposu Makariy üstlendi. Makariy 1547’de Moskova Başpiskoposu sıfatıyla İvan’ı Rus Çarı olarak kutsadı. O zamana dek yalnız Bizans imparatorlarına bu san veriliyordu. Böylece 4. İvan bu sanı taşıyan ilk Rus Hükümdarı oldu. İvan’ın 1550’de çıkardığı yasa. yönetim örgütünde, vergi düzeninde ve orduda reformu sağladı. Kazan (1552) ve Astrahan (1556) hanlarını yenen 4. İvan bütün Volga Bölgesi’ni ülkesine katarak Sibirya‘nın fethine girişti. Ancak batıda o kadar başarılı olamadı.
Livorya savaşlarına (1558 – 1583) karşın Baltık Denizi’ne bir çıkış elde edemedi. Saltanatının son yıllarına doğru Rusya’yı terörle yönetti (Novgorod’a gidiş. 1570). 1565’de” ülkede Opriçnina düzenini kurdu. Buna göre ülkenin merkez bölgelerini doğrudan doğruya kendi yönetimine aldı. Toprakları, yeni bir hizmet soyluları yaratarak onlar arasında dağıttı. Bu yüzden köylü sınıfının daha da köleleştirilmesine yol açtı. Uyguladığı terör rejimi’nedeniyle tarihe Korkunç İvan adıyla geçti.
