Ülkeler Rehberi Kamboçya – Kamboçya ile ilgili bilgi, başkenti, tarihi, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi.
Kaynak: pixabay.com
KAMBOÇYA
- Yüzölçümü: 181.035 km2.
- Başkenti: Phnom Penh.
- Dil: Khmer (Kamboç).
- Din: Thereveda Budizmi.
- Para birimi: 1 riel = 100 sen.
- Başlıca kentleri: Batdambag, Siaemreab, Kompong Çam, Kompong Sam.
Güneydoğu Asya’da devlettir. Asya’nın en küçük ülkelerinden biri olan Kamboçya, Endonezya Yanmadası’nın güneybatısında; kuzeyden Tayland ve Laos, doğu ve güneydoğudan, Vietnam, batı güneybatıdan Siyam Körfezi ile çevrilidir.
Yüzey Şekilleri;
Ülke topraklarının büyük bir bölümü, Kamboçya’dan güneye doğru akarak, Vietnam’dan geçen ve Güney Çin Denizi’ne dökülen Mekong Irmağı’nın alüvyonlu deltası üzerindedir. Güneybatıda Kardomomi Dağları, 1.500 m yüksekliğe ulaşır. Daha alçak olan Dangrek Dağlan ise, kuzeyde Tayland sınırında 300 km boyunca uzanır. Doğuda Moi Yaylası yer alır. Ülkenin orta kesimlerinde bulunan ve yağışlı mevsimde 2.000 km2’lik bir alan kaplayan Tonle Sab Gölü’nün kurak mevsimde (geride verimli alüvyonlu topraklar bırakarak) suları çekildiğinde, yüzölçümü 250 km2’ye kadar düşer.
Kaynak: pixabay.com
İklim;
Kamboçya’da tropikal iklim özellikleri görülür. Haziran-kasım arasında musonların etkili olduğu yağışlı bir dönem yaşanırken, Kasım-mayıs arasında oldukça kurak geçer. En sıcak ay, ortalama sıcaklığın 29°C’ye ulaştığı temmuz, en soğuk ay ise 25 °C ortalama sıcaklığın görüldüğü ocaktır. Genellikle bol yağış alan ülkede, yağışlı dönemde ortalama 1.300-1.900 mm arasında yağış görülürken, Kardonomi Dağları yılda 5.000 mm’nin üstünde yağış alır.
Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;
Ülkenin az yağış alan bölgeleri savanlar, mevsimlere göre yağışın önemli ölçüde değiştiği bölgeler ise muson ormanlarıyla kaplıdır. Yağışın yoğun olduğu yörelerdeyse, yaprak dökmeyen tropikal ormanlar görülür. Özgün hayvan türleri arasında gergedan, fil, kaplan, manda ve timsah bulunur.
Ekonomisi;
Sınırlı hafif endüstri etkinliklerine karşın, ekonomi tarıma dayanır. Tarım sektörü, işgücünün % 80′ ini; %5 oranında katkı sağlayan endüstri sektörü, işgücünün % 3’ünü istihdam eder. Kişi başına düşen yıllık ulusal gelir açısından, dünyanın en yoksul 10 ülkesinden biridir.
Tarım. Ekilebilir tarım alanları 4.9 milyon hektardır. Ancak, savaş, göç gibi nedenlerle, 1.5 milyon hektar işle-nebilmektedir. Pirinç, kauçuk, kurufasulye, mısır, soya fasulyesi başlıca tarımsal ürünlerdir.
Hayvancılık. Sığır, koyun, domuz, manda, at, kümes hayvanları, balık üretiminde Güneydoğu Asya’nın en büyük ülkesidir.
Endüstri. 1979 sonrasında yavaş yavaş yeniden canlanma içine giren endüstri sektöründe başlıca dallar; çimento, kereste, dokuma, besin, kauçuk, sigaradır. Doğal Kaynaklar Demirfilizi, boksit, manganez, altın, zirkon, fosfat gibi doğal kaynakların varlığına karşın, mali yetersizlikler, ulaşım güçlüklerinden dolayı, yalnızca fosfat yatakları işletilebilmektedir. 3.8 milyon hektar alan kaplayan ormanlardan yılda 5.1 milyon m3 ürün elde edilmektedir.
Kaynak: pixabay.com
Tarihi
Khmerler İS 1. yüzyılda bugünkü Kamboç’un güneyinde Funan Krallığı’nı kurdular. Daha sonra Kuzeyden Gelen Çenla Krallığı, Khmerleri egemenlikleri altına aldılar. 800-1450 arasında Tayland, Birmanya ve Malaysiya’ya ayrılan Khmer İmparatorluğu, Güneydoğu Asya’da etkin bir güç oldu. Başlangıçta Hindu dinine bağlı olan imparatorluk, sonraları Budizmi benimsedi. Başkenti Angkor olan Khemer İmparatorluğu, 13. yüzyılda Tayların sürekli saldırıları sonucu güçsüz düştü. 18. yüzyılda imparatorluk, Siyam ve Annam krallıklarınca vergiye bağlandı. Fransızların, Çinhindi’ndeki etkilerini artırmaya başladığı dönemde Kamboçya, Fransız yönetimine girdi. İkinci Dünya Savaşı sırasında Japon baskısıyla Daylan’a bırakılan batı illeri, savaş sonrasında geri alındı. Kamboç 1953’te Fransız birliği içinde, Vietnam ile birlikte özerklik kazandı. Kamboçya Kralı Norodam Sihanouk, 1955’te tahtını babasına bırakarak başbakan oldu. Yönetimi sırasında Fransız Birliği’nden ayrılan Sihanouk 1960’ta babasının ölümü üzerine yeniden devlet başkanı oldu. 1970′ te General Lon Nol, Sihanouk’u görevden uzaklaştırarak Khemer Cumhuriyeti’ni kurdu. 1965-1975 arasında ülke, Kuzey Vietnamlıların, Güney Vietnam’daki yandaşlarını desteklediği Ho Şi Minh Yolu toprakları içinde kalması nedeniyle, Vietnam ile savaşa girişti.
Bu yıllarda Khmer Cumhuriyeti, Shinouk yandaşlarıyla işbirliği yapan Kızıl Khmerlerin baskılarına, ABD askeri ve ekonomik yardımlarıyla karşı koyabildi. Ancak 1975’te başkent Phnom Penh ve hükümet düştü. Prens Sihanouk ülkeye dönerek, Demokratik Kamboçya Devleti’nin kurulmasına öncülük etti. 1976’da hazırlanan anayasanın ardından, Sihanouk görevden çekildi ve yerine Khieu Samphan geçti. Pol Pot’un başbakanlık görevini üstlendiği Kızıl Khmer baskı yönetimi, 1978’de Sovyet desteğindeki Vietnam işgali ile son buldu. Aralık 1978’de SSCB’nin desteklediği Vietnam ordularıyla birlikte hareket eden Ulusal Kurtuluş İçin Kamboç Birleşik Öncü Cephesi ülkeyi ele geçirerek, Çin yanlısı Pol Pot rejimini devirdiler. Marksist yönetimin korumasında kurulan yeni yönetim, ülkenin adını Kamboçya Halk Cumhuriyeti olarak ilan etti. işbaşından uzaklaştırılan eski yönetimin en etkin kanadı olan Kızıl Khmer gerillaları, 1982’ye dek Tayland sınırındaki bölgelerde savaşı sürdürdüler. 1981’de hükümet, Kuzey Kore’de sürgünde bulunan Sihanouk ile yeni bir anlaşma yaptı. Yeni hükümet yönetiminde Kamboçya’da olağan yaşama dönülmeye başlandı. Önce Sovyetler Birliği ve Vietnam’dan sağlanan besin ve öteki gereksinimlerle ilgili olarak gelen yardımlara, Batılı ülkeler de katıldı.
On yıl süren bu çatışmalar yüzünden halkın bir bölümü başka ülkelere (Malaysiya, Tayland) göçmek ya da sığınmak zorunda kaldı. Ayrıca Vietnam’ın Kamboç’a müdahalesi Çin Halk Cumhuriyetinin ve ASEAN ülkelerinin desteklediği, sürgünde kurulan Prens Norodom Sihanouk, Khieu Samphan, Soan San koalisyon hükümeti (Demokratik Kamboçya Koalisyon Hükümeti), çeşitli girişimlere karşın, Heng Samrin yönetimini devirmeyi başaramadı. Hükümet, 1984’te 100 bin Vietnamlının ülkeye göçüne izin verdi. BM Genel Kurulu’nda alınan, tüm yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi kararları (Ekim, 1984, Kasım 1985) sonuçsuz kaldı. DKKH lideri Prens Sihanaouk ile Başbakan Hu Sen’in barış görüşmeleri de (1987, 1988) somut bir çözüm getirmedi. 1989 başlarında, ASEAN ülkelerinin toplantısı ve Mayıstaki Sihanouk-Hu Sen görüşmesi, barış yolunda bazı adımlar atılmasını (ülkenin adının Kamboçya Cumhuriyeti olarak değiştirilmesi, Budacılığın yeniden ulusal din olarak kabul edilmesi, Vietnam askerlerinin çekilmesi, yabancı yatırımları izin verilmesi) sağladı. 11 yıllık işgal, Vietnam birliklerinin çekilmesinin tamamlanmasıyla son buldu (1989).
