Kanama hastalığı nedir? Kanama hastalığı (hemofili) neden olur, belirtileri nelerdir? Kanama hastalığını tedavisi ve hastalıktan korunma hakkında bilgi.
KANAMA HASTALIĞI
Kanama hastalığı ya da tıptaki adıyla “hemofili”, kanın gereken biçimde pıhtılaşmadığı kalıtımsal bir hastalıktır. Önemsiz bir yara ya da çiziğin bile kanamasının, tıbbi önlem alınmadan durdurulamamasına yolaçar. Aşağı yukarı yalnızca erkek çocuklarda görülen kanama hastalığı, hafif ya da şiddetli olabilir. Hafif biçiminde çocukta, hafif bir yaralanmada kanama, normalden daha uzun sürer; ama bunun dışında herhangi bir belirti bulunmaz. En şiddetli biçimindeyse, en önemsiz bir yaralanma bile, ancak hastanede acil tedavi altına alınarak durdurulabilen şiddetli kanamaya yol açabilir. Kalıtımsal hastalıkların birçoğu gibi, kanama hastalığı da henüz tam olarak iyileştirilememektedir. Buna karşılık, bakım ve doğru tedaviyle, hastaların çoğu normal ve etkin bir yaşam sürebilir.
NEDENLER
Kanama hastalığı anormal bir genin varlığından kaynaklanır. Bu anormallik sonucu, beden kanı pıhtılaştırıcı etken olan Etmen 8’i (“Faktör 8” de denir) yapamaz. Kanama hastalığı, anneden doğrudan doğruya oğullarına geçer; buna karşılık kız çocukları hastalığa tutulmaz, ama oğullarına geçirebilen taşıyıcılar haline gelirler. Kanama hastası baba, anormal geni oğullarına değil kızlarına geçirir; böyle bir babanın kızları, hastalığı oğullarına geçirebilen taşıyıcılar olurlar.
BELİRTİLER
Kanama hastalığının hafif biçimi çoğunlukla, diş hekiminin kanamayı durdurmakta zorluk çektiği bir diş çekiminden sonra fark edilir. Ayrıca önemsiz bir yaranın çok fazla ya da uzun süre kanaması, çok hafif bir çarpmanın ardından ağır morarma, ağrı ve şişme de, hastalığın belirtileri arasında sayılabilir. Ağır durumlarda, iç kanama yüzünden eklemlerde ve kaslarda katılaşma ve ağrı ortaya çıkabilir.
Kanama hastalığı, çocuktan alınan kanda Etmen 8’in ölçülmesiyle, kesin olarak teşhis edilir. Bazı hastalarda, Etmen 8 biraz düşük durumda olabilir; bazı hastalardaysa hiç bulunmaz ve bu durumda, kanama hastalığı en şiddetli biçimindedir: Çok önemsiz yaralanmalar bile acil tıbbi bakım gerektiren şiddetli kanamalara neden olur.
HASTALIKTAN KORUNMA
Kanama hastalığı bulunan ailelerin çoğu, hastalığın farkındadırlar ve bu ailelerin erkek çocuklarının, doğumdan hemen sonra, bu hastalık bakımından incelemeden geçirilmeleri gerekir: Hastalıktan etkilenmeleri olasılığı % 50’dir.
Kanama hastalığı taşıyıcısı kadınların, çocuk sahibi olmaya karar vermeden önce, mutlaka doktorlarıyla ya da bir genetik uzmanıyla, bu konuda görüşmeleri gerekir. Hamile kalmaları durumunda, dölütün cinsiyetini belirleyen ve erkekse, kanındaki Etmen 8 düzeyini ölçen bir test uygulanabilir.
TEDAVİ
Kanama hastası çocuğun, yaralanması durumunda, acil tıbbi bakım altına alınıp, bir verici kanından özütlenen Etmen 8 iğneleri yapılarak tedavi edilmesi gerekir. Verilecek Etmen 8’in miktarı, hafif ya da ağır kanama hastası olmasına bağlıdır. Genellikle, anne-babalara, berelenme ve şişme durumlarında etmen 8 iğnesini nasıl yapacakları öğretilirse de, çoğunlukla, çocuğun hastaneye kaldırılarak, kanama duruncaya kadar kan verilmesi zorunlu olabilir.
HASTA ÇOCUĞUN KORUNMASI
Kanama hastası çocukların anne ve babalarının, uyanık olmaları gerekir Çocuğun bir kaza geçirmesi durumunda acil olarak ilk yardım teknikleri uygulanmalı, tıbbi yardım gelinceye kadar kanamayı azaltmak için yara sıkıca bastırılmalı, yaralanan kol, bacak ya da beden bölümü yüksekte tutulmalıdır.
Basit bazı önlemler alınması da, hasta çocuğun korunması açısından çok önemlidir. Çocuk alçak bir karyolada yatırılmalı, tehlikeli oyuncaklarla oynaması önlenmeli, birçok kesici ve delici bıçağın, aletin bulunduğu mutfakta “yardım” etmesine izin verilmemelidir.
Kanama hastası bir çocuk, hiçbir zaman her bakımdan normal bir yaşam süremeyecektir; ama gerçekten etkin bir yaşam sürmemesi için de hiçbir neden yoktur. Doğal olarak, yaralanabileceği sporları yapmaktan kaçınması gerekir; buna karşılık yüzebilir, koşabilir ve yürüyebilir.
Gerekli bir önlem de, hasta çocuğa kanama hastası olduğunu belirten ve yalnızken bir kaza geçirerek yaralanması durumunda ya da acil bir durumda yapılması gereken şeyleri gösteren bir künye taşıtmaktır.
Bu maddede yazılanlar yalnızca bilgi verme amaçlıdır.
Yazılanlar, doktor uyarısı ya da önerisi değildir.
