Kanın vücutta dolaşımı nasıl gerçekleşir? Kan dolaşımının özellikleri, dolaşım sistemi, sağlığı, çalışma prensibi hakkında bilgi.
KANIN VÜCUTTA DOLAŞIMI
Vücudumuzda yer alan, kırmızı renkli, hayati sıvıya kan denir.
– Kan vücuda besin ve oksijen taşır.
– Vücudu mikroplara karşı korur.
– Vücutta oluşan karbondioksit ve diğer zararlı maddeleri vücut dışına atacak organlara taşır.
Kan vücudumuzun her noktasına su borusuna, hortuma benzeyen damarlar sayesinde ulaşır.
– Damarlar vücudun kan ihtiyacına göre farklı kalınlıktadır.
– Damarlar vücudun her noktasını sarar.
Kanı vücuda pompalayan, vücutta dolaşımını sağlayan organ kalptir.
– Kalp devamlı kasılıp gevşeyerek vücuda kan pompalar.
– Kalp özel bir kastan meydan gelir.
– Kalp göğüs kafesinin içinde ve iki akciğer arasındadır.
Vücutta besinlerden enerji elde edilirken:
- – Soluk alma ile havadan alınan oksijen kullanılır.
- – Karbondioksit açığa çıkar.
- – Vücutta biriken karbondioksit kan yoluyla kalbe gelir. Kalpten akciğerlere ulaşır. Soluk verme ile vücut dışına atılır.
- – Oksijen bakımından zengin kan açık kırmızı renklidir.
- – Karbondioksit bakımından zengin kan koyu kırmızıdır.
Kalpte gerçekleşen kasılma-gevşeme hareketine kalp atışı denir.
Kalbin kasılmasıyla damarlara pompalanan kanın damar duvarına vuruşuna nabız denir.
- – Dakikadaki nabız sayısı bebeklerde 100-120, çocuklarda 80-100, yetişkinlerde 70-80’dir.
- – Bebek ve çocuklarda büyüme ve gelişme sürecinden dolayı enerji ihtiyacı fazladır ve nabız sayısı bu sebeple fazladır. Yaş ilerledikçe vücudun enerji ihtiyacı azalır bu sebeple yetişkinlerde nabız sayısı azalır.
- – Nabız sayısı yaşa, cinsiyete ve vücut yapısına göre değişir.
- – Koşma, yüzme, yürüme gibi egzersizler ile vücuttaki enerji ihtiyacı artar ve buna bağlı olarak soluk alıp verme sıklığımız ve kalp atış hızımız artar. Bu da dakikadaki nabız atış sayısını arttırır.
- – Heyecan, korku, ateşli hastalık durumlarında da nabız sayımız artar.
- – Uyku ve dinlenme halinde soluk alıp verme sıklığı, kalp atış sayısı ve nabız sayısı en az seviyededir.
- Kalp ve akciğer sesleri steteskop denen aletle dinlenilir.
- – Tansiyon ölçerken de steteskop kullanılır.
- – Kalp atışını ayrıntılı incelemek için ekokardiyografi cihazları kullanılmaktadır.
Sağlıklı olmak için, daha dinç görünmek için, kendimizi daha iyi hissetmemiz için egzersiz yapmalıyız.
Egzersiz yapmanın vücudumuza faydaları şunlardır:
- – Bel ve boyun fıtığı gibi hastalıkların ilerlemesini engeller.
- – Obezite, kalp krizi gibi hastalıkları engeller.
- – Kan dolaşımımız hızlanır.
- – Kasların ve kemiklerin güçlenmesini sağlar.
Dolaşım organlarının sağlığını korumak için:
- – Aşırı korku, heyecan ve stresten uzak durmalıyız.
- – Sigara, alkol, uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıyız.
- – Dengeli, düzenli ve sağlıklı beslenmeliyiz.
- – Çok fazla hayvansal yağlar tüketmemeliyiz.
- – Temiz havada bulunmalıyız. Kapalı ortamları havalandırmalıyız.
- – Kanın vücutta rahat dolaşabilmesi için dar giysilerden uzak durmalıyız.
- – Düzenli olarak vücudumuza uygun egzersiz ve spor yapmalıyız.
- – Kan yoluyla bulaşan AIDS, hepatit, kuduz gibi hastalıklara karşı dikkatli olmalıyız.