Kentler fonksiyonlarına göre nasıl sınıflandırılır? Şehirlerin fonksiyonel özellikleri nelerdir, kaça ayrılır, hakkında bilgi.
Fonksiyonlarına Göre Kentler
Kentlerin sınıflandırılmasında diğer bir kriter kentlerin fonksiyonları ya da görevleridir. Her kent sanayi, ticaret, askeri, turizm, kültürel gibi özellikleriyle dar ya da geniş bir alanı etkisi altında bulundurur. Örneğin; Bodrum denilince turizm, Karabük denilince madencilik akla gelir.
Buna göre kentsel fonksiyonlar genel olarak üç grupta toplanır.
*** Ekonomik fonksiyonlar: Tarım, sanayi, ticaret, turizm kentleri
*** Kültürel fonksiyonlar: Üniversite kentleri
*** İdari fonksiyonlar: Başkentler
Kaynak: pixabay.com
a) Tarım kentleri
*** Ekonomisi tarıma dayalı olan kentlerdir.
*** Nüfusları azdır.
*** Henüz kırsal yerleşme özeliğini yitirmemişlerdir.
*** Ülkemizde tarım kenti özelliği gösteren yerleşmeler sayısı oldukça fazladır.
*** Verimli tarım topraklarına sahip olan alanlarda tarım kentleri daha çoğunluktadır.
*** Akhisar, ödemiş, Çarşamba, Erbaa, Birecik, Iğdır, Ceylanpınar belli başlı tarım kentleridir.
b) Ticaret Kentleri
*** Ekonomisi büyük ölçüde ticari faaliyetlere dayalı olan kentlerdir.
*** Genellikle orta büyüklükte ve büyük kentler durumundaki kentlerdir.
*** Bu tür kentlerde ulaşım kolaydır, maden çıkartılan ve işleyen merkezler ile önemli sanayi merkezleri yer alır.
*** Türkiye’de en önemli ticaret kenti İstanbul ve İzmir’dir. Bunların dışında Bursa, Kocaeli, Gaziantep, Eskişehir, Trabzon, Ankara, İsparta, Antalya, kayseri gibi kentler ticari kentlerdir.
Kaynak: pixabay.com
c) Liman Kentleri
*** Liman kenti, liman kuruluşları yanında iç kesimlere uzanan yollarıyla, bulunduğu ülkenin deniz ulaştırması ve ticaretinde bir giriş ve çıkış kapısı görevini yapan yerleşim merkezidir.
*** Bir liman kentinin ortaya çıkması ya da gelişmesi;
– hinterlandının genişliğine,
– hinterlandının iyi bir ulaşım ağına sahip olmasına
– limanın gemi barındırma kapasitesine,
– coğrafi konumuna,
– liman gerisinde yer alan tarım alanlarının genişliğine ve ürün çeşitliliğine bağlıdır.
*** İstanbul, İzmir, Mersin, iskenderun, Antalya, Samsun, Zonguldak, Trabzon, İzmit, Bandırma, Hopa önemli liman kentleridir.
d) Sanayi Kentleri
*** Ekonomik yaşamı büyük ölçüde çeşitli sanayi kuruluşlarının etkinliğine dayanan kentlerdir.
*** Yoğun nüfuslu kentlerdir.
*** İstanbul, İzmir, Ankara, İzmit, Adapazarı, Bursa, Kırıkkale, Eskişehir, Gaziantep, İskenderun önemli sanayi kentleridir.
e) Maden Kentleri
*** Çeşitli madenlerin çıkarılması ve onların işlenmesi faaliyetleriyle geçinenlerin çoğunluğu oluşturduğu kentlerdir.
*** Zonguldak, Murgul, Batman, Soma, Raman, Garzan, Tavşanlı, Yatağan, Divriği, Maden gibi kentler maden kentlerine en iyi örnektir.
Kaynak : pixabay.com
f) Turizm Kentleri
*** Yerli ve yabancı birçok turistin ziyaret ettiği ve konakladığı, çok sayıda turistik tesisin bulunduğu kentlerdir.
*** Bodrum, Ürgüp, Alanya, Marmaris, Çeşme, Kuşadası, Fethiye, Antalya turizm kentlerine en iyi örnektir.
Yukarıda sayılanlar dışından askeri fonksiyonu ön plana çıkmış kentler (Göçlük, Sarıkamış, Gelibolu) dini fonksiyonların önem kazandığı kentler (Mekke, Vatikan), idari fonksiyonu öne çıkmış kentler (Konya, Ankara, Bursa) üniversite kentleri gibide bulunmaktadır.
Bunun dışında bir kent bazı fonksiyonlarıyla ön plana çıkarken bazı kentler birden fazla fonksiyona bağlı olarak gelişebilir. Örneğin Bursa hem tarım, hem ticaret hem sanayi hemde önemli bir turizm kentidir.
