Kestane ağacı nasıl ortamda yetişir? Kestane ağacını yetiştirmenin püf noktaları, su ve ışık gereksinimi, bakımı hakkında bilgi.
Kestane Ağacı Nasıl Yetiştirilir?
Kayıngiller Fagaceae familyasındandır. Castanea sativo’nın yenilebilen tohumlarına kestane adı verilir. Ülkemizde, Kuzey Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde yayılış gösterir. Türkiye’de doğal olarak yetişen tek kestane türü Anadolu kestanesi’dir. Bu tür 30 metreye kadar boylanabilen, geniş tepeli bir ağaçtır. Ağacın gövdesinin kabukları yaşlandıkça, çatlaklı bir görünüm alır. Mızraksı yapraklarının kenarları kaba dişlidir. Çiçekleri anlan çeker. Tadı acımsı, koyu renkli bal yapar. Tohumlarını, ateşte közleyerek, haşlayarak tüketebilirsiniz. Kestane tohumlarının üst kısımlarını hafifçe çizdikten sonra 200-220 derece ısıda 10-15 dakika pişirin. Çörek, kek ve pasta yapımında da kullanabilirsiniz. Özellikle Bursa ve İzmir’de (Bozdağ) ‘Kestane Şekeri’ adıyla bilinen tatlı çeşidi çok sevilir. At kestanesi Aesculus hypocastaneum olarak bilinen ağacın tohumları tanelidir, yenilmez ve burada bahsettiğimiz kestaneden farklı bir türdür.
Yetiştirirken nelere dikkat edelim?
■ Daldırma, çelikleme yöntemleri kullanılsa da en çok uygulanan yöntem aşılı fidan üretimidir.
■ Uygulamayı haziran ayında yapabilirsiniz.
■ Tohumla üretim bir diğer yoldur.
■ Tohumları, sonbaharda kumlu ve ıslak olmayan toprağa 10-15 santimetre derinlikte gömün.
■ Aralarında 70-80 santimetre mesafe bırakın.
■ Soğuk ve nemli bir bekleme dönemi sonunda 15 günde çimlenir. Üç ay sonunda, 8-10 santimetrelik fidan oluşur.
■ Tohumları bu soğuk ve nemli ön işlem, yani katlama sırasında, dere kumu içinde bırakarak çimlendirebilirsiniz.
■ Aynı yılın haziran ayı içerisinde aşılamayı yapın,
■ Aşılı fidanı kışın durgun döneminde bahçeye yerleştirin.
■ Farklı orijinli anaçlar kullanarak, bu anaçlardan aldığınız çelikleri köklendirilip, üzerine kültür çeşitleri aşılayabilirsiniz.
■ Dona karşı hassastır. Bu nedenle kestane ılıman iklim bölgelerinin ağacıdır. Aynca yaz mevsiminde aşın sıcaktan etkilenmese bile kuraklığa dayanamaz.
■ Kestane kazık köklü bir bitkidir. Bu nedenle, toprağının geçirgen ve derin olması gerekir. Potasyum bakımından zengin topraklan sever.
■ Soğuk ve çukur vadiler kestane yetiştirmek için uygun değildir.
■ Dikim çukurlarını derin ve süzek toprakla doldurun. Ayrıca, iyi yanmış hayvan gübresi kanştırarak hazırladığınız dikim topraklan çabuk gelişme sağlar.
■ Dikim çukurunun 40-50 santimetre genişlik ve derinlikte olmasına dikkat edin.
Hastalıkları
En önemli hastalıkları dal kanseri ve mürekkep hastalığıdır.
Kestane kanseri: Bu hastalık, rüzgar, böcek ve kuşlarla taşınır. Ağacın gövdesinde açılmış yaralardan içeri girerek hastalığı bulaştırır. Hastalığın olduğu bölgeyi yaşlı dallardaki şişkinliklerden anlayabilirsiniz. Genç kestane ağaçlarında kışın yapraklarını dökmeme de bir diğer teşhis yöntemidir. Diğer bir belirti de hastalıklı dal üzerindeki çatlaklardır. Kuruyup çatlayan yerlerin üzeri kırmızımtırak kahverengidir.
Mürekkep hastalığı: Bu hastalık kök ve kök boğazı hastalığıdır. Bitkiye kök ve kök boğazında meydana gelen yaralardan girerek bulaşır. Hastalık genç ağaçlarda daha hızlı ilerler. Genç ağaçlarda hastalığı, aniden pörsüyen ve kuruyan dallardan anlayabilirsiniz. Yaşlı ağaçlarda kurumalar tepeden başlar. Yavaş yavaş alt bölümlere doğru ilerler. Hastalık bulaşmış ağaçların yapraklan küçük kalır.
Hastalıkla mücadele yolları
■ Hastalıklı fidanı ve aşı kalemini sağlıklı yerlere taşımayın.
■ Ağaçlarda yara açılmamasını sağlayın. Yara yerlerini aşı macunuyla kapayın.
■ Hasta dal ve sürgünleri kesin.
■ Dayanıklı çeşitleri tercih edin.
Faydaları
■ İçeriğindeki nişasta, mineral tuz, özellikle potasyum ve diğer besinsel değerler nedeniyle, kışın bolca tüketilmesi tavsiye edilir.
■ Kasları güçlendirir, kan dolaşımını hızlandırır.
■ Fiziksel yorgunluklara iyi gelir.
■ Enerji kaynağıdır.
■ Damar sertliği olanların ve şeker hastalarının belli miktarlarda yemeleri gerekir.
