Yakındoğu Mitolojisinin Kadim Tanrıları, Marduk ve Asur

0
Advertisement

Yakındoğu mitolojisinde inanılan Tanrılardan Marduk ve Asur’un özellikleri nelerdir? Marduk ve Asur’un hikayesi, hakkında bilgi.

Marduk ve Asur

Marduk ve Asur adlı tanrıların tarihi, görece önemsiz yerel tanrı konumundan zamanla Babil ve Asur’un büyük devlet tanrılarına dönüşmelerini sağlayan hızlı bir yükselişi ortaya koyar. Kral Hammurabi’nin Babil’i büyük bir imparatorluğun merkezi yaptığı MÖ 18. yüzyıldan önce, bu kent ve tanrısı Marduk sadece bölgesel öneme sahipti. Fakat Hammurabi döneminde Marduk’un etkisi ve devlet kültü güçlenirken, bu tanrıya tapan kişilerin sayısı da arttı. Marduk’u övücü çok sayıda ilahi ve dua söylenmeye başladı.

marduk

Marduk

    • Marduk adı “Utu’nun (güneş tanrısı) buzağısı” anlamına gelir.
    • Marduk, tanrı Enki’nin oğlu sayılırdı.
    • Marduk kültünün merkezi Babil’di.
    • Asur kendisine tapınılan kentle aynı adı taşırdı.
    • Her iki tanrı da başlangıçta bölge tanrısıyken, daha sonra devlet tanrısı konumuna yükseldi.
    • Her iki tanrının da görevi kralın hükümranlığını korumaktı.

Benzer bir durum MÖ ikinci binyılda Asur’daki tanrı Asur’un da başına geldi. Gerek Marduk, gerekse Asur daha önce tanrı Enlil’in sahip olduğu konumu elde etti ve buna uygun olarak Enlil’e ilişkin efsaneler onlara aktarıldı. Dünyanın yaratılışını konu alan Enuma eliş destanında, Marduk ve Asur bazen yer değiştirerek savaşçı tanrı Ninurta’nın rolünü üstlenir ve kainatı ejderha Tiamat’ın yıkımından kurtarır. Bu serüven her yıl Yeni Yıl eğlencelerinde kült mensuplarınca oyun olarak canlandırılırdı.

Marduk’un Elli Adı

Tanrıları Tiamat’tan kurtaran Marduk’a tanrılar arasında en yüksek konum verilir. En önemli elli tanrı, adlarından birini verme yoluyla tanrısal güçlerini ona bahşeder.

Asur

Asur

Asur’un Efendisi

Asur’un adı tapınıldığı kentle aynı olduğundan, ilk başta kent yakınındaki bir yer kutsal sayılmış olabilir. Birçok tapınağı bulunan diğer tanrıların aksine, Asur’un sadece kendi kentinde bir tapınağı vardı. Asur’un üstün konuma yükselişi teolojik bakımdan ezeli tanrı Ânşar’la bağlantısı temelinde açıklanırdı. Önce gök ve yer hâlinde var öldüğüne inanılan Anşar her şeyin kaynağı olarak nitelendirilirdi.

Yeni Yıl Şenliği

Mezopotamya’nın bu en sevilen şenliği 11 gün sürerdi, insanlar komşu devletlerden mabutlarını taşıyarak Asur’a gelirdi. Birçok hazırlıktan sonra, toplanan kalabalık en yüce tanrı Marduk’un (ya da Asur’un) egemenliğini onaylar ve kralı onun temsilcisi olarak tanırdı.

Advertisement

Ayrıca bu tanrıların varlığı başkent ve ülke için hayırlı bir geleceğin güvencesi sayılırdı. Sekizinci günde büyük bir tören alayı tapınak alanından ayrılarak, Marduk’un bir heykelini kente taşır ve çevredeki kırsal kesim boyunca dolaştırırdı. Yıl içinde halkın tanrısını görebildiği tek vakit muhtemelen buydu. Marduk’un ejderha Tiamat karşısındaki zaferinin canlandırıldığı ayinlerde, kral tanrı rolünü oynar ve gücünü sınayıcı çeşitli oyunlara katılırdı. Bu kutlamalar bazen kent dışında üç gün daha sürerdi.

marduk

Marduk, Babil tanrısı, Hamurabi döneminde 50 tanrının nitelikleri Marduk’ta birleştirildi ve baş tanrı olarak kutsandı.

Dönemin ilahiyatçıları bu değişikliği halka kabul ettirdiler ve Marduk’u Enuma Eliş adını taşıyan şiirsel yaradılış destanında yücelttiler. Simgesi marru’dur (bel küreği). Jüpiter gezegeni ile temsil edilen Marduk’un bazı müzelerde heykelleri ve kudururları vardır.


Leave A Reply