Eski Yunan filozofu Ksenofanes hayatı ve felsefesi hakkında kısa bilgi.
KSENOPHANES(XENOPHANES), Eski Yunan filozofu (Kolophon ÎÖ 569-Elea ÎÖ 477). Perslerin Anadolu’yu ele geçirmeleri üzerine Güney İtalya’ya gitti. Bir süre gezgin yaşamı sürdü, sonra Elea’ya yerleşti. Burada Elea okulunun kurucusu Parmenides’in hocası oldu. Parmanides felsefesinde karşılaştırılan temel düşünce olan “bir tanrı vardır” olarak dile gelir. Ksenophanes’in belirttiği üsluptaki ölümsüz, sonsuz, aşkın ve genel geçer tanrı, Parmenides felsefesindeki “Bir”dir. Ksenophanes’in en önemli görüşü tanrı anlayışına ilişkindir. Antikçağ’daki antropomorphizm ile savaştı ve tanrıların insan biçiminde ve insanmış gibi düşünülmesinin yanlışlığını vurguladı.
Ona göre tanrılar, insanlar “ölümlüler” gibi her türlü kötü, olumsuz edimlere giremezler. Her kişi ya da toplum, tanrısını kendisi gibi tasarlarsa tanrıların sanılanlardan da çok ve çeşitli olmaları gerekir. Tanrı’nın her türlü biçimden yaşama biçiminden arınmış olması gerekir. Bu tanrı her şeyin üstündedir. Gelip geçici olanlarla doğrudan ya da dolaylı bir benzerliği yoktur. O bir tektir? Böylece Ksenophanes Tek Tanrıcı (Monoteist) dinlere uzanan yolu açtı. Bu yolda daha sonra Sokrates ve Platon yürüdüler ve görüş, Plotinos felsefesinde en geniş biçimine vararak tek tanrılı dinlerin ortaya çıkışma ulaştı.
