Kuzey Amerika kıtasının erken dönem tarihi ve evrimi ile ilgili olarak genel bilgilerin kısaca verildiği sayfamız.
Kuzey Amerika’ya yerleşen ilk Yerliler, Sibirya’nın doğusundan Bering Boğazı yoluyla kıtaya geldiler. Kesin tarihlemesi yapılamayan bu göçler, büyük olasılıkla 35-25 bin yıl önce, son buzularası dönemde başladı. Bu avcı ve balıkçı göçmenler çok uzun süre Paleolitik Çağı yaşadılar; birçoğu, ilk Avrupalılarla karşılaştıklarında hâlâ o uygarlık düzeyindeydiler.
Kuzey Amerika’da yaşayan insan sayısının, en az 15 bin yıl önce giderek artmaya başladığını gösteren kesin kanıtlar ortaya çıkarıldı. Bu kanıtlar, ağırlıklı olarak, soyu tükenmiş memeli hayvanlar ile kimi yerleşmelerin kalıntıları arasında bulunan taş aletlerdi. 1926’da New Mexico’daki Folsom yakınında, soyu tükenmiş bir bizonun kemiklerinin yanında sivri uçlu taşlar bulundu. Mızrak yerine kullanılan bu yontulu taşların benzerlerine Büyük Ovalar ve çevresinde de rastlandı. Texas’ta Midland yöresinde bulunan insan kafatasının bir araya getirilen parçalarından da çağdaş biçimli uzun bir kafa yapısı ortaya çıkarıldı. Avcı kültürlerinin göstergesi olan bu bulguların yanı sıra, kıtanın batısındaki dağlık bölgelerde bir başka kültürün daha geliştiğini gösteren izler görüldü. Bulunan öğütme araçlarından yola çıkarak, geniş av alanları olmayan yörede tarım yajfıldığı yargısına ulaşıldı.
10 bin yıl önce buzulların çekilmesi ile Büyük Ovalar ve Büyük Havzanın ısınması, Pleyistosen Bölüm (y. 2,5 milyon – 10 bin yıl önce) hayvanlarının buradan göç etmesine ya da soylarının tükenmesine yol açtı. Bu gelişmenin ardından, Mississippi Vadisinde, daha sonra iç bölgelerdeki nüfus dalgalanmalarının yön verdiği yeni bir kültür ortaya çıktı. En eski mısır türlerine İÖ 2000, fasulye türlerine ise İÖ 1000’e tarihlenen mağaralarda rastlanır. İsa’dan sonraki dönemde Güney Arizona ve Meksika’da iki ayrı yerleşik tarım topluluğu ortaya çıktı. Mogollan ve Hohokam adlı bu toplulukları, birkaç yüzyıl içinde, Colorado Platosunun kuzeyinde sepetçilikle uğraşan Pueblo ve Anasazi kültürleri izledi. Bugünkü Pueblolar ve güneybatının öteki Yerlileri, bölgeye 13. ve 14. yüzyıllarda kuzeyden gelen Navaho ve Apaçi kabilelerinin dışında, bu ilk kültürlerin uzantısıdır.
Kıtanın kuzeyinde avcılık ve balıkçılık temel geçim kaynağı olmayı sürdürdü. İsa’ dan sonraki ilk yüzyıllarda Eskimolar Bering Boğazı çevresinde deniz memelilerini avlayabilmek için özel yöntemler geliştirdiler ve İS 1000’de doğuya, Grönland’a doğru yayıldılar. İç bölgelerdeki Yerliler, Büyük Okyanus kıyılarına ulaşarak, som balığı kaynaklarını değerlendirebilmek için gelişkin bir toplumsal işbölümü ve eşsiz bir beceri geliştirdiler. Ormanları ve bozkırları bırakarak, ovaları yeniden dolduran hayvanların peşine düşen halklar ise, ırmaklar boyunca tarım yapma çabalarını da sürdürdüler.
