Montesquieu Kimdir? Hayatı, Biyografisi, Eserleri ve Düşünceleri Nelerdir?

0
Advertisement

Charles-Louis Secondat, Baron de La Bréde et de Montesquieu Kimdir? Montesquieu hayatı, biyografisi, eserleri. Montesquieu hakkında bilgi.

Montesquieu

Montesquieu

Montesquieu; Charles de Secondat, De La Brede baronu, Fransız düşünür ve yazarıdır (Bordeaux/La Brede 1689 – Paris 1755). Soylu bir ailede doğdu, yedi yaşındayken anasını yitirince en büyük çocuk olmanın kalıtım hakkıyla La Brede baronu unvanına kavuştu. Ev eğitimine eklenen Oratoryenler Koleji’ndeki orta öğrenimiyle (1700-1705) Bordeaux Üniversitesi’ndeki hukuk çalışmalarına geçti, avukat oldu (1708), Paris yıllarıyla bilgi ve görgüsünü artırdı (1708-1712), babasının ölümüyle döndüğü Bordeaux’da (1713) aile mülkleriyle ilgilendi, parlamentoya girdi (1714), iki yıl sonra yargıtay başkanı oldu (1716). Amcasının bütün güç, zenginlik ve unvanlarına sahip olarak (Montesquieu Baronu, Bordeaux Parlamentosu başkanlığı, Bordeaux Akademisi üyeliği) kendini gönlünün istediği çalışmalara verdi. İlk önemli çalışmasının, imzasız olarak yayımlattığı Lettres Persanes (Acem Mektupları) olduğu kabul edilir (1721); konu yeni olmamakla birlikte iki doğulu gözüyle Paris yaşamının eleştirisini yapan eser, özgün düşünce özü ve anlatım derinliğiyle dikkati çekti. Montasquieu bu başarıyla Paris kültür ve sanat çevrelerinin saygıyla dinlediği değerli bir konuk oldu.

1726′ da yazarlığa bağlandı. Fransız Akademisine seçildikten (1727) sonra gereksinim duyduğu gözlemleri yerinde gerçekleştirmek için uzun ve değişik bir geziye çıktı (Nisan 1728); özellikle politik kurum ve toplumsal yapılar üzerinde düşünüp çalışarak Avusturya’ yı, İtalya’yı, Almanya’yı, Hollanda’yı, 1732’ye kadar yerleşir gibi olduğu İngiltere’yi gezdi. Bu büyük araştırının ilk ürünü Considerations sur les Causes de la Grandeur des Romains et de Leur Decendences (Romalıların Büyüklüğüyle Çöküş Nedenleri Üstüne Düşünceler) oldu (1734). Bu önemli inceleme, yıllık okuma, araştırma, düşünme çabasıyla en büyük eserine dönüştü: Kanunların Ruhu Üstüne (Del’Esprit de Lois) 1848 (Cenevre, imzasız). İki yılda 22 kez basılan bu başeser, din çevrelerinden ve mezheplerden sert tepkiler gördü; yazarının Defense de l’Esprit des lois (Kanunların Ruhunu Savunma) gibi ek bir çalışma yayımlamasına (1750) karşın dar kafaların egemenliğindeki bağnaz çevrelerce suçlandı. Roma din merkezince yasak kitaplar listesine alındı (1751). Eserlerindeki dinsel kurum eleştirilerini kaldırmasını isteyen Papalığın önerilerini geri çevirerek yaşamının kalan bölümünü Paris-Bordeux arasında geçirdi, gözlerinin iyice zayıflamasına karşın yeni ürünler de verdi: Ar sace et Üsmenie (roman öl.s. 1783), Lysimaxue (Lysimakhos) rastlantıyla bulunan Cahiers (Defterlerim) öl. s. 1943, Notes de Voyage (Gezi Notları), Lettres (Mektuplar) öl.s. 1941, Spicilege (bas. 1944).

Yönetim biçimlerini ayırması ve güçler değişikliği ilkesiyle siyasal bilimlerin ve çağdaş anayasa hukukunun öncülerinden sayılan Montesquieu, her şeyden önce her konuyu akılla tartan, somut olaylardan yola çıkıp deney yoluyla sonuca ulaşan bir yönetimin sözcüsüdür. Dinsel kurumların yararına inanmakla birlikte dinsel bağnazlığa temelden karşıt olduğu için Aydınlanma Çağı düşünürleri arasında yer alır. Bütün ülkeler için aynı sonuçları verecek bir yönetim biçimi olmadığını savunurken, Fransa için en gerekli yönetimde halkla krallık arasında aracılık yapacak bir soylular sınıfına dayanmasının doğruluğunu ileri sürer. İktidarların kötüye kullanımını önlemek için yine ayrı bir güçler kümesine gereksinim vardır: Yaşama gücüyle bağımsız yargı gücü. Genel görünümde Montesquieu, bağlı bulunduğu varlıklı soylular sınıfının çıkarlarının dışına çıkamamış tutucu ve gelenekçi bir yapıdadır; yine de getirdiği düşünsel aydınlıkla Fransız Devrimi’ne (1789) yıl açacak birikiminin önemli kaynaklarından biri sayılır.

Öteki eserleri:

Dissertation sur la Politique des Romains (Romalıların Siyaseti Üzerine İnceleme) 1716, Observations sur l’Historie Naturelle (Doğa Tarihi Üzerine Gözlemler) 1721, De la Monarchie Üniverselle en Europe (Avrupa’daki Evrensel Monarşi Üzerine) 1734, ve 1899’da bulunan Mes Frensees (Düşüncelerim) 1944’te basılan Spicilege içinde yer alır.

Advertisement

Kanunların Ruhu Üstüne

Kanunların Ruhu Üstüne, ünlü önsözü dışında 31 bölümünün her birini 15 ya da 20 konu içinde sergileyen bu düşünce ürün, toplumsal bir olgu değerindeki yasaları belirleyen etkileri açıklar:

Askerlik, gücü, yönetim, din, halk, ticaret, para, politik yapı, vergiler… Her çeşit baskının ve sınırlamanın karşısında duran bu soylu reformcu, düzen içinde özgürlüğü savunarak inşam suçlayan insan işi yasaların gerçek kaynaklarını bulmayı iş edinmiştir. Hukuk gibi zor ve azınlığın işi olan bir konuyu, değerini hiç eksiltmeden kamunun anlayabileceği düzeyde ışığa tutması ve sağduyunun ölçülerine göre değerlendirmesi, kurulu düzenin yanlış temellerini sarsan en belirgin etkilerden biri sayılmıştır.

Montesquieu Sözleri

Kaynak 2

Charles de Montesquieu (1689- 1755), Fransa tarihinin en ünlü fikir adamlarından biridir. Eserlerinde Fransız İhtilâli’ ni hazırlayanlardan biri sayılır. Adı Charles-Louis de Secondat’dır, Brede Baronu’dur. Bordeaüx yakınlarındaki Brede Şatosu’nda doğdu. Kolej öğrenimini yaptıktan sonra idare hayatına atıldı.

1714’te Montesquieu Bordeaux Parlâmentosuna müşavir oldu, sonra oraya başkan seçildi. Daha 27 yaşındaydı. Babasından üç yıl sonra amcası da ölünce bütün asillik unvanları ile birlikte ailenin serveti de ona geçti. 1717 ile 1721 arasında bilimle uğraştı, bu arada hastalıklara, yankıya, böbrek bezlerinin etkilerine, cisimlerin saydamlığına, gelgite, harekete dair araştırmalar yaptı. Kendisine büyük ün sağlıyan «İran Mektupları»nı da o sırada yazdı. Daha sonra tarih araştırmalarına girişti, bu amaçla Avusturya’yı, İtalya’yı, İsviçre’yi, Hollanda’yı dolaştı, uzun zaman İngiltere’de kaldı.

Montesquieu 1734’te «Romalıların Yücelme ve Çökme Sebepleri» adındaki ünlü eserini yazdı. 1748 de asıl büyük eseri olan «Kanunların Ruhu»nu yazdı. Bu kitap, büyük ilgiyle karşılandı. Bu arada, şiddetli eleştirilere de maruz kaldı. 1750 de, bu kitabı için bir savunma yazmak zorunda kaldı. Son yıllarında gözleri pek zayıfladığından fazla çalışamadı.

Advertisement

Montesquîeu, krallık idaresine karşı demokratik fikirleri ilk ortaya atan düşünürlerden biridir. Eserinde devlet idaresinde bütün kuvvetlerin temsil edilmesi fikrini ileri sürmüş, sermayenin tek elde toplanmasının önlenmesini, halkın toprak sahibi edilmesini istemiştir.


Leave A Reply