Nikita İvanoviç Panin kimdir ve ne yapmıştır? Nikita İvanoviç Panin hayatı, biyografisi ve siyasi kariyeri hakkında bilgi.
Nikita İvanoviç Panin
Nikita İvanoviç Panin; (d. 29 Eylül 1718, Gdansk, Polonya – ö. 11 Nisan 1783, Petersburg, Rus Çarlığı), Rus devlet adamıdır. II. Yekaterina’nın (Büyük) (hd 1762-96) diplomatik başdanışmanlığını yapmıştır.
Pärnu’daki (Estonya) Rus komutanın oğluydu. 1740’ta Rus ordusuna girdi. 1747’de elçi olarak Danimarka’ya gönderildi. Ertesi yıl gene elçilik göreviyle İsveç’e geçti. İsveç yönetim çevrelerindeki Fransa yanlılarına karşı tavır alarak liberal akımı destekledi. Çarlığın 1756’da dış politikasını değiştirerek Fransa ve Avusturya’nın yanında Yedi Yıl Savaşı’na katılması nedeniyle güç duruma düştü. 1760’ta istifa etmek üzereyken, Çariçe Yelizaveta (hd 1741-62) tarafından Petersburg’a çağrıldı. Veliahtın oğlu Pavel’in, 1762’de çar olan III. Petro’ nun ve sonradan II. Yekaterina adıyla çariçe olan karısının eğitimiyle görevlendirildi.
Yekaterina’nm tahta çıkmasından sonra özellikle dışişleri alanında güvenilir danışmanları arasına girdi. 1763’te dışişleri bakanlığının başına getirildi. Fransa ve Avusturya’nın oluşturduğu bloka karşı Rusya, Prusya, Polonya, İsveç ve ikna edilirse İngiltere’yi kapsayacak “Kuzey İttifakı” kavramını geliştirerek Rus dış politikasını bu sistem üzerine oturtmaya çalıştı. Ama “Kuzey İttifakı” çerçevesinde Polonya’nın güçlü ve bağımsız bir devlet durumuna getirilmesini savunduğundan Prusya kralı II. Friedrich ve Yekaterina’yla anlaşmazlığa düştü. Yekaterina’nın ısrarı üzerine Polonya tahtına Yekaterina’nın eski âşığı Stanistaw Poniatovvski’yi çıkarma ve Polonya’yı Rusya’ya bağlama tasarısını uygulamaya koydu (1764). Ardından Rusya, Prusya ve Avusturya’nın 1772’de Polonya’yı aralarında paylaşmalarıyla sonuçlanan görüşmelere katıldı.
“Kuzey İttifakı” tasarısını gerçekleştirememesine karşın, Rusya-Prusya yakınlaşmasını savunmaya devam etti. Avusturya’yla ilişkileri geliştirmekten yana olan Yekaterina’nm dış politikayı eline almasından sonra güçlü konumunu yitirdi. Mayıs 1781’de görevden uzaklaştırıldı.
Panin aynı zamanda Vorontsov ailesiyle birlikte Rus soylularının konumunu yeniden düzenlemeye çalışan bir hareketin önderleri arasında yer alıyordu. III. Petro’nun tahttan indirilmesinden sonra yüksek soyluların desteğini kazanan Yekaterina Panin’in önerdiği özel danışma kurulunu kurmayı reddedince hareket başarısızlığa uğradı.
