Onychophora nedir, ne demektir? Onychophora (kütük ayaklılar) özellikleri, gruba bağlı hayvanlar nelerdir, hakkında bilgi.
Onychophora
Onychophora; yaklaşık 90 türü bilinen, tırtıla benzer kara omurgasızları grubudur. Genellikle eklembacaklıların bir sınıfı olarak kabul edilmekle birlikte bu filumun en temel özelliği olan iyi gelişmiş bir dış iskeletleri yoktur. Yapısal özellikleri bakımından eklembacaklılar ile halkalısolucanlar arasında yer alır ve bazı yeni sınıflandırmalarda filum düzeyine yükseltilirler. Yeryüzünün tropik bölgeleri ve Güney Yarıküre’ye yayılmışlardır. Uzunlukları 14-150 mm arasında değişir.
Onychophora üyeleri su kaybını engelleyecek yapılardan yoksun olduklarından kurak yerlerde barınamaz ve nemli ortama gereksinirler. Ormanlardaki ölü örtü, taşların ve devrilmiş kütüklerin altı, çürüyen kütüklerin içi, termit yuvalan, kaya çatlakları, toprakta bazen 1 m’yi aşan derinliklere kadar inen boşluklar en çok görüldükleri yerlerdir. Vücutlarının esnekliği sayesinde çok dar yerlere bile girebilirler. Bu davranış biçimi su kaybını en aza indirirken etkin bir korunma da sağlar. Yırtıcı olan bu hayvanlar çenelerini avlarına batırır ve onların vücut sıvılarını emerek beslenirler. Ağzın yakınındaki meme denen çıkıntılardan püskürtülen ve hızla sertleşen yapışkan sıvı avı yumuşatmaya yarar ya da korunma işlevi görür. Işıktan kaçınır ve gözden uzak yerlere gizlenirler. Dokunma kılları hava akımlarına karşı duyarlıdır.
Baş gangliyonunun (beyin) iyi gelişmiş olmasına karşın gövdenin altında kuyruğa doğru uzanan ve düzbağırsağın üstünde birleşen gangliyonsuz bir çift sinir kordonu son derece ilkeldir. Gözlerinin yapısı halkalısolucanların gözlerine benzer. Solunum sistemi, vücut yüzeyine düzensiz biçimde dağılmış, soluk deliklerine bağlı çok sayıda ince soluk borusundan (trake) oluşur. Soluk boruları vücudun içine doğru ilerleyebildiği gibi soluk deliklerinin altında saçaklar da oluşturabilir.
Bacak bulunan her bölütte bir çift boşaltım organı yer alır. Boşaltım organının huni biçimli kirpikli kesesi boşaltım deliğiyle dışarı açılır. Birbirinden bağımsız çalışan bu organlar suyla birlikte öbür maddelerin atılmasını sağlar. Ama azotlu artıklar ürik asit biçiminde orta bağırsağa boşaltılır. Onychophora üyeleri ayrı eşeylidir. Döllenme dişinin içinde gerçekleşir ve çoğu canlı yavru doğurur.
Batı Hint Adaları, Orta Amerika ve Güney Amerika’nın kuzey kesimlerinde yaygın olan Peripatus cinsinin yaklaşık 20 türü bilinmektedir. Bu türlerin uzun vücutlarında 14-44 gövde bölütü, her gövde bölütünde bir çift kısa ve küt bacak vardır. Bölüt sayısı türlere göre değişir. Kuru ve yumuşak derileri barut renginden kızıl kahverengine kadar değişen, çevreye uygun renkler alır. Ayrıca sırtlarının ortası boyunca uzanan koyu bir çizgi vardır. Peripatus türleri ormanların ıslak yerlerinde yaşar. Genellikle geceleri küçük böceklerle beslenir.
