Opera Nedir? Operanın Özellikleri, Bölümleri ve Çeşitleri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Opera nedir? Operanın tarihi, çeşitleri, özellikleri, operanın bölümleri nelerdir? Opera hakkında bilgi.

opera

Kaynak: pixabay.com

Opera

Opera; temsile dayanan büyük bir müzik eseridir. Konu ses ve tiyatro artistleri tarafından söylenip oynanırken, müzik de konuyu dile getirir. Opera en yüksek ses müziği eseri sayılabilir.

Opera, Rönesans’tan sonra İtalya’da görülmüş bir tiyatro çeşididir. İlk örneklerinin Politian’ın «Orfeo»sundan, ya da «pastoral» denilen tiyatro çeşidinden çıktığı sanılıyor, çünkü bu çeşit tiyatrolarda koroyla söylenen şarkılarla müzik de vardı. Ancak, tiyatro tarihçileri, genellikle, operanın, başlı başına bir tiyatro çeşidi olarak ortaya atıldığına inanırlar. Floransa’da, adına Camerata denilen bir müzik bilginleri topluluğu eski Yunan sahne oyunlarını yeniden diriltmek istemişti. 1595′ te, konusunu Yunan mitolojisinden aldıkları «Defne» adlı oyunu, baştan başa şiir halinde, müzikle oynadılar. 1637’de Venedik’te ilk büyük tiyatro (opera) yapılınca bu eserler çok beğenildi. Derhal başka şehirlere de yayıldı. XVIII. yüzyıl başında, Venedik’te on bir opera daha açılmış, 400’e yakın eser yazılıp oynanmıştı. İngiltere’de ilk opera, «Rodos’un Kuşatılması» adıyla 1656’da yazılıp oynandı. Paris’ in ünlü Opera tiyatrosu 1862’de yapılmaya başlandı, 1874’te tamamlandı. Opera Komik tiyatrosu ise 1898’de yapıldı. Opera, özel yapı ve tesisler isteyen bir tiyatro türü olduğu için, yapılarla birlikte gelişmiştir.

Operanın Bölümleri

Opera, yazılı bir esere dayanır; ayrıca, bunu besteyle okuyup oynayacak aktörler, besteyi çalacak büyük bir orkestra ister.

Bir opera, başlıca iki parçadan yapılmalıdır:

1) Konuyu anlatan, çoğunlukla şiir halinde yazılan söz kısmı (libretto); 2) Müzik.

Advertisement

Librettolar, genellikle, bilinen trajedi konularından alınır. Unlü operalardan çoğu böyledir. Ya umutsuz bir aşkı, ya da sonu mutlaka ölümle biten bir aldatmayı anlatır, müziği ise, orkestra çalar, şarkıları artistler ya teker teker, ya da koro halinde söylerler.

opera maske

Kaynak : pixabay.com

Müzik esas alınarak operanın kısımları şöyledir:

  • Uvertür.— Floransa’da ilk operalar oynanırken, daha oyun başlamadan, «sinfonia» denilen kısa bir müzik parçası çalınırdı. Sonradan buna «uvertür» (açış) denildi. Uvertürler, hemen daima, operanın konusunu özetli-yen bestelerdir. Uç kısımlıdır, genel olarak, orta kısmı hızlı çalınır. «Scarlatti biçimi» denilen İtalyan uvertüründe ise, orta kısım ağır, başlangıçla bitiş kısımları hızlı çalınır.
  • Resitatif.— Orkestrayla sıkı bir birlik halinde, yalnız, konuşurcasına serbes bir şekilde çalınan, ya da söylenen kısım. Resitatifler aryaların doğumuna yol açmıştır.
  • Arya.— Operada sopranonun, ya da belli başlı kişilerin uzun uzadıya solo olarak söyledikleri kısımdır. Aryanın birinci bölümü bir konuşma edasındadır. İkinci bölüm, daha ritmik olur, genellikle «andante» temposun-dadır. Üçüncü bölüm «allegro» temposuyla söylenir.
  • Koro.— Bütün, ya da bir çok oyuncuların bir arada söyledikleri aryadır. Koroyu meydana getiren sesler erkek sesleriyse «erkek korosu», kadın sesleriyse «kadın korosu» adını alır. Birkaç kişiden yüz elli, iki yüz kişiye kadar koro topluluğu olabilir.
  • Final.— Operanın son kısmıdır. Burada orkestra, koro ve solo sesler hep birlikte çalıp söylerler. Genel olarak, finaller daima çok şatafatlı bir bitiş gösterir.
  • Bale.— Operaların uygun yerlerinde, bale-rinalar tarafından yapılan danslardır. Balenin üstün geldiği operalara «baleli opera» denir.

Operanın Çeşitleri

Tarih içindeki gelişme sırasına göre operalar şu çeşitlere ayrılır:

  • Opera.— Konusu acıklı, şarkılı, baştan başa müzikli oyunlardır. Hemen bütün büyük müzikçiler bu tarz opera bestelemişlerdir.
  • Operakomik. — XVII. yüzyılda, bazı operalara komik unsurlar da katıldı. Böylece, «operakomik» (güldürücü opera) çeşidi meydana geldi. Buna «opera buffa» da denir

Bizde opera ancak son yıllarda başlamıştır. Bu arada Ankara’da Devlet Operası kurulduğu gibi, Türk bestecileri de birçok operalar yazmışlardır. Bu arada Adnan Saygun’un «Kerem»i, Nevit Kodallı’nın «Van Gogh»u dünyaca bilinen eserler olmuştur.


Yorum yapılmamış

Leave A Reply