Piyale Paşa kimdir ve ne yapmıştır? Osmanlı Denizcisi Piyale Paşa hayatı, biyografisi, dönemi önemli olaylar hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Piyale Paşa
Piyale Paşa;(?- 1578), Türk denizcilerinin en büyüklerinden biridir. Gelibolu bahriye sancakbeyi (tümamiral) iken, Kanuni tarafından 1554’te kaptan-ı deryalığa (deniz kuvvetleri başkomutanlığına) getirildi. 1568’e kadar 14 yıl aralıksız bu makamda kaldı.
Barbaros’tan devraldığı Akdeniz egemenliğini titiz bir şekilde koruyan Piyale Paşa, Fransa’yı himaye maksadıyla çıktığı 1555 yazındaki Akdeniz seferiyle Avrupa çapında ün kazançlı. 1557’de yeniden sefere çıktı, Elbe Ada’sını, sonra Cezayir’deki Oran (Vahrân) limanını fethetti. 1558’de Tunus’ta Bizerte’yi, Balearlar’ın en büyük adası olan Majorka’yı aldı. O yıl kendisine Cezayir Beylerbeyiliği (genel valiliği) de verildi. Piyale Paşa, bu ikinci görevini, vekilleriyle idare etmiştir.
1559’da Adriyatik Denizi’ni tarayıp dönen Piyale Paşa, 14 mayıs 1560’ta Cerbe Deniz Savaşı’nı kazanarak tarihin en büyük deniz başkomutanları arasına girdi. Bu savaş, Türkler’in tarihleri boyunca kazandıkları deniz zaferlerinin Preveze‘den sonra en büyüğüdür. Bu zaferin mükâfatı olarak kendisine Veliaht Şehzade Selim’in kızlarından Gevherhan Sultan verildi. Piyale Paşa «Damat» oldu. Piyale Paşa 1565 Malta seferinde de Osmanlı donanmasına başkomutanlık etti. 1566’da Sakız’ın İç bağımsızlığını kaldırarak bu adayı da bir bahriye sancağı (deniz vilâyeti) şeklinde düzene bağladı. Aynı yıl İtalya seferine çıkarak yarımadanın bazı kıyılarını aldı.
1570’te başlayan Kıbrıs seferinde Osmanlı donanmasına gene Piyale Paşa başkomutanlık etti. Bu sırada 1568’den beri «üçüncü vezir» (büyükamiral )di. Seferin açılması için II. Selim‘i destekleyenler arasında bulunan Damat Piyale Paşa, Sokollu’nun muhalifleri arasında bulunuyordu. 1571’de «ikinci vezir» (vezir-i âzamdan sonra gelen bakan) oldu. II. Selim, Piyale Paşa’yı vezir-i âzam yapmak istediyse de, Sokollu’yu azletmek azmini gösteremedi. 1573 yazında Piyale Paşa, 220 parçalık donanması ile sonuncu deniz seferine çıkarak İtalya’nın Pulya (Puglia) kıyılarında vurgunlarda bulundu.
7 yıla yakın ikinci vezirlikte kalarak Sokollu’nun birinci yardımcısı, en büyük rakibi olan Piyale Paşa, bacanağı Sokullu’dan önce 21 ocak 1578’de ölmüştür. Pek çok hayır eseri bırakmıştır. Kasımpaşa’daki Piyale Camisi’nin yanındaki türbede gömülüdür; 7 oğlu ile 4 kızı da burada gömülüdür. Piyale Paşa’dan sonra Osmanlı denizciliğini Kılıç Ali Paşa temsil etmiş, ondan sonra Osmanlı denizcilik tarihinin şevket devri kapanmıştır.
Kaynak 2
Piyale Paşa; Osmanlı denizcisidir (Tolna? – İstanbul 1578).
Enderun’da yetişti. Sinan Paşa’nın ölümüyle 1554′ te Kampanıderyalığa getirildi. 1555 baharında emrindeki 60 gemi ve Karlı Kenti Sancakbeyi Turgut Reis ile birlikte Fransa’ya yardım etmekle görevlendirildi; Fransızlarla birlikte Elbe Adası’nı aldı. Kış yaklaşıp Osmanlı kuvvetleriyle Fransız askerleri arasında anlaşmazlık başgösterince İstanbul’ a döndü. 1556’da İspanyolların elindeki Oran’ı, 1557 yazında Bizerte’yi aldı. 1558’de Minorka Adası’nın önemli kentlerinden Civdadela’yı ele geçirince, Cezayir Beylerbeyi unvanını kazandı. Andrea Doria komutasındaki donanma Mart 1560’ta Cerbe (Gerba) Adası’nı ele geçirdiği zaman, Turgut Reis yardım isteyince Haçlı Donanması’nı yenerek Cerbe’yi ele geçirdi (Temmuz 1560). 1565’te kaptanıderya olarak çıktığı Malta Seferi, Turgut Reis‘in şehit düşmesi üzerine başarısızlıkla sonuçlandı. Nisan 1566’da Sakız Adası’na sefer yaparak Ceneviz yönetimine son verdi. 1570’de Lala Mustafa Paşa komutasında başlayan Kıbrıs Seferi’ne katıldı. Kıbrıs’a gönderilecek yardımları önledi, denizyolunun güvenliğini sağladı. Kasımpaşa’da yaptırdığı caminin yanındaki türbesine gömüldü.
