Romatizma nedir? Oldukça yaygın bir rahatsızlık olan romatizmanın belirtileri nelerdir? İnsan neden romatizma olur? Sebepleri nelerdir?
Romatizma ne demektir?
Vücudumuzda hareket kabiliyetimizi sağlayan iskelet ve kas sistemimizde oluşan ağrıların, hareket sınırlılığının, şişkinliklerin ve iç organlarımızda oluşan çeşitli hastalıkların sebeplerinden biri de romatizma hastalığıdır. Bugüne kadar tıp dünyası tarafından keşfedilmiş 200’den fazla romatizma çeşitleri bulunmaktadır.
Normal şartlarda kadın cinsiyetinde daha fazla görülen bir hastalık olsa da, erkeklerde de gut gibi hastalıklarla da ortaya çıkabilmektedir. Romatizmanın daha çok ilerleyen yaşlarda ortaya çıkan bir hastalık olduğu görülmüştür. Ancak buna rağmen nadir de olsa çocuklarda da görülebilen romatizma; çocuk hastalarda ağırlıkla 1 ile 3 yaş arasında ya da 9 ile 12 yaş arasında görülebilmektedir. Bazı hastalarda bir anda ağır bir şekilde ortaya çıkabilirken bazı hastalarda yavaşça gelişim gösterebilmektedir.
Romatizma hastalığının içeriği
Tıp dünyasında romatizma hastalığı denilince akıllara direkt olarak iltihaplı romatizma denilen romatoid artrit hastalığı gelmektedir. Durum böyle olsa da az önce de bahsettiğimiz gibi çok fazla çeşidi olduğu için genel değerlendirme durumunda romatizmalı hastalıklar olarak bir başlık altında incelenen romatizma hastalığı; ana mantık olarak iltihaplı romatizma hastalığı ve iltihapsız (bir diğer adı da mekanik romatizma olarak geçmektedir) romatizma hastalığı olarak incelenebilmektedir.
Bahsi geçen iltihaplı romatizmalarda vücutta bir takım kimyasal uyarılar ortaya çıkarak kişinin sağlığını olumsuz yönde etkilemekte, mekanik romatizma denilen iltihapsız romatizmalarda ise eklemlerin aşırı kullanımından kaynaklı olarak ortaya çıktığı için eklem dezerformasyonları ortaya çıkmaktadır.
Romatizmalı hastalıkların nedeni net olarak bilinmemektedir. Ancak genetik özellikler, sigara ve alkol tüketimi, aynı eklemin uzun yıllar boyunca aşırı olarak kullanımı (bazı sporlar, bilgisayar kullanımı….), fazla kilolu olmak romatizma riskini arttıran faktörler arasında sayılabilir.
Romatizma neden oluşur?
Bugüne kadar belirlenmiş her romatizma çeşidinin ayrı ayrı keşfedilmiş olan sebeplerinin olduğu söylenememektedir. Yalnızca benzer mikropların neden olduğu romatizma çeşitleri, akut eklem romatizması ve gut hastalığı gibi romatizma türlerinin nedenleri tam olarak bulunabilmiştir.
Bahsedilen hastalıkların ortaya çıkış süreçlerinde ilk olarak genetik faktörlerin etkili olduğunu söylemek mümkündür. Bunun dışında cinsiyet faktörü, yaş faktörü, geçirilen kazalar sonrasında vücut yapısında oluşan zedelenmeler, kullanılan bir takım ilaçlar ve mevsimler neden olarak gösterilebilmektedir.
Bunun dışında psikolojik travmalar yaşayan bireylerde, rutubetli yerlerde yaşayan bireylerde, soğuk yerlerde yaşayan bireylerde de romatizmal hastalıkların görülme hastalığı yüksek olmaktadır.
En bilindik belirtilerin şişlik, ağrı yaşanması, şekil bozukluğu, hareketlerin kısıtlanması, kalp sorunları, göz sorunları ve sinir sistemi sorunları olduğu görülmektedir. Romatizma hastalığı pek bilinmese de iç organlarda da deride de ortaya çıkabilen bir hastalık olma niteliğini taşımaktadır.
İltihaplı eklem romatizmalarından yaşanılan belirtiler adına örnek verilecek olursa; bu hastalığa yakalanan kişilerin bölgesel şişlikleri ve kızarıklıkları oluşmakta, eklemlerinde kireçlenme meydana geldiği için yapısal bozukluklar oluşmakta ve otomatikman hareketlerde de bir kısıtlılık meydana gelebilmektedir.
Kişinin hareket kabiliyetindeki azalmalar, doğal olarak bireyin günlük yaşantısındaki hareketlerini etkilediğinden ciddi anlamda bir zorlanma meydana getirebilmektedir. Üstelik bu hastalığa gereken önem verilmeyip zamanında önlem alınmazsa, kişide ciddi anlamda kalıcı etkiler oluşabilmekte ve hatta sonucu sakatlığa varan durumların yaşanmasına yol açılabilmektedir.
Az önce değindiğimiz iç organlarda ve deride görülebilen romatizma hastalıklarında ise, belirti olarak karın ağrısı, vücudun belirli bölgelerinde kızarıklıklar, saçlarda dökülmeler, güneş ışınlarına maruz kalınca rahatsız hissetme, sırt bölgesinde ağrı, bel bölgesinde ağrı ya da topuk bölgesinde ağrı gibi durumlar gözlenebilmektedir.
Sonuç olarak tüm bu bahsettiğimiz belirtilerden herhangi birini vücudunda gözlemleyen kişinin hiç geç kalmadan direkt olarak bir sağlık kuruluşuna giderek bir romatizma testine girmesi önerilmektedir. Çünkü bu hastalıkta tedavi aşamasına geç kalınması, geri döndürülemeyecek sonuçların oluşmasına da yol açabilmektedir.
En sık görülen romatizma hastalıklarından bazıları
Bireylerde en sık olarak görülen bazı romatizma hastalıkları; romatoid artrit, osteoporoz, osteoartrit, lupus, ankilozan spondilit, osteonekroz, polimiyozit, paget hastalığı, psoriatik artrit, poliartrit, reaktif artrit, raynaud hastalığı ve huzursuz bacak sendromudur.
Romatizma tedavisi nasıl olur?
Gerekli müdahalelerin yapılması için uzman kontrollerinin aksatılmaması gerekmektedir. Bu tip kontroller yaptırılırken tedavi süreçleri bireylerde hastalığın türlerinin ne derecede olduğu ve hangi bölgede nüksettiği çok önemli detaylar olmaktadır.
Her şeyden önce hangi tip romatizma hastalığı yaşanırsa yaşansın, ortak tedavi süreci olarak düzenli egzersizlerin yapılmasıyla, hastalığın görüldüğü eklemlerin dinlendirilmesiyle, hastalığa uygun olacak bir beslenme programının uygulanmasıyla ve eklemlerde iltihaplı bir durum varsa iltihabın azaltılmasına yönelik verilen ilaçların eksiksiz kullanılmasıyla birlikte tedavi sürecinin düzgün bir biçimde yönetimi sağlanabilmektedir.
Tüm bu tedavilerin içerisinde en önemlisi kişinin dinlenme unsurunu ihmal etmemesi ve de yapması gereken fiziksel aktivitelerin önemini unutmamasıdır. Birey kendini iyi hissettikçe yapması gereken egzersizleri aksatmamalı, halsiz hissettiğinde ise mutlaka kendisini dinlenme sürecine alabilmelidir.
Bunun dışında beslenme faktörüne de değinilecek olursa; kişilerin mutlaka kilo kontrolü unsurlarına dikkat etmeleri, alkol tüketmemeleri; tam tahıllı gıdaları, meyveleri ve sebzeleri sıklıkla tüketmeye özen göstermeleri gerekmektedir.
