Anadolu Selçuklu Devleti ve Selçuklu Medeniyeti Tarihi ile ilgili bilgilerin özet bir şekilde verildiği sayfamız.
Anadolu Selçuklu Devleti Bayrağı
Anadolu Selçuklu Devleti Medeniyeti
Anadolu Selçuklu Devleti askerlik temellerine dayanan bir devletti. Sultanların yanında maaşlı bir Hassa ordusundan başka ordunun temelini meydana getiren Tımarlı Sipahiler vardı. Ayrıca, biri Sinop’ta, biri Antalya’da donanma gemilerini yapan tezgahlar, başlarında da Emir-üs-Sevahil (Kıyılar Komutanı) denilen iki amiral vardı.
Halk göçebe, şehirli ve köylü diye üçe ayrılmıştı. Bunlar devlete vergi verirlerdi. Selçuklular İslamlığın Sünni kolundan ve Hanefi idiler. Doğuda yaşıyanlar arasında Şafiiler, biraz da Aleviler vardı. Selçuklu Türkleri Anadolu’da Sünni Müslümanlığı yaymaya çalıştılar, Abbasi halifelerine saygı gösterdiler. Fakat bu arada Sünni mezheplere aykırı bazı İnanışlar ve tarikatlar meydana çıktı, Bilhassa Mevlana Celalettin Rumi adına çıkartılan Mevlevilik tarikatı çok yayıldı. Konya bu tarikatın merkezi oldu. Bunlardan başka, Rübailik, Nakşibendilik, Kadirilik gibi tarikatlar hemen hemen Anadolu’nun her tarafında tutundu.
Anadolu Selçuklu Devleti Edebiyatı ve Şiiri
Anadolu Selçukluları edebiyat ve şiirde üç koldan yürüdüler:
1 – Divan Edebiyatı,
2 – Tasavvuf Edebiyatı
3 – Halk Edebiyatı.
Tasavvuf Edebiyatında Mevlana Celalettin Rumi ile oğlu Sultan Veled XIII bu edebiyatın en değerli örneklerini verdiler. Bu arada, halkın, seviyesinde Türkçe tasavvuf şiirleri yazan Yunus Emre, Dehhani ve Nesimi gibi şairler de yetişti. Halk , arasında «Seyit Battal Gazi», «Ebu Müslim», «Daniş-mentname», «Cengizname» gibi kahramanlık hikayeleri ve destanlar yayıldı. .
Anadolu Selçukluları bilginleri ve fikir adamlarını korur, gözetirlerdi. Anadolu’nun birçok şehirlerinde medreseler, kütüphaneler, camiler yapıldı. Buralara Türkistan, İran, Suriye ve bilhassa Mısır’dan birçok bilginler geldi. Mevlana Celalettin Rumi, Kirmanlı Evhadî, Muhittin-i Arabi, Kayserili Davut gibi düşünürler büyük ün kazandılar.
Selçuklular Anadolu’ya yerleştikten sonra, sürekli savaşlarla harap olan Anadolu’yu yeni baştan süslediler. Selçuklu yapı tarzında birçok cami, medrese, hamam, kervansaray, yol ve köprüler yapıldı. Bu tarz bilhassa inceliği, zarifliği ve ahengi ile dikkati çekmektedir. Konya’da bulunan Sahip Ata, Karatay medreseleri, İnce Minareli. Cami, Kayseri yakınlarında bulunan Sultan Hanı Kervansarayı, Kayseri’deki Çifte Minareli, Hacıkılıç camileri, Darüşşifa (hastane), Sırçalı Kümbet, Sivas’taki Gök Medrese ve Darüşşifa, Niğde’deki Hüdaven Hatun Türbesi, Divrik’teki Büyük Cami, Amasya’deki Darüşşifa gibi eserler Anadolu Selçuklu, sanatının en güzel örnekleridir. Bu arada süsleyici sanatlar da gelişmiş, taş, mermer, tahta oymacılığı çok ilerlemiş, süslemede çini, yazı alanlarında çok kıymetli örnekler verilmiştir.
