Septisemi (kan zehirlenmesi) nasıl olur? Septisemi belirtileri nelerdir? Septisemi tedavisi hakkında bilgi.
Septisemi; Ufacık bir yaradan kana karışan mikropların yaptığı genel hastalık, zehirlenme olayına septisemi (kan zehirlenmesi) adı verilir. Vücudun her hangi bir yerindeki yarada bulunan mikroplar (streptekok, stafilakok, gonokok, koli cinsi mikroplar, tifo, paratifo mikropları…) yorgunluk, zafiyet, vitaminsizlik, kansızlık, gibi hallerden şeker, tüberküloz gibi hastalıklardan dolayı zayıf düşmüş bir bünyede kana karışacak olurlarsa, bünyenin karşı koyma gücünün azlığından, kolayca çoğalırlar, böylece kan mikroplarla dolar. Böylece septisemi başlar.
Mikroplar vücutta çeşitli yerlere yayılarak oralarda cerahat odakları meydana getirirlerse bu olaya piyoemi denir. Mikroplar kana karışıp da çoğalmayıp hiçbir olay yapmazlarsa buna da bakteriemi denir.
Kan mikroplarla savaşabilmek için akyuvarlarını çoğaltmak zorunda kalır. Buna karşılık alyuvarlarda azalma vardır. Yüksek ateş sırasında alınacak kan mikrop üretme yerlerine ekilirse mikropların kolayca ürediği görülebilir.
Sulfamitler, antibiyotikler bulununcaya kadar septiseminin sonu daima kötü olmaktaydı. Bugün erken yapılan teşhis ve tedavi hastanın hayatını kurtarmaktadır.
Belirtileri. — Önce birdenbire bir titreme, arkasından 40-41 dereceye kadar yükselen bir ateş görülür. Bu arada nabız da 120’ye kadar yükselmiş, düzeni bozulmuştur. Ateşin yükselmesine rağmen nabız düşük kalıyorsa bu, hastalığın kötüye gittiğini gösterir. Hastanın genel durumu çok bozulmuş, yüzü solmuştur. Şiddetli baş ağrısı, kusma, bulantı yanında hasta bazen kendini kaybeder, bazen de şuursuz hareketler yapar. Oynak yerleri ağrılıdır, romatizmayı andırır.
Tedavi. — Tedavinin başında antibiyotikler, sulfamitler gelir. Bu ilâçları kullanırken duyarlılık (hassasiyet) denemesi yapılarak hangi antibiyotiğin faydalı olduğunu bulup tedaviye o yönden gitmelidir, bunun sonuç bakımından büyük faydası vardır. Çok ağır durumlarda, septisemi yapan mikroplara karşı hazırlanmış özel serumların faydalı olduğu görülmektedir. Gene ağır durumlarda, hele hastada baygınlık, dolaşım bozukluğu varsa, hastanın kanma uygun gruptan 24 saat içinde 2-3 defa 300-500 cm. küp kan vermek çok faydalıdır. Böyle bir durum olmasa bile 3-4 günde bir 300-500 cm. küp kan vermek hastanın çabuk iyileşmesini sağlar. Bunun yanında, özel protein enjeksiyonlarının da faydalı olduğu görülmüştür. İlâç tedavisinin yanında hasta kesin olarak dinlendirilmeli, limonata, portakal suyu, meyva suları gibi bol şekerli içecekler vermeli, hiç olmazsa günde 1 lt. süt içirmelidir; yemeklerde meyvayı da eksik etmemelidir. A, B, C, K vitamininin faydaları büyüktür. Septisemi sırasında vücuttaki büyük savaştan dolayı kalp kolayca yorulacağından, kalbi kuvvetlendiren ilâçları da unutmamalıdır. Hastalığa yol açan mikrop kaynağının cerrahi müdaheleyle temizlenmesi uygunsa da bu sırada mikropları yaymamak için çok dikkatli olmak gerekir.
Korunma. — Boğazdaki bademcik iltihabından parmak ucundaki yaraya kadar her türlü mikrop kaynağının septisemi yapabileceğini göz önünde tutmalı, gerek yaraların temiz tutulmasını, gerek iltihaplanmış kaynakların cerrahi müdahaleyle çıkarılmasını ihmal etmemelidir. Sağlam bünyelerde hiçbir şey yapmayan bu mikroplar zayıf bünyeleri bulunca hastalık meydana getirebilirler. Bunun için de, beslenme, yaşama düzenine dikkat etmek, vücudu zayıf düşürmemek en iyi korunma yoludur.
