Siméon Denis Poisson kimdir? Fransız bir matematik profesörü olan Siméon Denis Poisson hayatı ve yapmış olduğu çalışmalar hakkında bilgiler.
Siméon Denis Poisson
Simeon-Denis Poisson, (d. 21 Haziran 1781, Pithiviers – ö. 25 Nisan 1840. Sceaux, Paris yakınları, Fransa), belirli integraller, elektromegnetizma kuramı ve olasılık üzerindeki çalışmalarıyla tanınan Fransız matematikçi.
Önce tıp öğrenimine başlayan Poisson 1798’de bu öğrenimi bırakarak matematiğe yöneldi; Paris’teki Politeknik Okulu’nda Pierre-Simon Laplace ve Joseph-Louis Lagrange’in öğrencisi oldu. Bütün yaşamını araştırmacı ve öğretim üyesi olarak matematiğe adamış bir bilim adamı olan Poisson, Politeknik Okulu’nda 1802’de yardımcı profesör, 1806’da profesör oldu. 1808’de Boylam Bürosuna astronom olarak atandı; ertesi yıl yeni kurulan Paris Fen Fakültesi’nde matematik profesörü oldu.
Poisson’un en önemli çalışmaları, matematiğin elektriğe, magnetizmaya, mekaniğe ve fiziğin öteki dallarına uygulanmasıyla ilgilidir. Traite de mecanique (1811, 1833; Mekanik Üstüne) adlı yapıtı mekanik alanında yıllarca temel başvuru kitabı olarak kaldı. 1812’de yayımladığı bir makalede elektrostatiğin birçok önemli yasası yer almaktaydı; bu makalesinde Poisson, elektriğin, aynı türden olanların birbirini ittiği, farklı türlerin ise birbirini çektiği iki tür akışkandan oluştuğu kuramını da ortaya atmıştı.
Lagrange ve Laplace’ın gezegen yörüngelerinin kararlılığına ilişkin çalışmalarını geliştirerek gök mekaniğine katkıda bulunan Poisson, sferoit ve elipsoit biçimli gökcisimlerinin kütleçekimi kuvvetlerini de hesapladı. Gezegenlerin kütleçekimi kuvvetlerini, içlerindeki kütle dağılımı cinsinden hesaplayan Poisson’un elde ettiği ifadeler, 20. yüzyılın ikinci yarısında. Yer çevresinde dolanan gezegenlerin yörüngelerine ilişkin duyarlı gözlem değerlerinden yola çıkarak, Yer’in biçimine ilişkin ayrıntıların belirlenmesinde kullanıldı.
Poisson’un öteki önemli yapıtları arasında, Theorie nouvelle de ladion capillaire (1831; Yeni Bir Kılcallık Etkisi Kuramı) ve Theorie mathematique de la chaleur (1835; Matematiksel Isı Kuramı) yer alır. Recherches sur la probabilite des jugements… (1837; Karar Olasılıkları Üzerine Araştırmalar) adlı yapıtı olasılık kuramına ilişkin önemli bir kitaptır. Günümüzde radyoaktiflik, trafik hesapları ve genel olasılık dağılımı gibi konularda büyük önem taşıyan Poisson dağılımı (ya da Poisson büyük sayılar yasası) ilk kez bu kitapta ortaya konmuştur.
Poisson’un belirli integraller ile Fourier serilerine ilişkin çalışmaları da büyük önem taşır; bu çalışmalarıyla Peter Dirichlet ve Bernhard Riemann’ın araştırmalarına öncülük etmiştir.
