Şizofreni nedir, nasıl bir hastalıktır? Şizofreni hastalığının belirtileri, nedenleri ve tedavi yöntemleri nelerdir? Şizofreni hakkında bilgi.
Şizofreni Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Şizofreni; düşünce, coşku, irade, kişilik ve davranış bozukluklarıyla ortaya çıkan ruhsal hastalıktır. Hasta dış dünyanın gerçeklerinden kopar, adeta kendisinin kurduğu bir dünyada yaşar. Hastanın kişiliği dağılmış yıkılmıştır. Hastalık genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Kadın ve erkeklerde hemen hemen aynı oranda görülür.
Nedenleri Nelerdir?
Hastalığın nedenleri olarak pek çok etken gösterilmesine karşın, hiçbiri kesinlik kazanmamıştır. Kesinlik kazanan tek bulgu, annesi ya da babası bu hastalığa yakalanmış bir çocuğun ilerki yaşlarda şizofreniye yakalanma riskinin yüksek olduğudur. Bu da hastalıkla kalıtımın önemli bir rol oynadığım kanıtlar.
Şizofreni Belirtileri
Şizofreninin belirtileri dört ana grup altında incelenir.
Düşünce bozuklukları:
Hastanın düşünceleri arasındaki ilişkileri kopuktur, çözüktür. Bunun sonucu olarak konuşması bozuk, karmakarışıktır. Hasta konuşmasmda belirli bir konuyu işleyemez, konudan konuya geçer, saçma sapan bir mantık yürütür, sorulan sorulara ilgisi olmayan yanıtlar verir. Hasta konuşmasında uydurduğu yeri ve anlamsız sözcükler kullanır. Buna neologizm adı verilir. Kurduğu cümleler anlamsız ya da cümleler anlamlı fakat ilgisiz sözcüklerden kuruludur. Bu duruma da sözcük salatası adı verilir.
Hastalar bazı düşüncelerini simgelerle anlatma yoluna giderler. Bu duruma dasembolizasyon adı verilir. Bazı hastalar aniden susarlar ve yanıt vermezler. Neden olarak da düşüncelerinin baskı altında tutulduğunu ileriye sürerler. Bu duruma da düşünce blokajı adı verilir. Hastaların çoğunda düşüncelerin metafizik, mistik ve felsefi konular üstünde yoğunlaştığı görülür. Düşünceleri mantık kurallarına uymaz. Bu duruma da mantıksızlık adı verilir.
İrade bozuklukları:
Şizofrenlerin iradeleri yıkılmış, karar verme yetenekleri yok olmuştur. Herhangi bir konuda karar vermezler ya da karar vermeksizin, karara varmak amacı taşıyormuşcasına günlerce yatarlar, iç dünyalarına kapanıp haftalarca düşünürler. Bu duruma otiz adı verilir. Şizofrenlilerdeki bir başka irade kusuru da olumsuzluktur. Hasta kendisine verilen yemekleri yemez, çevresindeki insanların isteklerini yerine getirmez, sorulara karşılık vermez, konuşmaz. Konuşmama durumuna mutiz adı verilir.
Bazı hastalar ise kendisine sorulan soruyu aynen yineler, bu duruma da ekolali adı verilir. Bazı hastalar da kendisine söylenen hareketi yineler. Bu duruma da kinetik stereotipi adı verilir. Belirli bir hareketsizlik durumunu koruyan hastaların durumuna akinetik stereotipi adı verilir. Kendisine verilen durumu bir heykelcesine koruyan hastaların durumuna flexibitas karea adı verilir. Bazı hastalar kendilerinin dış etkiler altında olduklarını, tüm düşünce, konuşma ve davranışlarının dışarıdan denetlendiğini, düşünce, konuşma ve hareketlerinin kendilerine ait olmadığını ileriye sürerler. Bu duruma pasivite fenomeni adı verilir.
Heyecan bozuklukları:
Şizofren hastalarda heyecan bozuklukları çeşitli biçimlerde ortaya çıkar. İndiferans morbit adı verilen durumda hastanın heyecanları körelmiştir. Çok üzücü ya da sevindirici bir olaya karşı hiçbir tepki göstermez. Hasta üzüntü ya da sevinç duymaz. Bazı hastalarda öfke, korku, örotizm ve denetimsiz neşe gibi ilkel heyecanlar egemendir.
Tedavisi.
Şizofren hastalar hastanelerde hekim gözetiminde tedavi edilirler. Hastalık belirtilerini verdiği anda tedaviye alınırsa sonuç almak daha kolaydır. Geciken hastaların tedavisi çok zorlaşır. İlerlemiş vakalarda olanaksız hale gelir. Tedavide rehabilitasyondan yararlanıldığı gibi, son zamanlarda ilaç tedavisiyle de olumlu sonuçlar elde edilmeye başlandı.
