Soğuk Savaş Döneminde Ortadoğu’da neler yaşanmıştır, ne gibi gelişmeler olmuştur? Soğuk Savaş Döneminde Ortadoğu özeti.
1962’de yapılan bu karikatür, Sovyetler Birliği’nden Nikita Khrushchev (solda) ve Amerika Başkanı John F. Kennedy’yi, her ikisinin de parmağı nükleer bombada gösteriyor.
Soğuk Savaş Döneminde Ortadoğu’daki Gelişmeler
I. Dünya Savaşı sonrasında Orta Doğu’da, mandater yönetimler kuran İngiltere ve Fransa, II. Dünya Savaşı sonrasında varlıklarını sürdürmenin güçlüğünü fark ettiler. Sömürgeciliğin tasfiyesi anlayışına uygun olarak denetimleri altındaki topraklara bağımsızlık vererek devletler kurulmasını sağlarken varlıklarını ve bazı ayrıcalıklarını korumaya çalıştılar. Özellikle İngiltere, bölgedeki varlığını sürdürmek için Mısır’ı da içine alacak bölgesel ittifaklar oluşturmaya çalıştı.
II. Dünya Savaşı sonrasında Doğu-Batı Bloku çatışmaları Orta Doğu bölgesinde de görüldü. Bu çatışmaların nedenleri;
1. Bölgenin Asya, Avrupa ve Afrika kıtalarını birbirine bağlayan coğrafi konumu,
2. Önemli ham madde kaynaklarını (petrol) barındırması,
3. Üç büyük dinin merkezi olan Kudüs’ün durumunun belirsizliği,
4. İngiltere ve Fransa’nın sömürgelerini tasfiyesi ile bölgede bağımsız devlet sayısının artması,
5. 1948’de israil Devleti’nin kurulması,
6. Arap-İsrail milliyetçiliğinin kışkırtılmasıdır.
Bu süreçte etkili olan devletler: Mısır, İsrail ve Suriye’dir.
Amerika, israil’i desteklediği; SSCB Batı’ya petrol akışını engellemek istediği, Batı Avrupa Arap petrolüne bağımlı olduğu için bölgeye müdahaleci oldular.
1. İSRAİL DEVLETİ’NİN KURULMASI
2. BAĞDAT PAKTI (1955)
3. SÜVEYŞ KRİZİ
4. EISENHOVER DOKTRİNİ (5 OCAK 1957)
5. BİRLEŞİK ARAP CUMHURİYETİ’NİN KURULMASI
1957’de Suriye ve Mısır, Birleşik Arap Cumhuriyeti adıyla birleşmeye karar verdi ve bu karar 1958’den itibaren geçerli oldu. Bir askerî darbe ardından Suriye’nin Mısır’dan bağımsızlığını ilan etmesiyle, 28 Eylül 1961’de son buldu. Birliğin dağılmasına karşın Mısır, Birleşik Arap Cumhuriyeti adını 2 Eylül 1971’e kadar korudu. O tarihte Mısır Arap Cumhuriyeti adını aldı.
6. IRAK’TA MONARŞİNİN YIKILMASI
14 Temmuz 1958’de Irak’ta monarşi yönetimi sona erdi. Türkiye müdahale etmeye niyetlendi ama SSCB’nin harekete geçmesiyle gerginlik oldu.
