Su bitkileri nelerdir? Su bitkilerinin özellikleri, yaşam koşulları, suda yaşamaya uyum sağlamaları, su bitkileri hakkında bilgi.
Su Bitkileri Hakkında Bilgi
Su Bitkileri; Suda yaşayan bitkilerdir. Bu tür bitkilerin en çok tanınanları su yosunları olmakla birlikte, tohumlu bitkiler de önemli su bitkileri türlerini içerirler. Tohumlu bitkiler ancak sualtı yaşamına “dönüş” ile su bitkisi olmuşlardır. Bunlar kara (ya da yerüstü) bitkilerinden türerler ve birçok uyum aşamasından geçerler.
Su Bitkilerinin Özellikleri
1. Yalnızca gövdeleri su içinde olan bitkiler, tümüyle kara bitkisi olanlardan pek farklı değillerdir. Bunlara örnek olarak kamışlar gösterilebilir. Toprak nemli değil de su içinde kaldığından yalnızca köklerdeki emme işlevi değişikliğe uğrar.
2. Bazı su bitkilerinde, su üstünde yüzen ve suya gömülü yapraklarla birlikte hava yaprakları da bulunur (su oku). Bu yapraklar, şerit biçimindeki sualtı yapraklarından farklı biçimlerdedir. Bu tür su bitkilerinde su üstünde yüzen yapraklar yuvarlak, hava yapraklarıysa ok biçimindedir.
3. Daha başka türlerdeyse yalnızca üremeyi sağlayan bölümler olan çiçek durumları suyun dışına çıkar. Bu nedenle bitkinin öbür kesimleri büyük ölçüde değişikliğe uğrar; çiçeklenme alışılagelmiş biçimde gerçekleşir ve özellikle tozlaşma hep böcekler tarafından sağlanır.
4. Daha ileri durumlardaki örneklerde çiçekler sudan dışarı çıkmaz ama su yüzeyi düzeyinde kalır; en azından tozlaşma ile ilgili çiçek bölümleri suyun dışında açık havada bulunurlar. Vallisneria gibi bir örnekte dişi çiçeklerin çiçek sapının, dişi çiçeğin su yüzeyine ulaşması ve böylece tozlaşma meydana gelmesi için açıldığı sırada, erkek çiçekler de su yüzeyinde belirirler ve yüzerler; öte yandan boyuncuk uzamış biçimdedir ama bunlarda tozlaşma temelde su ile ve biraz da rastlantısal olarak gerçekleşir; hayvanlar da tozlaşmada rol oynayabilirler.
5. En çok değişikliğe uğramış türlerin çiçekleri her zaman ve tümüyle su içindedir, böyle bir durum çiçektozlarının ipliksi ve hatta ince tüylerle kaplı (havlı) biçimlere dönüşmesine yol açar. Bu durum özellikle denizde yaşayan türlerde söz konusudur. Kuşkusuz bu durumda çiçek, yalnızca birkaç pulsu yapı (kabuk) içerisinde bulunur ve göz alıcı renkli dış tabakaları yok olur.
Suda Yaşamaya Uyum
Bitki için sudaki yaşam koşulları karadaki ya da topraktaki yaşam koşullarından tümüyle farklıdır. Su içinde artık yerçekimine karşı savaşmak zorunda değildir, buna karşılık ortamının özelliği açısından önemli olan akıntı ve suyun öbür hareketlerine karşı dirençli olmak zorundadır; en güçlü rüzgârlar bile bunlarla karşılaştırılamaz. Yüzücü yaprakların yuvarlak, su içindeki yapraklarınsa şerit biçiminde olmaları en uygun uyumlardır.
Bitki içinde besisuyu dolaşımı sorunu da artık önemli değildir ve tatlısularda yaşayan bitkilerde odun damarlarının giderek ortadan kalktığı görülür. Bu durum, köklerin işlevlerinin azalmasına ve yalnızca tutunma işlevini görmelerine yol açar; tutunma işi öbür organlar tarafından sağlandığında, kökler tümüyle de ortadan kalkabilir. Ham besisuyunun dolaşımı kara bitkilerindeki gibi değildir, ama soymuk önemini korur, çünkü bu doku, üst yapılı bitkinin özel etkinliğinin ürünü olan, ongun besisuyunu taşır.
Su bitkilerinde dokuların havayla teması havalı ortamdakinden çok daha güçtür. Bu nedenle nilüferlerin yaprak ve çiçek saplarında olduğu gibi, çok gelişmiş hava kanalları ve hücre arası boşlukları bulunur,ama yapraklardaki süngersi doku düzensizdir. Gerçekten de artık gerekli olmadıkları için, hava geçiren gözenekler yoktur, buna karşılık yalnızca su alışverişini sağlayan gözenekler vardır. Kuşkusuz, bu uyumlar değişik türlerde aynı derecede kendini göstermez; denizde ya da tuzlu sulardaki biçimler ayrıca ortam tuzluluğuna da direnç göstermek zorundadırlar. Su yaşamına geçmiş etçil bitkilerde olduğu gibi bazı çok değişik uyumlar da görülür. Utricularia ‘da, küçük hayvanları tutup hapseden ve sonra bunların sindirilmesini sağlayan, kapaklı küçük kesecikler dikkati çeker. Bu bitkilerde çiçeklenme havada olur ve normaldir. Ayrıca depo organlarında ve direnç sağlayan yapılarda da değişmeler gözlenir.
Denizde yaşayan türler büyük bir olasılıkla en çok farklılaşmış olanlardır. Bunlarda, bitkinin dibe bağlanmasına yarayan ve yoğun “ot yığınları” biçiminde topluluklar oluşturmalarını sağlayan köksaplar çıkar; bunlar balıklar için önemli sığmak ve yumurtlama yerleridir. Zostera ve Posidonia Avrupa kıyılarında rastlanan cinslerdir.
