Sürdürülebilirlik nedir? Sürdürülebilirlik ne demektir? Sürdürülebilirlik konusu ile ilgili olarak genel bilgilerin verildiği sayfamız.
Sürdürülebilirlik Nedir?
Günümüzde doğal kaynakların giderek azaldığının farkına varılmıştır. Bu durumda ise, doğal dengeyi korumanın ne kadar önemli olduğu sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla ekosistemler zarar verilmeden, bilinçli bir şekilde kullanılmalıdır.
Sürdürülebilirlik, çevrenin kalitesini yüksek düzeyde tutarak, gelecek nesillerin ihtiyacını karşılama özelliğini engellemeden, insan ve onun yaşadığı çevrenin yerkürede devam ettirilmesidir.
Nüfus Artışının Sürdürülebilirliğe Etkisi
Hızlı nüfus artışının, ekosistemlerin sürdürülebilirliği üzerine olumsuz etkisi bulunur. Nüfus artışına paralel olarak doğal kaynaklar hızla azalmaktadır. Önümüzdeki 50 yıl içerisinde orman ürünleri ihtiyacının iki kat daha artacağı tahmin edilmektedir.
İnsanın aktiviteleri, nüfus artışı ve biyoçeşitliliğin azalması türlerin yok olması arasında önemli bağlantılar bulunur. Bu azalma; türün yaşama alanının bozulması, neslin yok olması, küresel iklim değişikliklerinin etkileri ve istilacı türlerin ortaya çıkması gibi olaylara neden olur.
İnsanların etkilerine bağlı olarak günümüzde her on bitki türünden biri yok olma sınırındadır. Tehlike oranı zambaklar gibi bazı türlerde daha yüksektir. Dünya’da gergedan, orangutan, panda, penguen; ülkemizde ise kelaynak kuşları, Akdeniz foku, deniz kaplumbağası, alageyik, bozayı ve kardelen gibi canlılar nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerdir.
Kentlerin Sürdürülebilirliğe Etkisi
Doğal alanlar ve biyoçeşitliliğin sürdürülebilirliği açısından en büyük tehlike kentleşmedir. Kentleşme doğal yaşam alanlarının özelliklerini değiştirmekte, yoğun nüfus nedeniyle kaynaklar tüketilirken büyük oranda artık madde üretimi ortaya çıkar. Bir insanın yaşamı süresince kullandığı maddeler ve onların atıklarının dönüştürülmesi için gerekli toprak, su gibi doğal kaynakların tüketimi ekolojik ayak izimizin büyüklüğünü belirtmektedir. Yaşamın devamı için kentler doğallaştırılmalı ve geniş yeşil alanlara sahip kentler oluşturulmalıdır.
Teknolojinin Sürdürülebilirliğe Etkisi
Günümüzde hayatımızı kolaylaştıran teknoloji ve makinaların kullanılması petrol, doğal gaz gibi fosil yakıtların kullanımını artırmaktadır. Buna bağlı olarak enerji kullanımı artmakta ve ekosistemlerin hızla bozulmasına neden olmaktadır. Dolayısıyla ekolojik ayak izimizin büyümesine sebep olmaktadır. Örneğin bir savaş uçağından atılan bir bombanın patlatılmasıyla yaklaşık olarak 3 bin derece sıcaklık ortaya çıkar. Bu sıcaklık, bitki ve hayvanların hatta toprak altı canlılarının ölümüne neden olur. Aynı toprağın yeniden işletilebilmesi için yüzlerce yılın geçmesi gerekir. Bu nedenle insan hayatını kolaylaştıran teknolojinin bilinçli olarak kullanılması gerekir; yoksa geri dönüşümü olmayan zararlara yol açılabilir.
Tarımın Sürdürülebilirliğe Etkisi
Tarımda ürün artırmak amacıyla çeşitli uygulamaların gerçekleştirilmesi, ekosistemlerin bozulmasına yol açmıştır. Bu artışa; kimyasal gübreler, sulama sistemleri, pestisitler ve türlerin genetik yapılarında yapılan teknolojik çalışmalar neden olmuştur.
Ancak ürün artışıyla birlikte; toprağın verimsiz hale gelmesi, akarsu ve göllerin kirlenmesi gibi çevresel değişiklikleri ortaya çıkmıştır. Bu nedenle besin üretiminde, dengeli ve kararlı sürdürülebilirliğin sağlanması için, kültür bitkilerinin özellikleri bilinmeli ve ekosistemlerin bozulmasını önleyecek teknolojik gelişmeler uygulanmalıdır.
Tarımda zarara yol açan faktörlerden bazıları şunlardır:
- Fosil yakıtların kullanılması, küresel ısınmaya ve hava kirliliğine neden olur.
- Fazla miktarda gübre kullanılması sonucu, gübrenin fazlası yağışlarla akarsu ve göllerin kirlenmesine yol açar.
- Tarım zararlılarıyla mücadelede kullanılan pestisitler, biyolojik birikime neden olarak besin zinciri yoluyla diğer canlılara aktarılır.
Su Kaynaklarının Sürdürülebilirliğe Etkisi
İçme ve temizlik suyu ihtiyacımızı karşılamak ve tarım alanlarını sulamak gibi olaylarda doğal su kaynaklarını kullanırız. Su kaynaklarının kendini yenilemesi ve sürdürülebilir olması sayesinde bu kaynaklardan yararlanabilmekteyiz. Son yıllarda su kaynakları hızla kirlenmeye ve sürdürülebilirliğini yitirmeye başlamıştır. Aşırı su kullanımı ve kirlilik nedeni ile su kaynaklarının kalitesi düşmüş ve miktarı azalmıştır.
Kaynak: pixabay.com
Su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin azalmasında aşırı su kirliliği etkili olur. Su kaynakları; evsel atıklar, endüstri atıkları, termik santraller, tarım ve hayvancılıktan kaynaklanan atıklar, nükleer santrallerden çıkan sıcak sular ile her geçen gün daha da kirlenmektedir.
Meraların Sürdürülebilirliğe Etkisi
Meralar, biyolojik çeşitlilik bakımından zengin ekosistemlere sahiptir. Bu alanlarda yetişen bitkiler, havadaki karbon dioksitin fotosentezde kullanılmasını sağlar. Bu sayede diğer canlılar için gerekli olan oksijen ve besin üretilmiş olur.
Meralar hayvancılık için önemli yem alanlarıdır. Bu özelliklerinden dolayı insanlar için hayvancılıkta kullanılmakta ve bu sayede besin kaynaklarına ulaşılmaktadır. Ucuz yem kaynağı olan meralar tarım alanı, yerleşim yeri ve sanayi alanı olarak kullanılmakta ve mera alanları her geçen gün azalmaktadır. Meraların azalması hayvan yetiştiricilerinin daha pahalı yem almalarına neden olur.
Meraların verimliliğini artırmak için arazi kullanımı planlanmalı, meralarda otlatma zamanı iyi ayarlanmalı ve erken otlatmadan kaçınılmalıdır. Meralardaki bitki örtüsü, yağış sularının yüzeyden akıp gitmesini engellediği için suyun toprağın alt yüzeyine geçmesini kolaylaştırır. Meralardaki bitki örtüsünün iyi olması toprağın su ve rüzgâr erozyonuna karşı korunmasını sağlar.
