Tanburi Ali Efendi kimdir? Tanburi Ali Efendi hayatı, biyografisi, eserleri ve besteleri hakkında bilgi.
Tanburi Ali Efendi; Türk bestecisidir (Midilli, 1836-İzmir, 1902).
Midilli’nin tanınmış ailelerinden olan Tanburi Ali Efendi, çocukluk yıllarında sesinin güzelliği nedeniyle hafız olarak ün kazandı. Genç yaşında İstanbul’a gelerek medresede öğrenim gördü, Enderunlu bestecilerden Latif Ağa’dan, Sütlüceli Asım ve Kanuni Rıza Efendilerden şarkı meşk etti. Tanburi Küçük Osman Bey’den de tanbur çalmasını öğrendi. Bu çalgıyı çok iyi çaldığından Tanburi lakabıyla anıldı. Abdülaziz’in tahta geçmesinden sonra Mabeyn-i Hümayun’a alman Tanburi Ali Efendi, sesinin güzelliği ve dinsel müzikteki bilgisinden dolayı görevinde yükselerek “kudüs” payesiyle padişah imamlığına atandı. Abdülhamit II döneminde, 1885’te saraydan ayrılarak İzmir’e yerleşti, birçok öğrenci yetiştirdi, yapıtlarının çoğunu da bu kentte besteledi.
Müziğin klasik gelenekleri içinde yetişen Tanburi Ali Efendinin besteleri içten bir lirizmin coşkulu ve seçkin örnekleridir. Oğlu Tanburi Aziz Bey ve Manisalı Hafız Sâlis Efendi’nin notaya aldıkları yapıtlarından ancak yüz kadarı günümüze gelebilmiştir. Şarkı formundaki bestelerinden başka çeşitli makamlarda peşrevleri, saz semaileri, vb. vardır.
BAŞLICA ŞARKILARI
Bestenigâr şarkı (aksak): Sevdim seni gâyetle ben ey bî-misl ü menendim. Evcârâ şarkı (sengin semai): Bir şuha gönül âşık olup derbeder oldu. Muhayyer şarkı (sengin semai): Feryada ne hâcet yürü bend eyle dehânın.
Isfahan şarkı (devr-i revan): Bezm-i aşkın her ne dem etsem tahattur ey civan.
Saba şarkı (devr-i hindi): Sabâ ahvâlim arz et sûy-i yâre. Şehnaz şarkı (aksak): Bir tarafdan âşıkı der u gam-ı yâr ağlatır. Hicaz şarkı (ağır aksak semai): Hasret odı yakdı ciğerim, ey ruh-ı âlim. Hicaz şarkı (curcuna): Sevdâ-yı aşk ile dâim yanarım.
Hicazkâr şarkı (aksak) Menendin yok gülüm bir mehlikâsm.
Hüseyni şarkı (ağır aksak semai): Şemşîr-i nigâhınla vuruldum ciğerimden.
Hüseyni şarkı (devr-i hindi): Sen sunup bâdeyi ben nûş edeyim.
Hüzzam şarkı (aksak): Sevdim yine bir âfet gibi yâr.
Hüzzam şarkı (düyek): Bir dil düştü sana yârim âh bu dem.
Karcığar şarkı (ağır aksak): Şivene söz yok güzelsin.
Nihavent şarkı (ağır aksak semai): Bilmem anı ben gelmedi misli bu diyâre.
Nihavent şarkı (curcuna): Ben âşık oldum bir güle.
Suzinak şarkı (düyek): Revâ mı ey peri gülmek.
Uşşak şarkı (ağır aksak): Güzeldir vechine kimler kul olmaz.
Uşşak şarkı (müsemmen): Va’d-i visâlinle alt etdin beni.
Uşşak şarkı (Türk aksağı): Oldu yine bîçâre gönül mübtelâ-yı aşk.
