Türklerin ana yurdu neresidir? Türklerin ana yurdunun sınırları, anayurttaki Türk kültürleri, kurulan medeniyetler, uygarlıklar ve özellikleri.
TÜRKLERİN ANAYURDU
Türk ve yabancı Tarih araştırmacılar “Türklerin Anayurdu’nun Orta Asya olduğu üzerinde birleşmişlerdir”.
Türklerin ilk anayurdu ORTA ASYA’dır.
ORTA ASYA: Doğuda – KİNGAN DAĞLARI, Batıda-HAZAR DENİZİ, Güneyde – HİNDİKUŞ VE KARANLIK DAĞLARI (Himalaya Dağları), Kuzeyde ise SİBİRYA (ALTAY DAĞLARI VE BAYKAL GÖLÜ) ile çevrilidir.
Orta Asya’nın coğrafi koşulları, Türklerin yaşantısını ve kültürlerini derinden etkilemiştir. Bu etkileri şöyle sıralayabiliriz:
- Karasal iklime sahip olan Orta Asya bozkırları, tarımdan çok hayvancılığa elverişlidir. Bu nedenle, Türklerin temel geçim kaynağı “HAYVANCILIK” olmuştur.
- Türk boyları, hayvan sürülerine otlak ve su bulabilmek için GÖÇEBE (KONAR-GÖÇER) yaşam biçimini benimsemişlerdir. (Yarı göçebe)
- Hayvancılık ve göçebe yaşam biçimi, atın evcilleştirilmesini zorunlu hale getirmiştir. Atı evcilleştiren ilk millet Türklerdir.
- Türkler, hayvanları için yonca, kendileri için mısır yetiştirmişlerdir. Türklerin diğer geçim kaynağı “TARIM” olmuştur.
- Madeni işlemeyi bilen Türkler, demirden çeşitli eşyalar, savaş araçları yapmışlardır. Bu durum Türklerin savaşçılık yeteneğini geliştirmiştir.
- Bozkır yaşam koşulları, Türklerde özgüven ve güçlü bir irade oluşmasına ve dayanıklılıklarının artmasına yol açmıştır.
NOT: Türklerin geliştirdikleri bu kültüre “BOZKIR KÜLTÜRÜ” adı verilmektedir.
ANAYURTTAKİ TÜRK KÜLTÜRLERİ – KURULAN İLK UYGARLIKLAR
A) ANAV KÜLTÜRÜ (M.Ö. 5000 – M.Ö. 1000 arası)
- Orta Asya’nın en eski kültürüdür. [Bugünkü Türkistan (Aşkabat)].
- Anav kültür döneminde insanlar, kerpiç evlerde oturmuş, tarım ve hayvancılıkla uğraşmışlardır.
- Bu insanlar kumaş dokumayı ve bakır eşya yapmayı biliyorlardı. Koyun, keçi, sığır, deve ve köpek gibi hayvanları besliyorlardı.
B) AFANESYEVA KÜLTÜRÜ (M.Ö. 3000 – M.Ö. 2000 Ortaları)
- Türklerin en eski kültürüdür. Altay-Sayan dağlarının Kuzeybatısındaki bozkırlarda gelişmiştir.
- Afanesyeva kültüründeki insanlar savaşçı bir topluluktu. Savaş ve süs araçları, maden işleme aletleri kullanıyorlardı.
- At, deve, koyun besliyorlar ve avcılık yapıyorlardı.
C) ANDRONOVA KÜLTÜRÜ (M.Ö.1700 – M.Ö.1200)
- Andronova kültüründeki insan tipi, Türklerin ilk ataları kabul edilmektedir.
- Bu kültür, Altay dağları, Ural dağları ve hazar Denizine kadar yayılmıştır.
- At, binek ve yük hayvanı olarak kullanılıyordu.
- Tunçtan ve altından eşya yapımı yaygındır. Bakır eşyaların üzeri altınla kaplanmıştır.
D) KARASUK KÜLTÜRÜ (M.Ö. 2000 Sonu – M.Ö. 400)
- Andronova’nın devamı “Karasuk Kültürü” ’dür. Yenisey nehirleri çevresinde ortaya çıkmıştır.
- Demirin işlenerek çeşitli eşyaların yapılması, Dünyada ilk defa bu kültür çevresinde görülmüştür.
Karasuk kültüründe, insanlar, keçeden çadırlarda yaşıyorlar, tekerlekli arabalar kullanıyorlardı. Hayvanların yünlerinden kumaş dokuyor ve elbiseler dikiyorlardı.
TÜRK GÖÇLERİ
- Hunlar -> Afganistan ve Kuzey Hindistan’a
- Kuzey Hunları -> Avrupa’ya
- Ogurlar —> Güney Batı Sibirya’ya ve Güney Rusya’ya
- Sihirler —> Kafkasya’ya
- Avarlar -> Orta Avrupa’ya
- Bulgarlar —>Balkanlar ve Volga Nehri boylarına
- Macarlar —> Orta Avrupa’ya
- Uygurlar —> İç Asya’ya
- Peçenek, Kuman ve Oğuzların bir kolu olan Uz’lar —> Doğu Avrupa ve Balkanlar’a
- Oğuzlar —> İran ve Anadolu’ya
- Hazarlar —> Kafkasya’ya
GÖÇLERİN SONUÇLARI
- Türkler Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika’da çeşitli adlar altında yeni ve güçlü devletler kurdular.
- Kurulan bu devletler, Müslüman Türk devletlerine ordu, hukuk ve sosyal yönlerden kaynaklık yapmışlardır.
- Orta Asya göçleri sonucunda bazı kültür ve medeniyetler yıkıldı, bazıları ise yeniden kuruldu.
- İletişim kurdukları milletlerin kültür ve uygarlıklarının gelişmesine hizmet ettiler.
- Bir kısmı anayurta kalarak göçebe bir şekilde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Orta Asya’da kalan Türklerin kurdukları tarihi bilinen ilk Türk devleti Hunlar’dır.
- Anayurt’ta uzun yıllar süren Göktürk ve Uygur devletleri kuruldu.
