Jimnastik sporunda başarı kazanmış, ün yapmış, iz bırakan ünlü jimnastikçilerin hayatları, başarıları, biyografileri hakkında bilgi.
Ünlü Jimnastikçilerin Hayatı
ALPKAYA, Ufuk
1966’da Ankara’da doğdu. 1973 yılında jimnastiğe başladı. 1983 yılında Bulgaristan’da yapılan Balkan Şampiyonası’nda kendisinin ve Türkiye’nin yurt dışı müsabakalarındaki ilk madalyasını aldı. Altı kez Türkiye şampiyonu oldu. 1985 yılından itibaren sporculukla beraber antrenörlük de yaptı ve 35 kez milli oldu. 1992 yılında Milli Olimpiyat Komitesi’ne en genç üye olarak kabul edildi.
ARGUN, Mübeccel
1910 yılında istanbul’da doğdu. Türkiye’nin ilk bayan jimnastikçilerindendir. Hakemlik, yöneticilik ayrıca İngiltere ve Amerika’da spikerlik yapan Argun, 1983 yılında istanbul’da vefat etti.
CANBAŞ, Murat
1974 yılında Bolu’da doğdu. Yedi yaşındayken jimnastik okuluna gitti, ilk altın madalyasını 1986 yılında Macaristan’da yapılan Yaş Grupları Dünya Şampiyonası’nda barfiks aletinde kazanan Can-baş, 1987 yılında İzmir’de yapılan Balkan Şampiyonası’nda yer aletinde ikincilik, 1990 yılında İstanbul’da yapılan Boğaziçi Turnuvası’nda yer aleti, barfiks ve atlama beygirinde üç birincilik kazandı. 1993 yılında Cenevre’de yapılan Avrupa Gençler Şampiyonası’nda atlama beygirinde Avrupa şampiyonluğunu elde etti ve aynı yıl Fransa’da yapılan 13. Akdeniz Oyunları’nda altın madalya kazandı. 1994 Dünya Şampiyonasında atlama beygirinde 7. oldu. 4 Türkiye, 4 Balkan şampiyonluğu bulunan, 1992 Dünya Okullar şampiyonu ve 1993 Dünya Gençler şampiyonu olan Canbaş, 1994 yılında geçirdiği bir trafik kazasında yaşamını yitirdi. Adına turnuva düzenlendi.
CASLAVSKA, Vera
1942 yılında doğdu. Çekoslovakyalı bayan jimnastikçi, Tokyo ve Meksika Olimpiyatları’nda 7 altın, 4 gümüş madalya kazandı. Çeşitli Avrupa ve dünya şampiyonlukları bulunmaktadır.
CHTCHERBO, Vitali
1972’de Rusya’da Minsk kentinde doğdu. Yedi yaşında ilk jimnastik yarışmasına katıldı. 15 yaşında SSCB milli takımına girdi. 1991’de ABD’deki Dünya Şampiyonası’nda kombine hareketler, yer hareketleri ve atlama beygirinde birinci oldu. 1992 Barselona Olimpiyat Oyunları’nda en çok altın madalya kazanan sporcu ve bir olimpiyatta altı altın madalya alan ilk jimnastikçi oldu. Kulplu beygir, halka, atlama beygiri ve paralel barda altın madalya kazandığı gibi, kombine hareketlerde ve takım sıralamasında birinci olan SSCB takımında yer alarak altın madalya Sayısını altıya çıkardı. Tüm zamanların en başarılı jimnastikçisi olarak kabul edildi.
COMANECI, Nadia
1961 yılında doğdu. Romanyalı bayan jimnastikçi 1976 Montreal ve 1980 Moskova Olimpiyatları’nda 5 altın, 3 gümüş ve 1 bronz madalya kazandı. Jimnastik tarihinde 10 tam puan alan ilk sporcu olarak ün yaptı.
ÇELEN, Suat
1979 yılında Bolu’da doğdu. Spora Bolu Jimnastik Okulu’nda başladı. Yugoslavya’nın Rijeka şehrinde düzenlenen 1990 Balkan Gençler Şamplyonası’nda başarı göstererek paralelde altın madalya kazandı. Belçika’da yapılan şampiyonadaki son atlayışında ilk kez uyguladığı “ters bardan çift burgulu salto” ile altın madalya kazandı. Jüri tarafından uluslar arası çapta “çok büyük yetenek” olarak ilân edildi. 1992 Balkan Büyükler Şampiyonası’nda paralelde altın madalya kazandı. Boğaziçi Jimnastik Turnuvaları’nda da başarılarını sürdürdü.
DITYATIN, Aleksandr
1957’de Rusya’nın St. Petersburg şehrinde doğdu. 1980 Moskova Olimpiyatları’nda bir günde altı madalya kazanarak olimpiyat tarihine geçti. Ayrıca bir olimpiyatta sekiz madalya kazanan tek sporcu olma unvanını da taşımaktadır. Olimpiyatlarda 10 tam puan alan ilk erkek sporcudur.
HASIRCI, Seyhan
1953’te Adana’da doğdu. 1964’te başladığı jimnastik sporunu 1971 yılına kadar aktif olarak sürdürdü. 1976 yılından itibaren milli takım antrenörlüğü ve hakemlik yaptı ve çeşitli federasyon kurullarında çalıştı. 1980-81 yıllarında Köln Spor Okulu’nda jimnastik uzmanlığı eğitimi aldı. 1985’te uluslar arası jimnastik hakemi oldu. Ege, Dokuz Eylül ve Celal Bayar üniversitelerinde öğretim elemanı olarak çalışan Hasırcı, 1990 yılında doktor unvanını aldı.
KAPUCU, Erdoğan
1954 yılında istanbul’da doğdu. 1969’da jimnastik sporuna başladı. İstanbul’da yapılan 1982 Balkan Şampiyonası’nda 3., Atina 1985 Balkan Şampiyonası’nda atlama beygirinde 2. oldu. 32 kez millî formayı giydi. 1985 yılında aktif spora veda ederek antrenörlüğe başladı. Millî takıma pek çok sporcu yetiştirdi. Millî takım antrenörlüğü yaptı.
KATO, Sawao
1946 yılında doğdu. 1968 Meksika Olimpiyatları ve 1976 Montreal Olimpiyatları’nda çeşitli aletlerde altın, gümüş ve bronz madalyaları vardır. 1970 ve 1974’te takım hâlinde dünya şampiyonu olan ekipte üstün başarılar elde etti.
KAZANCI, Mazhar
1876’da Maraş’ta doğdu. Türkiye’de idmancılığın ve Alman jimnastiğinin öncülüğünü yaptı, idman Cemiyetleri ittifakı tarafından kendisine “İlk Türkiye Jimnastik Şampiyonu” unvanı verildi. 1957 yılında İstanbul’da vefat etti.
KORBUT, Olga
1955 yılında doğdu. Münih ve Montreal Olimpiyatları’nda çeşitli aletlerde altın, gümüş ve bronz madalyalar kazandı. 1972’de atlama beygirinde dünya şampiyonu oldu.
LATININA, Larisa
1934’te Ukrayna’da doğdu. Olimpiyatlarda 18 altın kazanan tek sporcu olarak tarihe geçmiştir. 9 altın madalya kazanan 4 sporcudan biri olmasının yanı sıra tek kişilik bir branşta 14 madalyası olan tek sporcu ve yaz olimpiyatları kategorisinde altın madalya alan 4 sporcudan biridir. Aktif spor hayatı bittikten sonra 1967-1977 yılları arasında SSCB milli takımını da çalıştırmıştır.
MENGÜTAY, Sami
1952’de İstanbul’da doğdu. Öğrenimini AÜEF Yabancı Diller Bölümünde yaptı. Spora 1965’te İstanbul Jimnastik ihtisas Kulübü’nde başladı. Bölge ve Türkiye şampiyonalarında pek çok birincilikler kazandı. 1974’te aktif sporu bıraktı, federasyonda kadrolu antrenör olarak göreve başladı. 1973-75 ve 1979 yıllarında Londra’daki meslekî eğitimle birlikte jimnastik ve trampolín çalışmalarına katıldı. 1977’de İstanbul Gençlik ve Spor Akademisine öğretim görevlisi olarak atandı. Akademinin 1980’de MÜ Beden Eğitimi ve Spor Bölümüne bağlanmasıyla çalışmalarına burada devam etti. 1988’de doktor, 1992’de doçent unvanını alarak Antrenör Eğitimi Bölüm Başkanlığına atandı. Jimnastik Federasyonunda milli ve uluslar arası hakem, antrenör, MHK başkanlığı, teknik ve yönetim kurulu üyeliklerinde bulundu. Jimnastikle ilgili beş kitabı ve 10’un üzerinde makalesi yayımlandı.
ONMUŞ, Tuba Akıncılar
1969 yılında istanbul’da doğdu. Jimnastik sporuna 1977’de başladı. 1982’de Bulgar antrenör V. Mihailova’nın oluşturduğu takıma seçildi. 1984, 1985, 1987 ritmik jimnastik Türkiye şampiyonu oldu. 12 kez milli formayı giydi. 1988-1991 yılları arasında Paşa-bahçe Kulübü antrenörlüğünü yaptı. Millî takıma pek çok sporcu yetiştirdi.
ÖRSEL, Atilla
1939 yılında Kütahya’da doğdu. Askeri Liseyi Erzincan’da bitiren Örsel, öğrenimine Kara Harp Okulunda devam etti. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Antropoloji Bölümüne girdi. 1980 yılında Jimnastik Federasyonu asbaşkanlığına getirildi. 1984 yılında başkan oldu. 1986 senesinde Balkan Ülkeleri Jimnastik Federasyonu başkanlığına seçildi. 1988 yılında Viyana’da Avrupa Jimnastik Birliği Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi. 1993 yılında Avrupa Jimnastik Birliği ikinci başkanlığına getirilen Örsel, yapılan seçimleri kazanarak Türkiye Jimnastik Federasyonu başkanlığını sürdürdü.
ÖZER, Kâmil
1950 yılında Gelibolu’da doğdu. Küçük yaşlarda başladığı jimnastik sporunda artistik jimnastik branşında 6 kez Türkiye şampiyonu ve 6 kez milli oldu. 1975’te DTCF Antropoloji Bölümünü bitirdi. 1975-1986 yılları arasında milli takım antrenörlüğü yaptı. 1977 yılında Anadoluhisarı Gençlik ve Spor Akademisinde öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1985’te doktor, 1989’da doçent, 1996’da profesör unvanını aldı. 1993 yılından itibaren Akdeniz Üniversitesine bağlı BESYO’da görev yapmaya başladı. Uluslar arası hakem olan Özer, 1994 yılından itibaren Federasyon Teknik Komite başkanlığını üstlendi. Artistik jimnastik ile ilgili bir kitabı ve jimnastikle ilgili pek çok makalesi yayımlandı.
SAYIN, Metin
1954’te Ankara’da doğdu. 1977-1982 yılları arasında Köln Spor Yüksek Okulunda jimnastik uzmanlığı eğitimi gördü. 1985’te uluslar arası hakem oldu. 1975’te aktif sporculuk yaşamını bıraktıktan sonra antrenörlük ve federasyon kurullarında çeşitli görevler yaptı. Manisa Spor Akademisi ve Dokuz Eylül Üniversitesinde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 1993’te “spor bilimleri doktoru” unvanına sahip oldu.
SUVEREN, Salih
1954’te doğdu. 1972 yılında başladığı aletli jimnastikte pek çok kez Türkiye şampiyonlukları elde etti. Uzun yıllar millî takımda yer aldı. 1982’de aktif sporu bıraktıktan sonra millî takım antrenörlüğü yaptı. Gazi Üniversitesine bağlı BESYO’da öğretim elemanı olarak, federasyon teknik, MHK ve eğitim komitesinde görev yaptı. Uluslar arası hakem brövesine sahip Suveren’in çeşitli makaleleri ve kitapları yayımlandı.
SUVEREN, Sibel
1961’de doğdu. 1970’te başladığı jimnastik sporunda pek çok kez Türkiye şampiyonlukları ve uluslar arası turnuvalarda dereceler elde etti. GÜ BESYO’da, federasyon teknik, MHK ve eğitim komitelerinde görev yaptı. Uluslar arası hakem brövesine sahip Sibel Suveren’in çeşitli dergilerde makaleleri yayımlandı.
TARCAN, Selim Sırrı
1874’te Mora’da doğdu. Jimnastiğe Galatasaray Lisesinde başladı. 1908’de II. Meşrutiyetin ilânı üzerine Osmanlı Olimpiyat Cemiyetini kurdu. 1911’de İsveç Kraliyet Askeri Beden Eğitimi ve Jimnastik Akademisini bitirerek yurda döndü, İsveç Jimnastiği de denilen aletsiz jimnastiği tanıtmaya ve yaymaya çalıştı. 1922 yılında Türkiye Milli Olimpiyat Cemiyetini kurdu ve 1927 yılına kadar başkanlığını yürüttü. 1908-1930 yılları arasında UOK Türkiye temsilciliğini üstlendi. Beden eğitimi öğretmenliği ve Beden Terbiyesi başmüfettişliği yaptı. Ordu milletvekili olarak bir dönem Mec-lis’te görev aldı. 1956 yılında istanbul’da vefat etti.
TUNCA, Aykut
1948’de Yozgat’ta doğdu. Spora 1964’te başladı. 1968-1969’da genel klâsman Türkiye şampiyonu oldu. Jimnastik ve tramplen atlamada 23 kez milli formayı giydi.1978’de sporu bıraktıktan sonra milli takım antrenörlüğü, uluslar arası hakemlik ve federasyon teknik komite üyeliği yaptı.
ÜSTÜN İDMAN, Faik
1859 yılında istanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesinde okurken Fransız beden eğitimi öğretmeni Molroux’un teşviki ile jimnastiğe başladı. 1879 yılında Galatasaray Lisesini bitirdikten sonra bu okulda beden eğitimi öğretmeni oldu. Galatasaray Lisesinde öğretmenliği sırasında, beden eğitimi konusunda günümüz jimnastiğinin temellerini attı. 1891 yılında “Riyaziyat-ı Bedenlyye” adlı ilk spor kitabını yayımladı. 1926 yılında “fahri öğretmen” unvanıyla emekliye ayrıldı. Emekliye ayrıldıktan sonra bir süre Maliye Bakanlığı tercümanı olarak Viyana ve Berlin’de bulundu. Yurda döndüğünde İstanbul’da özel bir jimnastik salonu açtı. Türkiye’nin en ünlü jimnastikçilerini ve antrenörlerini yetiştirdi. “idmancılar Şeyhi” lâkabıy-la tanındı. Yaptığı hizmetlerden dolayı adı Galatasaray Lisesi Spor Salonu’na verildi. 1943 yılında vefat etti.
YILBAR, Nihat
1922 yılında Kahramanmaraş’ta doğdu. Spora atletizm ile başladığı hâlde 1938 yılında jimnastiğe geçti. Jimnastikte ilk Türkiye şampiyonluğunu 1944 yılında elde etti ve beş yıl boyunca korudu. 1960 yılında gittiği Almanya’da Frankfurt Deusche Turn Schule’de çalışmalarda ve temaslarda bulundu. Türkiye’de jimnastiği modern ve teknik anlamda ilk defa ele alan “Öğretim ve Yardım Usulleri ile Aletli Jimnastik” kitabını yazdı. FIG’in uluslar arası kurallarını Türkçe’ye çevirerek jimnastik yarışmalarının ülkemizde bu kurallara göre yapılmasını sağladı. Türkiye’nin uluslar arası ilk bröveli hakemi oldu. Federasyon başkanlığı döneminde Türk antrenörlerinin yurt dışına gönderilerek yetişmelerini sağladı. Gençlik ve Spor akademilerinin kurulmasıyla, istanbul’da artistik jimnastik dalının beden eğitimi ve spor okullarında çağdaş ve bilimsel anlamda tanınması ve uygulanması için çaba harcadı, ilk resmî ihtisas kulübü olan istanbul Jimnastik ihtisas Kulübü’nün kuruculuğunu ve başkanlığını yaptı.
