Vatikan Nerededir? Vatikan Tarihi, Önemli Tarihi Yerleri Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Vatikan nerededir? Vatikan devletinin özellikleri, yönetim şekli, tarihi, tarihçesi, önemli gezilecek yerleri hakkında bilgi.

Vatikan; Güney Avrupa’da devlettir. Yüzölçümü 0.44 km2. Roma Kenti içinde yer alan Vatikan, dünyanın en küçük bağımsız devletidir.

vatikan

Kaynak: pixabay.com

Roma’nın batı ucundaki Tiber Irmağı’nın sağ kıyısında Tiran Denizi’ne 27 km uzaklıktadır. Katolik Kilisesi’nin yönetim merkezi ve Papa’nın yetki alanı içinde yer alır. Kendi sınırları dışındaki 13 Katolik Kilisesi ile sarayını ve Roma’nın 20 km güneydoğusunda yer alan Papa’nın yazlık sarayı Castel Gondolfo’yu içine alır. Bağımsız bir devlet olmasına karşın, Vatikan ile Roma arasında sınır ayrımı söz konusu değildir. Kabaca üçgen biçiminde bir alanı kaplayan Vatikan toprakları, alçak Vatikan Tepesi üstündedir. Vatikan Devleti’nin kuzeydoğu bölgesinde hâlâ geniş bahçeler yer alır. Ülkenin güneydoğu köşesindeki elips biçimli San Pietro Meydanı’nın kuzey ve güneyi, Bernini’nin diktiği, ortalama bir sütunun dört katı büyüklükteki üstü kapalı sütunlarla ve batı tarafını kaplayan San Pietro Bazilikası (Hristiyanlığın en büyük ve en kutsal kilisesi) ile çevrilidir. San Pietro Bazilikası ve Meydanı’nın kuzeyinde, Papalık Sarayı’nı da içine alan dörtgen biçiminde bir alan bulunur. Papalık Sarayı ise, Papa’nın dairelerinin (halka kapalıdır) yanı sıra, müzeler, galeriler, bürolar, salonlar, kiliseleri (Sistina Şapeli, vb) içerir. Hükümet Sarayı, San Pietro’ nun batısındadır. Vatikan’ın, ortaçağ ve Rönesans dönemleri surlarla çevrilidir. Yüzölçümünün yarısını, Vatikan Bahçeleri kaplar.

vatikan

Kaynak: pixabay.com

Ülkedeki yurttaşların çoğu (birçoğu belirli bir kiliseye bağlı olmayan rahip, rahibe ya da dinsel tarikat üyesidir. Kilisede ya da yönetim organlarında görevlidir. Genelde, burada sürekli yerleşenler yurttaş sayılır. Ancak, Katolik Kilisesi’nin kardinalleri (100-135 kadarı) Roma’da bulunmamalarına karşın, Vatikan yurttaşı kabul edilir. Halkın çoğu İtalyan’dır. Kiliseyle ilgili konularda Latince kullanılmakla birlikte, günlük konuşma dili İtalyancadır. Devletin gerek medeni hukuk, gerekse ceza hukuku alanına giren davalarla uğraşan bir yargı düzeni vardır. 100 kadar görevliden oluşan İsviçre Muhafız Alayı, Vatikan’da düzeni korumakla görevlidir. Vatikan’da bir de tutukevi bulunur. Ayrıca, meydanda, İtalyan polisleri devriye gezer. İtalya’da işlenen suçlardan sanık İtalyanları, Vatikan İtalya’ya geri verir. Turizm, gayrımenkuller (dünyanın birçok yerinde), bağışlar, başlıca gelir kaynaklarıdır. Vatikan’ın kendi para birimi, banka ve telefon sistemi, postanesi ve pulları vardır. Paralar ve pullar İtalya’dakilerle değiştirebilir. Gelir vergisi uygulanmaz. Hergün yayınlanan Obervatore Romano gazetesi, Papalık buyruklarının resmi organıdır, ingilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve Portekizce olarak çıkan haftalık yayınlar da vardır. Vatikan Radyosu, Latincenin yanı sıra, 30’u aşkın dilde yaym yapar.

1967’de yürürlüğe giren anayasaya göre Vatikan, yasama, yürütme ve yargı yetkilerini kendisinde toplayan Papa’ mn temsil ettiği mutlak monarşiyle yönetilen bir devlettir. Papa, Kardinaller Kurulu’nun (Önceki papalar tarafından atanırlar) 2/3 çoğunluğuyla yaşam boyu görev yapmak üzere seçilir. Papa ayrıca Roma Piskoposu ve Roma Katolik Kilisesi Başpiskoposudur. Vatikan Hükümeti, Roma Başpiskoposluğumdan ayrılır: Vatikan’ı Papa’nın atadığı bir Papalık Komisyonu yönetir. Komisyon başkanı olan Devlet Sekreteri Kardinal, Vatikan’da yönetim işlerini yürüttüğü gibi, aynı zamanda diplomatik ilişkileri de düzenleyen “dışişleri bakanı” olarak da hizmet görür.

vatikan

Kaynak: pixabay.com

TARİHİ:

8. yüzyıldan 19. yüzyıl ortalarına kadar, İtalya’nın (Roma’yı içeren) orta bölgesi boyunca uzanan değişik tarihlerde farklı büyüklükte ve Papalık devletleri olarak bilinen bölge, Papaların yetki alanları içindeydi. Bu devletler, 1796-1814 arasında Fransızlar tarafından işgal edildiyse de, 1815 Viyana Kongresi ile Papalık’a geri verildi. 1860’larda İtalya Birliği’nin kurulması sırasında, Papalık Devletleri’nin denetimi, zorla Papa’nın elinden alındı. 1870’te kraliyet birliklerinin Roma’ya girmesinden sonra, Papa IX. Pius, Vatikan’a çekildi ve kendisinin yeni hükümetin bir tutuklusu olduğunu açıkladı. Kendisinden sonra gelen üç Papa da aynı tutumu izledi ve “tutukevi” sınırları içinde yaşadı. 1929’da, Mussolini döneminde, Papa II. Pius bağımsızlık önerisini onayladı ve İtalya ile yapılan Laterano Antlaşması ile kendilerine tazminat verilmesi, ayrıca bağımsızlıklarının tanınması koşuluyla Papalık Devletleri konusunda daha fazla hak öne sürmekten vazgeçti. 1984’te, Papa ile İtalyan Hükümeti arasında yapılan yeni bir anlaşmayla, İtalya’daki Katolik Kilisesi’ne belirli ayrıcalıklar tanındı.

Advertisement

Tarihi Önemli Yerler

Bugün, küçük bir devletin sınırları içinde oturan Papalar’ın, eski çağlarda geniş toprakları, kalabalık uyrukları vardı. 1859 yılında, Papalık toprakları 45.000 kilometrekare, nüfusu 3.500.000 kadardı. 1846’dan, 1878 yılına kadar topraklarının büyük kısmını kaybetti. Önce Romagna, Umbria, Marchesi gibi iller, Sardunya Krallığı’na verildi. 1871 yılında İtalyan Birliği kurulunca Viterbo, Roma, Civitavecchia, Forsinone gibi yerler İtalya Krallığı’na bırakıldı. Papalık, Vatikan şehirciğiyle Castel Gandolfo villâsına büzüldü.

11 şubat 1929’da İtalya ile Lateran Sarayı’nda imzalanan bir antlaşma ile, Vatikan’ın bağımsızlığı tanındı. Papalar, bu küçük devletin hem dinî, hem siyasal lideri oldular. Siyasi idare Papa tarafından bir valiye bırakıldı. Bu valinin bir genel meclisi ve birçok daireleri vardır.

Papalar, kendi adları ile Papa olamazlar. Yüksek bir rahip-kardinal Papalığa seçilince, anlamı bakımından ruhani olan bir ad alır.

vatikan

Kaynak: pixabay.com

Vatikan Meclisi

Roma Katolik Kilisesi’ nin genel yönetim kuruludur. 1868 yılında, Papa IX. Pius tarafından ilk önce «Vatikan Meclisi» adı altında toplantıya çağrılarak, Papa’nın sonsuz yetkileri, Katolik Kilisesi’nin inanışları hakkında karar verdi. Bu meclisin kararları, Avrupa’nın Katolik ülkelerinde tepkiler yarattı. İnanışta serbesliğe taraftar Avrupa hükümetlerinin çoğu ile Papalık arasında anlaşmazlıklar çıktı.

Gerçekte, Vatikan’ın ve Papa’nın devletler üzerinde yalnız dinî değil, siyasi söz hakkına sahip olduğunu göstermek için toplanan «Vatikan Meclisi» aldığı kararlarla İtalya başta olmak üzere, bütün Avrupa devletleriyle uzun yıllar anlaşmazlık halinde kaldı.

Kardinaller Meclisi

Vatikan’ın en kudretli yönetim organıdır. Kardinaller Papalığın senato üyeleri ve Papa’nın danışmanlarıdır. Yasama süresince seçilen Kardinaller Papa’yı aralarından seçerler. Kardinaller Meclisi’nin 70 üyesi çeşitli milletlerdendir.

Advertisement

Vatikan Sarayı

Papa’nın ve Papalık memurlarının oturduğu büyük bir saray olan Vatikan’da Papa’ya ait birçok daireler, Vatikan’ın yüksek memurlarının çalışma yerleri, kiliseler, 350.000 basma ve 50.000 yazma kitaplı büyük bir kütüphane, beş zengin müze, iki sanat galerisi, modern bir basımevi ve rasathane vardır. Vatikan Sarayı birçok binalardan kuruludur.

Vatikan adı, sarayın bulunduğu tepeye Romalılar’ın verdiği «Vaticanus Mons»tan gelir. Saray ve Sen Piyer (San Pietro) Kilisesi bu tepede kuruludur.

İlk Vatikan Sarayı, 1100 yılında yapıldı. Papalar XIV. yüzyılda Vatikan’da oturmaya başladılar. Saray, değişik tarihlerde, yeni baştan denebilecek şekilde düzeltildi, ekler ve yeni yapılarla genişletildi.

Vatikan Sarayı’nın göz alan dış görünüşü yanında iç görünüşü tarih ve sanat zenginlikleriyle süslüdür. Duvarları süslüyen resimler Leonardo da Vinci, Rafael ve Titian’ın eserleridir.


Leave A Reply