Advertisement
20 Ocak 1921 tarihinde ilk TBMM tarafından kabul edilen 1921 anayasasının özellikleri ve önemli maddeleri hakkında bilgilerin yer aldığı yazımız.
YENİ TÜRK DEVLETİ’NİN İLK ANAYASASI (20 Ocak 1921)
TBMM ile yeni bir devlet kurulmuştu. Bu devletin bir anayasasının olması da zorunluydu. Bu konuda gerekli kamuoyu oluşturulduktan ve hazırlıklar tamamlandıktan sonra Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasası kabul edildi.
23 maddeden oluşan anayasanın temel özellikleri şöyleydi :
- a. Egemenlik, kayıtsız şartsız millete aittir. Millet adına onun seçtiği temsilcilerden oluşan TBMM, egemenliği kullanan kuruluştur.
- b. Güçler birliği ve meclis üstünlüğü ilkeleri esas alınmıştır.
- c. Bakanlar kurulu 11 kişiden oluşmaktaydı. Meclis başkanı, bakanlar kurulunun da başkanıydı.
- d. Meclis, bakanları doğrudan doğruya kendisi seçer, direktiflerine uymayan bakanı değiştirirdi.
- e. Seçimler iki yılda bir yapılırdı.
- f. Yeni devletin hukukî ve siyasî belgesi olan bu anayasa, olağanüstü koşulların ürünüydü. Bu nedenle kısa hazırlanmış, sorunlara pratik çözümler getirilmiştir.
- g. Demokratik ve ihtilalci karaktere sahiptir. Bir geçiş dönemi ve uyum anayasasıdır.
- h. Bu anayasanın en büyük özelliklerinden biri olan güçler birliği ilkesiyle; ülkede birliğin devam ettirilmesi, bağımsızlık savaşının başarıya ulaştırılması ve padişahlığın ortadan kaldırılması sağlanabilmiştir.
- ı. Anayasada yer alan “Şeriat hükümlerinin yürürlüğünü sağlama ödevi TBMM’ne aittir.” hükmü ile devlet yönetiminin tek organda toplanması amaçlanmıştır.
