Ispanak nasıl bir bitkidir, sebzedir? Ispanağın özellikleri, türleri, yetiştirilmesi, içindekiler hakkında bilgi.
Ispanak
Ispanak
ıspanak (Spinacia oleracea), ıspanakgiller (Chenopodiaceae) familyasından yaygın biçimde sebze olarak yararlanılan biryıllık tarım bitkisidir. Asya kökenli olduğu sanılan bu bitkinin toprağın hemen üstünde demetler (rozetler) oluşturan üçgensi ya da yumurta biçimli yaprakları vardır; yaprakların yüzeyi düz, buruşuk ya da kabarcıklıdır. Ispanak serin iklimli yerlerde, kireçle zenginleştirilmiş derin topraklarda iyi gelişir. Tohumlar ilkbahar ya da sonbaharda 30 cm aralıkla oluşturulmuş sıralarla düz bir çizgi biçiminde ekilir; daha sonra gelişen fidelerin bir bölümü sökülerek sıraların sıkışıklığı azaltılır.
Çeşitli ülkelerde yetiştirilen Doğu Asya kökenli Yeni Zelanda ıspanağı (Tetragonia tetragonioides) da ıspanağa benzer bir sebzedir.
Avrupa’nın kuzeyinde ve ABD’de yaygın olarak tarımı yapılan ıspanak taze olarak, konserve yapılarak ya da dondurularak satışa sunulur. Türkiye’de en çok Ege ve Marmara bölgelerinde yetiştirilir. A ve C vitaminleri ile demir elementince zengin olan bu sebze daha çok sıcak yemek ya da salata olarak tüketilir.
Ispanak Hakkında Bilgi (Kaynak – 2)
Ispanak; Kış sebzesi olarak yetiştirilen yıllık, otsu bir bitkidir. Asıl vatanının İran olduğu sanılıyor. Avrupa’ya XV. yüzyılda girmiş, kısa zamanda bütün dünyaya yayılmıştır. Hollanda, Hindistan, Çin ve Guyana’da yetişen birçok çeşidi vardır. Bizde dikenli ve dikensiz tohumlu olmak üzere başlıca iki çeşidi bulunur.
Ispanak, kazık köklü bir bitkidir. Enli yaprakları vardır. Vaktinde toplanmazsa tohuma kaçar. Sap üzerinde salkım biçiminde çiçekler açar. Çiçeklerinin taçyaprakları yoktur. Erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrı ıspanak bitkileri üzerinde bulunur; yani iki evciklidir.
Ispanakta A, B, C, D vitaminleri vardır; yalnız, pişirilince bu vitaminlerin çoğunu kaybeder. Yaprakları salata halinde de yenir. Hazmı kolaydır.”
Memleketimizde ıspanak sonbaharda serpme usulü ile ekilir. İki ay içinde toplanabilecek hale gelir. Kumlu, killi topraklan çok sever. Gübreli toprakta sık sık ekerek, iyi sulayarak daha iyi bir ürün alınabilir. Dikenli olan tohumları, birbirlerine takılarak toplanmamaları için bir torbaya koyarak iyice ovalamalıdır. Bazı kökler, tohumu alınmak için toplanmayıp bırakılır. Ispanak çiçek açıp tohum verdikten sonra topraktan sökülür, kurutularak tohumu çıkartılır.
Ispanakgiller. — Bitkiler aleminde ikiçeneklilerin bir familyasıdır. Örnek bitkisi ıspanaktır. Karapazı, kazayağı, pancar gibi bitkiler bu familyadandır.
