Ev kazaları nelerdir? Ev kazaları ile ilgili genel bilgiler ve ev kazalarının önlenmesi için yapılması gerekenler nelerdir?
Kazalar, ya elimizde olmayan nedenler, ya da dikkatsizlik yüzünden başımıza gelir. Elimizde olmayan nedenler yüzünden başımıza gelen kazâlardan kendimizi koruyamayız. Bir tren kazâsı, bir otobüsün devrilmesi, ya da bir uçağın düşmesi gibi olayları önceden kestirip, dikkatli, tedbirli olmamıza imkân yoktur. Bunlar elimizde olmayan, beklemediğimiz kötü olaylardır. Ancak, bu gibi kazâlar da çok defa bizim bilemeyeceğimiz, sorumlu kimselerin dikkatsizliğinden, koruma tedbirlerinin azlığından ileri gelir.
Dikkatsizlik yüzünden başımıza gelen kazâlar bizi en çok üzen, zarara sokan olaylardır. İnsanlar, çok eski çağlardan beri, kendilerini korumaya alışmışlardır. Bu, insanın yaşama duygusundan ileri gelir. Ateşe atlamayız, çökecek bir köprüden geçmek istemeyiz, bilmediğimiz bir ilâcı içmeyiz. Ölmek, yaralanmak korkusu, kendimizi korumaya yarar.
Gelgelelim, dalgınlıktan, dikkatsizlikten kurtulamazsak, bu koruma duygumuz ne kadar köklü olursa olsun, başımıza gelecek kötü olaylardan kendimizi de, başkalarını da kurtaramayız.
Kazâyı kadere yormak doğru değildir. «Kazâ geliyorum demez» atasözü ancak elimizde olmayan olaylarla ilgilidir. Evde, sokakta, gezide, iş yerinde dikkatli olursak, bu kazâlarm çoğunun önüne geçer, hem kendimizi, hem başkalarını dertlere sürüklememiş oluruz.
EVDE DÜŞMEK TEHLİKESİ
Ölümle, yaralanmalarla sonuçlanan ev kazâlarının dörtte üçü düşmeden ileri gelir. Düşmenin başlıca nedenleri, cilâlı parkeler, tahtalar, merdivenler, yırtık hah, kilimler, dikkatsizce bırakılan düşürücü öte beri, kırık iskemle, masalar, pencere, kapılardır.
Düşmelerin kimisi elimizde olmayan nedenlerden ileri gelebilirse de, bunların çoğunu biraz dikkat, biraz da önceden alacağımız korunma tedbirleriyle önleyebiliriz.
Çok cilâlanmış, kaygan parke, döşeme üzerinde, koşmamak, dikkatli yürümek gerekir. Bu kaygan döşeme üzerine serilen halılar, kilimler de, üzerinde ağır eşyalar yoksa, kayar, bizi düşürebilir. Bunu önlemek için halıların altına kauçuk altlık koymak en iyisidir.
Kaygan tahta merdivenler de tehlikelidir. Özellikle çocukların koşa koşa inmelerine engel olmalıdır, ihtiyarların böyle kaygan merdivenlerde, döşemede bastona dayanarak yürümesi düşmelerine yol açabilir, çünkü baston kayar. En iyisi, bastonun yere değen ucuna lastik koymaktır.
Yırtık halıları, kilimleri, döşemenin kalkık tahtalarını yamayıp düzeltmek, bunlara takılmayı önler.
Banyoda, mutfakta da düşmeler daha çok ayağın kaymasından ileri gelir. Yerde oynamayacak paspaslar kullanmak uygun olur. Banyo küveti içinde düşmelere de sık rastlanır. Bu bakımdan yıkanırken, hele duş yaparken, dikkatli olmalı, mutlaka bir elle tutunağa dayanmalıdır.
Cam silmek, elektrik ampulü takmak için iskemle, masa üzerine dikkatsizce çıkmak da düşmeye yol açabilir. Üzerine çıkılacak iskemlenin, masanın sağlam olması, bu işlerin bir yardımcıyla yapılması en uygunudur. Pencereleri silmek için, kenarlarına çıkmak çok defa ağır yaralanmalara, ölümle sonuçlanan kazâlara yol açar. Bu, çok dikkat isteyen bir iştir. En iyisi, ucuna bez bağlanan bir sırıkla çok sarkmadan camı silmektir.
Çocukların, pencere ve merdivenden düşmesi sık görülen kazâlardandır. Pencerelerin önüne çocuğun yanaşama-yacağı bir engel koymak, sıkı kapatmak gerekir. Ayrıca çocuğu hiç bir zaman pencerede, merdivende yalnız bırakmamalıdır.
Dikkatsizce bırakılan öte beri de düşmelere yol açabilir. Merdiven ağızlarına, koridorlara, odada dolaşılan yere böyle takılıcı, düşürücü eşyalar bırakmak iyi değildir. Hem bırakanın, hem de dolaşanın dikkatsizliği tehlikeli düşmelere yol açar.
KİBRİTE, BENZİNE DİKKAT
Evde çok olan yanma olaylarının başlıca nedeni dikkatsizliktir. Yanmalar daha çok çocukların başına gelir. Kibrit, çakmak, ispirto, benzin gibi parlayıcı maddeleri çocukların ulaşamayacağı yere koymalıdır. Çok kullanılan kibritler, çakmaklar ortada duracağından, çocuğun bunları kullanmamasına dikkat etmelidir.
Parkeleri parlatmak, elbiseleri temizlemek, çakmaklara koymak için kullanılan benzin ile, yakmak için kullanılan gaz, ispirto ateşten uzakta bulundurulmalıdır. Çok defa parkeler, elbiseler benzinle temizlenirken parlamalar olur. Birçok yangınların, yanmaların nedeni budur.
Çocukların başına gelen en önemli yanmalar, mangal, soba, elektrik ütülerinden olur. Mangal, soba bulunan o-dada küçük çocukları bırakmamalıdır. Sobaların üstünde bırakılan kaynar su tencereleri de çocuklar için tehlikelidir. Haşlanma olaylarının çoğu hep bu yüzden olur.
Ateş üzerindeki kızgın tencere, tava, sahan gibi kaplan, ateş geçirmeyen bir tutamağı yoksa, ıslak bir bezle tutup almalıdır. Kap havagazı ocağında ise, ocağı söndürüp almak daha iyidir.
YEMEKLERDEN ZEHİRLENMELER NEDEN İLERİ GELİR?
Evde sık sık olan, kimisi de ölümle sonuçlanan zehirlenmeler, en çok, kaplardan, yemeklerden, ilâçlardan, öldürücü gazları koklamaktan olur. Titiz davramlır, dikkat edilirse bu gibi kazâ-lar kolayca önlenebilir.
Yemeklerden zehirlenme, daha çok bayat balık, bayat pasta, bayat dondurma, yumurtalı bayat çörekler, bozuk etler, pişirilirken içine düşen mikroplu, zehirli böceklerden olur. Yiyeceklerimizi alırken, pişirirken dikkatli davranırsak tehlikeli olayların önüne geçmiş oluruz.
Zehirlenmeyi doğuranlardan biri de ilâçlardır. Bunları 1) zehirli, 2) zehirsiz diye ikiye ayırabiliriz. Zehirli, tehlikeli olan fare zehiri, DTT, lizol, tuzruhu gibi ilâçlar, evlerde, mikrop öldürücü, böcek öldürücü olarak kullanılır. Bunları ayrı bir dolapta, kilit altında sakla-malı, üzerine adını yazmalıdır. îçinde yüksek ölçüde zehirli madde bulunan böcek öldürücü sert ilâçlar yapılırken odada kalmamak, evden dışarı çıkmak, sonra pencereleri açmak gerekir.
Doktorun bilgisi olmadan çok ilâç a-lanlar da zehirlenebilir. En basit haplar, meselâ aspirin, kinin, piramidon, optalidon gibileri de bunlar arasındadır. Kullanılan ilâçları çocukların erişemeyeceği yerde bulundurmak şarttır.
ZEHİRLEYİCİ GAZLAR
Gazdan zehirlenme, çoklukla, iyi yanmamış odundan, taşkömüründen, açık unutulan, sızıntı veren havagazı ocağından, banyodaki şofbenden olur.
Kömürle ısıtılan evlerde odaya mangal içinde iyi yanmamış kömür almak tehlikelidir. Ateş ancak kor haline gelip üzerindeki mavi alev kaybolunca o-daya alınmalıdır.
Havagazı musluğunu açık bırakmamaya dikkat etmelidir. Sızıntı yapan boru, araç gözden geçirilip tamir ettirilmeli, gece yatarken musluk her zaman kibrit çakılarak kontrol edilmelidir.
Banyoda yıkanırken, şofbeni kontrol etmezseniz, kendinizi tehlikeye atmış olursunuz. Ufak bir rüzgârla alev sönebilir, siz farkına varmadan açık musluktan sızan gaz zaten buharlı olan banyonun havasını kolayca kaplar.
KESİKLER, YARALANMALAR
Evde daha çok kadınların ve çocukların uğradığı kazalardan biri de kesikler, yaralanmalardır. Kesikler, cam kırıklarından, yerleri silerken tahta kıymıklarından, bulaşık yıkarken kaplardan, bıçaklardan, çivilerden olur.
ELEKTRİKLE OYNAMAYIN !
Bilmeden, anlamadan evdeki elektrik donanımı ile oynamak, akım varken bozuk telleri, kordonları, lambaları yoklamak çok tehlikelidir. Evde elektrikten anlayan kimse yoksa, bozukluk ancak bir ustaya onartılmalıdır.
Bundan başka, elektrik tellerini, kapıların üzerinden, halıların altından, kalorifer boruları ile su sızan yerlerden geçirmek günün birinde elektrik çarpmasına yol açabilir.
