Advertisement
Ney nedir, ne işe yarar, nerelerde kullanılır? Ney kelimesinin sözlük anlamı, kullanımı, özellikleri, hakkında kısa bilgi.
Klasik Türk müziğinde ve özellikle tekke müziğinde yer alan, kaval biçiminde, yanık sesli, kamıştan yapılmış, üflemeli bir çalgı
“Bu ücra ve metruk sarayda yalnız arada sırada bir Türk gencinin neyi işitiliyor.” – Y. K. Beyatlı
“Bu ücra ve metruk sarayda yalnız arada sırada bir Türk gencinin neyi işitiliyor.” – Y. K. Beyatlı
ney çalmak
“Astımı olmasa babası gibi ney üfürmeye bile heves edecektir.” – H. Taner
“Astımı olmasa babası gibi ney üfürmeye bile heves edecektir.” – H. Taner
Klâsik Türk müziğindeki nefesli sazların en tanınmışıdır. Bu müzikte yeri büyüktür; «ahenk» (düzen)ler neye göre yapılır. 12 çeşit ney vardır: «Mansur», «mansur mabeyni», «şâh», «davud», «davud mabeyni», «bol-ahenk», «bolahenk mabeyni», «sipürde» (ahterî), «müstahsen», «müstahsen mabeyni», «kızneyi», «kızneyl mabeyni.» Çok etkili bir sesi olan ney sarı, budaklı bir çeşit kamıştan yapılır, delikleri kızgın demirle açılır. Ağza alınan kısmına «başpâre» denir.
Neyi fosurtusuz, falsosuz çalmak zordur. Ney, ses çıkması için baş sola eğilerek üflenir. Neyler küçüldükçe sesleri incelir. Kalın seslilerinin çalınması kuvvetli nefes ister.. Uç sekizli kadar ses alanı vardır. Ney çalanlara «nâyzen» (neyzen) denir, bu anlamda «nâyî» de kullanılmıştır.
