Reklamcılık ne zaman başlamıştır? Reklamcılık, ilancılığı tarihi, tarihsel gelişimi hakkında bilgi.
Reklamcılığın Tarihi
Reklamcılık da ticaret kadar eskidir. İlk çağlarda insanlar satacakları malın güzelliğini, üstünlüğünü kendileri anlatarak, satışını sağlamaya çalışırlardı. Mağara çağının adamı bir av hayvanı öldürdüğü zaman ailesine bunu haber verirdi. Bu elbette, reklam sayılmıyordu. Ancak, vurduğu hayvanın derisini yüzüp de komşularına: «Bakın, ben ne güzel bir hayvan vurdum! Derisi de çok güzel, almak istemez misiniz?» dediği zaman, bir reklam yapmış olurdu.
Daha sonraki çağlarda, ticaret gelişmeye başlayınca, tüccarlar, sokak sokak gezerek, mallarını reklam etmeye başladılar. O devirlerde bu insanların yaptıkları iş bir nevi tellâllıktı. Eski Yunanlılar’da tellâllar, tıpkı bugün radyo ve televizyon spikerlerinde olduğu gibi, sesleri güzel, tesirli kimseler arasından seçilirdi.
Resimle reklam. — İlk reklamcılık usullerinden biri de işaretlerle reklam yapmaktı. İnsanların okuma-yazma bilmediği devirlerde tüccarlar sattıkları malları işaretlerle, resimlerle anlatırlardı. Meselâ ayakkabıcılar, dükkânlarının önüne güzel bir pabuç asardı. Bunun gibi, birçok tüccar, satacağı malın reklamını resim yolu ile yapmaya çalışırdı. Bu biçim reklamcılığa en çok Babil’de rastlanmıştır.
Taş Levhalar. — Yazılı ve resimli reklamların da tarihi oldukça eskidir. Eski Mısır’da tüccarlar, taş üzerine yazı ve resim oyarak reklam levhaları hazırlarlardı. Bu taş levhalar, kalabalık yolların kenarlarına, herkesin uğradığı meydanlara dikilirdi. Aynı reklam birçok levhalara yazılıp art arda sıralanıyordu. Reklamcılığın en önemli unsurlarından biri olan «tekrarlama» yolu ile halkı ikna etme usulü böylece başlamıştı.
Eski Roma ve Yunanistan’da reklamlar çoğunlukla duvarların, kapıların üzerlerine çeşitli renklerle boyanmış resimlerle yapılırdı. Ayrıca dükkânlara da satılan mallarla İlgili resimler asılırdı.
Ortaçağ’da okuma-yazma bilenlerin sayısı pek azdı. Bundan dolayı o devirdeki reklamların çoğu, eskiden olduğu gibi, gene resimlerle, şekillerle yapılıyordu. İş arıyanlar birer tabelâ yazıp kiliselerin kapılarına bırakırlardı, çünkü kiliselerde reklamları okuyabilecek bir kimse bulunabilirdi.
El İlanı. — 1450’de basım tekniğinin geliştirilmesi reklamcılıkta da yeni bir devrin başlamasına yol açtı. Satılık malları reklam etmek için küçük el ilanları yapılmaya başlanmıştı. Bunlar, kalabalık yerlerde halka dağıtılıyordu. İngiltere’de ilk yazılı reklam 1480’de yeni basılmış bir kitaba aitti, Londra’nın büyük kiliselerinin kapılarına asılmıştı.
Gazete Reklamı. — İlk gazete reklamı bir ilâç reklamıydı. Almanya’da 1525’te bir gazetede yayınlandı. XVII. yüzyılın başında ise artık gazetelere, dergilere reklam vermek ticaret adamları için ihtiyaç haline gelmişti.
Bugün reklamcılık artık bir endüstri olmuştur. Büyük şehirlerde kurulan geniş sermayeli reklamcılık şirketleri her alanda çeşitli reklâmlar yaparlar.
Reklamcılıkta sanatın her kolundan faydalanılır. Amerika’da çiklet yeni imal edilmeye başlandığı sıralarda «Chewing Gum» (çiklet) isimli güzel bir caz şarkısı bestelenmiş, en tanınmış caz şarkıcıları bu şarkıyı radyolarda, konserlerde halka duyurmuşlardı. Bunun gibi daha birçok reklam şarkıları vardır. Ayrıca resim, yazı, söz yolu ile de reklam yapılmaktadır.
Amerika ve Avrupa’da radyo, televizyon programlarının çoğu reklam programlarıdır. Özel şirketlerin malı olan radyolar, bu reklam programları sayesinde masraflarını çıkarıp para kazanabilmektedirler.
