Özellikle Engels ve Karl Marx’ın ortaya attığı doktrinlerde sıklıkla geçen bir terim olan proletarya nedir ne anlama gelir?
Eski Roma’da toplumun en aşağı sınıfına «proletarya» denirdi. Bu sınıftan olanların hiçbir şeye sahip olma hakları yoktu; ancak, çocuklara bakmalarından dolayı kendilerine bir değer verilirdi. Yakın çağlarda, Avrupa toplumlarında, yaşamasını sağlayan işinden başka hiçbir geliri, malı-mülkü olmayan «emekçi» sınıfına da «proletarya» denilmiştir.
Bu kelimeye ekonomi hayatı için önemli bir değer kazandıranlar Engels‘le Karl Marx olmuştur. Bunlar proletaryayı işçi sınıfı olarak vasıflandırmışlardı.
Daha sonraki sosyalistlerde proletarya kavramı, biraz daha farklı bir şekil almıştır, çünkü bunlar fabrika işçisiyle fabrika idarecisi arasında, bir dükkan tezgahtarı ile o mağazanın müdürü arasında, emekçilik bakımından, bir fark görmezler; hatta devletten para alan bir genel müdür de, proletarya sınıfındandır. Bu bakımdan, başlangıçta yalnız işçilere ad olan «proletarya» kelimesi, gittikçe, memur, öğretmen, satıcı gibi, emeğiyle yaşayan daha başka kimseleri de içine alan bir kavram kazanmıştır.
