Hayvansal Dokular Konu Anlatımı

0
Advertisement

Hayvansal dokular nelerdir? Hayvansal dokuların özellikleri, yapıları ve görevleri nedir, hayvansal dokular konu anlatımı.

Hayvansal Dokular

Başlıca hayvansal dokular: Epitel, Bağ, Kıkırdak, Kemik, Kan, Kas ve Sinir dokudur.

1) EPİTEL DOKU:

Vücudun dış ve iç yüzeyini örten, salgı yapabilen, duyulan alabilecek şekilde özelleşmiş çeşitleri olan bir dokudur.

Epitel doku, vücutta bağ dokudan oluşan bir tabaka üzerinde yayılmaktadır.

Genel Özellikleri:

Advertisement

A) Hücreler birbirlerine yapışmış gibi durur.
b) Hücreler arası madde çok azdır.
c) Epitel dokuda kan damarları bulunmaz.
d) Hücreler, daha alttaki bağ dokuya yayılmış kan damarlarından beslenir.
e) Esnek bir dokudur.

Epitel Dokunun Görevleri:

1) Koruma (Deri olarak)
2) Emme (Bağırsaklarda)
3) Salgı (Bezler)
4) Duyulan almak (Duyu organlarında)

ÖRTÜ EPİTELİ: Vücudun dışını ve iç organların iç yüzeyini örter. Hücrelerinin şekline ve dizilişine göre kısımlara ayrılır.30

1) Tek Tabakalı Epitel Doku: Kan damarlarında, omurgalı böbreklerinde, omurgalıların solunum yollarında bulunur.
2) Çok Tabakalı Epitel Doku: Memelilerde derinin yapısını oluşturur.

SALGI EPİTELİ: Salgı yapabilen epitel dokudur.

Advertisement

1) Tek Hücreli Salgı Epiteli: Toprak solucanının derisinde, omurgalıların solunum yollarında yer alır.
2) Çok Tabakalı Salgı Epiteli: Salgısını gönderme şekline göre üçe ayrılır:

a) Kanallı olanlar: (Ekzokrin bezler) (Açık bezler): Salgılarını belli bir kanalla, belirli vücut kısımlarına gönderirler.
Örnek: Tükürük bezleri, sindirim enzimlerini salgılayan bezler.

b) Kanalsız olanlar: (Endokrin bezler) (Kapalı bezler): Salgılarını doğrudan kana verirler.
Örnek: Hipofiz, böbrek üstü bezleri, tiroit bezi gibi. Salgılarına “hormon” adı verilir.

c) Karma bezler: Çeşitli olan salgılarını hem bir kanal ile, hem de doğrudan kana verebilirler.
Örnek: Pankreas gibi.

DUYU EPİTELİ: Dış ortamdan gelen uyartıları almaya özelleşmiş epitel doku çeşididir. Örneğin burunda koku epiteli, dilde tat epiteli gibi.

epitel-doku

2) BAĞ DOKUSU:

Organizmadaki diğer doku ve organları birbirine bağlayan, yumuşak organları koruyan, desteklik eden, vücudun savunması ile görevli olan çeşitleri bulunan dokudur.

Genel Özellikleri:

a) Hücreler arası boşluklar çoktur.
b) Hücreler arası madde fazladır.
c) Hücrelerin yanısıra lifler de dokunun yapışma girer.
d) Hücreler sitoplazmik uzantılara sahiptir.

Bağ dokusu hücreleri embriyonik evrede yıldız şeklindedir.
Başlıca bağ dokusu hücreleri: Fibroblast, mast ve makrofajlardır.
Bağ dokusunda yer alan lifler ise Kollagen ve Elastik liflerdir.

Advertisement

bag-doku
Yağ Dokusu: Özel bir bağ dokusu çeşididir. Hücreleri, sitoplazmalarında yağ damlacıkları birikteribilir. Yağ doku, organları koruyan bir yapıdır.

3) KIKIRDAK DOKU:

Bağ dokusunun ileri derecede farklılaşmış bir şeklidir. Bağ dokusunun genel özelliklerine sahiptir. Hücrelerine kondrosit, hücreler arası maddeye kondrin denir. Ara madde, kıkırdak dokunun görevine uygun olarak liflerle desteklenmiş olabilir. Ara madde içinde inorganik tuzlar yoktur. Kıkırdak doku, embriyonik dönemde iskeleti, sonradan ise kulak kepçesinde, burunda, kemiklerin birbirine değen kısımlarında yer alır. Kıkırdak doku hücreleri, ara maddeye difüzyonla giren besinlerden beslenirler.

kikirdak-doku

4) KEMİK DOKU:

Kemik dokusu da bağ dokusunun ileri derecede farklılaşmış şeklidir. İnsan ve tüm omurgalılarda iskeleti oluşturur. Kemik hücrelerine Osteosit, ara maddeye ise Osein deir. Osein içinde bağ dokusu lifleri yer alır. Liflerin arasında Ca, Mg, fosfatlar, \displaystyle CaC{{O}_{3}} gibi inorganik tuzlar bulunur.

kemik-doku

5) KAN DOKUSU:

Kan dokusu, hücre ara maddesi sıvı olan (akışkan) bir dokudur. Kan dokusu, kan hücreleri ve plazma adı verilen ara maddeden oluşur. Kan hücreleri plazma içinde süspansiyon durumda yer alırlar. Kan hücreleri alyuvar, akyuvar ve trombositlerdir.

6) KAS DOKUSU:

Çok hücreli hayvanlarda ve insanda, hareket sistemini kemikler ile birlikte oluşturan dokudur. Ayrıca, kasılması gereken organların yapısını (sindirim, solunum, kalp) oluşturur. Kas dokusu, çizgili ve düz kaslar olmak üzere ikiye ayrılır.

Advertisement

7) SİNİR DOKU:

Sinir doku, nöron adı verilen sinir hücrelerinden oluşur. Nöronlar, uyartıları alacak biçimde özelleşmişlerdir. Alınan uyartılar, merkezi, sinir sistemine (beyin, omirilik) iletilir, değerlendirilir. Ve gelen cevaba göre, organizma tarafından tepki oluşturulur.


Leave A Reply