Zaman neye denir? İnsanlar zamanı nasıl ölçerler? Eski çağlarda zamanın ölçülmesi, Türkiye’de zaman ayarı, zaman ile ilgili bilgi.
Zaman Nedir?
Zaman deyimi birçok anlamlara gelir. Fakat genel olarak, «zaman» bir ölçüdür; uzaklık, yakınlık, geçmiş ve gelecek anlamlarını belirtir. «Dün», «bugün» ve «yarın» kelimeleri kullanıldığı zaman belirli bir süre anlatılmış olur.
İnsanlar çok eski çağlardan beri zamanı ölçmeye çalışmış, bunun için belirli usuller bulmuşlardır.
Önce yıllar, sonra aylar ve nihayet saatlerin ölçülmesi usulleri bulundu.
Zamanı ölçmek için ilk insanların kullandığı saat, zaman aşımını bulmak için başvurdukları ağaç gölgeleriydi. Gölgenin kısalığı zamanın, öğleye yakın öldüğünü, gölge batıya uzamışsa sabahı, doğuya doğru uzamışsa akşamı gösteriyordu. Sonraları su saati, daha sonra güneş saati, kum saati, mum saati ve kandil saati kullanıldı. Bugün kullanılan saatlerin benzerleri ilk defa XIV. yüzyıl başlarında bulundu. Zaman aşımı da güneşle ölçüldü. Buna da «Vasati Güneş Zamanı» adı verilir.
Eski çağlarda her şehirde, o şehrin zamanı kullanılırdı. Yolculukta, her varılan istasyon veya iskelede, yolcuların o şehrin zamanına göre saatlerini ayarlamaları gerekirdi. Sonraları bu güçlükten kurtulmak, taşıtların tarifelerini bir esasa göre düzenleyebilmek için, her devletin sınırları içindeki saatin, o devletin başkentindeki saate göre ayarlanması kabul edildi. Böylece ayarlanan saatlerin gösterdiği zamana da «Milli Zaman» adı verildi.
Türkiye zamanı, Greenwich zamanından 2 saat ileridir.
Savaş zamanlarında, veya barışta, elektrikten tasarruf için «yaz saati» kullanılır. Yaz saati, bir ülkenin ulusal zamanında değişiklik yapılarak, saatlerin ileri alınması demektir. Genel olarak bir saatlik bir ileri alış yeterli görülmektedir. Bu sayede, güneş ışığından daha fazla yararlanılarak ekonomik olarak bir çıkar sağlanmaktadır. Türkiye’de II. Dünya Savaşı sırasında devamlı olarak yaz saatini kullanmış, ayrıca yaz aylarında bir defa daha «yaz saati» uygulaması yapılarak saatlerin iki saat ileri alınması sağlanmıştır.
