Osmanlı İmparatorluğunun duraklama döneminin dış sebepleri / nedenleri nelerdir? Duraklama döneminin dış sebeplerinin maddeler halinde verildiği sayfamız.
Osmanlı Duraklama Dönemi Dış Sebepleri
Doğal Sınırlara Kavuşma:
XVI. yüzyılın sonlarında imparatorluğun sınırları, doğuda Iran dağlarına, Azerbaycan’a ve Hazar denizine kadar genişlemişti. Güneyde Umman denizinden, Habeşistan dağları ve Büyük Sahra’dan Fas’a kadar uzanıyordu. Kuzeyde ise sınırlarımız, Kırım ve Ukrayna’dan, Karpat dağlarına ve Viyana önlerine ulaşmıştı. Batıda Adriya denizinden ve Akdeniz üzerinden Cezayir ile Fas arasındaki sınıra dayanıyordu.
Bu geniş ülkeler elde edilinceye kadar büyük ve küçük yirmiye yakın krallık ve beylik ortadan kaldırılmıştı. Osmanlı devleti, Duraklama ‘devrine girdiği zaman doğal sınırlarına ulaşmış bulunuyordu.
Komşu Devletlerin Durumları:
Osmanlı devleti güneyde daha fazla genişleyemezdi. Kuzeyde ise büyük ve kuvvetli devletlerle komşu olmuştu. Bunların içinde Almanya İmparatorluğu ve ona bağlı olan Avusturya Arşidükalığı çok büyük bir devletti. Lehistan ise geniş topraklara sahipti. Venedik Cumhuriyeti Akdeniz’de en büyük rakip idi. XV. yüzyıldan beri Osmanlılarla sürekli olarak çarpışıyordu. Kuzey-doğuda Rusya denilen kuvvetli bir devlet doğuyordu. Doğuda ise Osmanlı devletine rakip ve düşman olan bir İran devleti vardı. Bütün bunlara karşılık Osmanlı devleti de yukarıda gördüğümüz iç nedenlerden dolayı Yükselme devrindeki eski kudret ve kuvvetini kaybetmişti.
Üstelik komşu devletler, Osmanlılara karşı din ve inançlar bakımından da düşmandılar. Hıristiyanlarda Türklere karşı öteden beri süregelen bir Haçlı ruhu vardı. Herhangi bir savaşta hep birlikte hareket ediyorlar, Osmanlı devletine karada ve denizde büyük kuvvetlerle karşı koyuyorlardı. İran Safevîleri ise Şiî mezhebindeydiler. Onlarla da mezhep ayrılığı yüzünden aramız açıktı.
Bütün bunlardan başka, Duraklama devrinde Avrupa’da bilgi ve teknik bakımından büyük bir ilerleme başlamış, Avrupalılar, Osmanlılara göre her şeyde ileri gitmişler, coğrafya keşifleri ve sömürgecilik yüzünden çok zengin olmuşlardı. Yükselme devrinde Avrupa devletlerinin bütün ordularından düzenli ve kuvvetli olan ordumuz, Duraklama devrinde onların düzenli orduları karşısında gerilemeye başlamıştı. Sözün kısası, Osmanlı devleti her bakımdan Avrupa’dan geri kalmıştı. Bu durum karşısında kendisini düzeltmek zorundaydı. Bundan böyle de bu bozuk ve düzensiz yönetimle gidecek olursa, Avrupalıların hızla ilerlemesi karşısında, daha fazla dayanmak imkânsız olacaktı.
Duraklamanın memleketimizde verdiği sonuçlar ise, içte birtakım isyan ve ihtilâllerin çıkması, dışta sürekli yenilmelerin görülmesidir.
DURAKLAMANIN DIŞ SEBEPLERİ
1. Osmanlı Devleti’nin Doğal sınırlara kavuşması.
2. Avrupa’nın bilim, teknik ve uygarlıkta ileri gitmesi. Osmanlı İmparatorluğunun bu gelişmelerden oldukça uzak kalması.
3. Avrupa’nın coğrafi keşifler sonunda ekonomik yönden zenginleşmesi.
4. Avrupa’da güçlü devlet ve krallıkların kurulması, güçlü ordu ve donanmalar oluşturmaları.
5. Avrupa’nın Osmanlılara karşı birlikte hareket etmesi.
