Antropometri nedir, neyi inceler, neyi kapsar? Antropometrinin özellikleri, tarihçesi nasıldır? Antropometri hakkında bilgi.
Antropometri Nedir? Hakkında Bilgi
Antropometri, insan bedenine ait ölçülerin, sistemli biçimde derlenip aralarındaki ilişkilerin saptanmasıdır. Antropometri bugün fiziksel antropolojide kullanılan temel tekniklerden biridir. 19. yüzyılda insanın biyolojik ve kültürel evrimi üzerine başlatılan çalışmalar sonucunda, yaşayan ve soyu tükenmiş toplulukların sistemli biçimde tanımlanmasına duyulan ilginin artmasıyla gelişti. Yüzyılın sonraki bölümünde ise, biyolojik ırkla kültürel ve düşünsel gelişme düzeyi arasında ilişki kuran kuramları savunan toplumsal bilimciler, antropometrik verilerden çoğu zaman öznel amaçlarla yararlandılar. Sözde suça yatkın (kriminal) insan tipine fiziksel kanıt arayan İtalyan psikiyatr ve sosyolog Cesare Lombroso, antropometrik yöntemler kullanarak mahkûmları inceleyip sınıflandırdı.
20. yüzyılda, ırkların incelenmesinde antropometri uygulamalarının yerini, ırk farklılıklarını değerlendirmekte kullanılan daha gelişkin teknikler aldı. Gene de antropometri, fosiller aracılığıyla insanın kökenini ve evrimini inceleyen paleoantropolojide önemli bir işlev kazanarak geçerliliğini sürdürdü. 19. yüzyılda geliştirilen kraniyometri, yani kafatası ve yüz yapısının ölçümü, o güne değin bulunmuş olanlardan daha eski dönemlere ait insan ve insan öncesi fosillerin ortaya çıkarılmasıyla 1970’lerde ve 1980’lerde yeni bir önem kazandı.
Tarih öncesinden kalma kafatası ve yüz kemikleri üzerinde yapılan kraniyometri çalışmaları yoluyla antropologlar, beyin hacmindeki büyümeye uyabilmek için genişleyen insan kafatasının boyut ve biçiminde zamanla oluşan değişmeleri izleyebildiler. Sonuç olarak, kraniyometri ve öteki antropometrik ölçümler, dik durmanın ve beyin büyümesinin insanın gelişiminde aynı dönemde ortaya çıktığını savunur. Yaygın kabul gören kuramların temelden yeniden değerlendirilebilmesini sağladı.
Antropometri, akademik işlevlerinin yanı sıra, ticarette de uygulama alanı buldu. Otomobil koltuğu, pilot kabini, uzay kapsülleri gibi ürünlerin yanı sıra başta askeri üniformalar olmak üzere giysi tasarımında antropometrik verilerden yararlanılır.
Günümüzde antropometri, ürünleri optimize etmek için vücut boyutlarının dağılımı hakkındaki istatistiksel verilerin kullanıldığı endüstriyel tasarım, giyim tasarımı, ergonomi ve mimaride önemli bir rol oynamaktadır. Yaşam tarzları, beslenme ve nüfusun etnik bileşimindeki değişiklikler, vücut boyutlarının dağılımında değişikliklere (örn. Obezite artışı) yol açar ve antropometrik veri toplamalarının düzenli olarak güncellenmesini gerektirir.
