Ağa Hüseyin Paşa Kimdir? Ağa Hüseyin Paşa hayatı, biyografisi, dönemi, Osmanlı vezirleri hakkında bilgi.
Ağa Hüseyin Paşa Kimdir?
Ağa Hüseyin Paşa; Osmanlı veziridir (Edirne 1776-Vidin 1849).
1789’da İstanbul’a geldi. 1807-1812 Osmanlı-Rus Savaşı’nda başarılı hizmetlerde bulundu, zağarcıbaşı oldu. Bu görevdeyken Yeniçeri Ocağı’nı ortadan kaldırmak isteyen n. Mahmut’un güvenini kazandı. Sadrazam Silahtar Ali Paşa‘ nın önerisiyle kulkâhyası oldu. Bir süre sonra da yeniçeri ağalığına atandı (26 Şubat 1823). Ocakta zararlı çalışmalar yapan kişilerden bir kısmını ortadan kaldırdı, kimilerini de İstanbul’ dan uzaklaştırdı. Bu başarıları üzerine vezirlik rütbesiyle ödüllendirildi.
Yeniçerilerin düşmanlığını çekeceği düşüncesiyle yeniçeri ağalığından (26 Ekim 1823) Bursa ve İzmit valilikleriyle Boğaz Muhafızlığı’na atandı. Yeniçeri Ocağı’nın ortadan kaldırılması sırasında büyük yararlıkları görüldü. Bu başarılarına karşılık yeni kurulan Asâkir-i Mansure-i Muhammediye Ordusu’nun seraskerliğine getirildi. Mayıs 1827’de ikinci kez Boğaz Muhafızlığı’na atandı. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda yeni oluşturulan Asâkir-i Mansure-i Muhammediye güçleriyle Şumnu’yu savunduysa da Rusların Tuna’yı geçerek Şumnu istihkâmlarını ele geçirmelerine engel olamadı. Bunun üzerine görevinden alındı. Rusçuk muhafızı oldu ve savaştan sonra da Edirne Valiliği’ne getirildi.
Devlete başkaldıran Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa‘nın oğlu İbrahim Paşa’nın Suriye üzerine düzenlediği sefere karşı, Mısır, Girit ve Habeş Valiliği görevleriyle 12 Nisan 1832’de Halep’e gitti. Beylan Geçidi’nde Mısır Ordusu ile yaptığı savaşta 30 bin kişilik Osmanlı Ordusu ağır bir yenilgiye uğradı (29 Temmuz 1832). Bunun üzerine görevinden alındı. İstanbul’a döndükten bir yıl sonra Vidin Muhafızlığı’na atandı (4 Ağustos 1833). Ölümüne kadar bu görevde kaldı.
Kaynak – 2
Ağa Hüseyin Paşa
Ağa Hüseyin Paşa; (d. 1776, Edirne – ö. 25 Nisan 1849, Vidin), Osmanlı veziri ve yeniçeri ağasıdır. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasında önemli rol oynamıştır.
Bender’de 9. Yeniçeri Bölüğü’ne yazılarak orduya katıldı. 1806-12 Osmanlı-Rus Savaşı’nda gösterdiği başarılar üzerine zağarcıbaşılığa yükseltildi. Bu sırada II. Mahmud Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmak istiyor, ortaya çıkabilecek karışıklıkları da yeniçeriler arasına sokacağı adamları aracılığıyla denetlemeyi planlıyordu. Bu iş için Sadrazam Silahdar Ali Paşa tarafından padişaha salık verilen Hüseyin Paşa, Şubat 1823’te yeniçeri ağalığına getirildi. Hüseyin Paşa tehlikeli gördüğü kişileri ya ortadan kaldırdı ya da sürgüne göndererek ocaktan uzaklaştırdı. Bu hizmetlerinden ötürü aynı yıl vezirliğe yükseltildi.
Ama uygulamaları yüzünden ocakta kendisine karşı yoğun bir muhalefet başladı. Can güvenliği kalmayışı ve yeniçeriler arasında ayaklanma tehlikesinin baş göstermesi nedeniyle Ekim 1823’te görevden alındı. İzmit ve Bursa mutasarrıflıklarıyla İstanbul Boğazı ve Boğaz’a bağlı garnizonların komutanlığına getirildi. Haziran 1826’da çıkan ve Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla son bulan ayaklanma sırasında devlete büyük yararlıkları dokundu. Asakir-i Mansure-i Muhammediye adıyla kurulan yeni ordunun ilk seraskeri (komutan) oldu. 1827’de bu görevden çekildi. Bir süre yeniden mutasarrıflık ve Boğaz muhafızlığı yaptı. Aynı yıl Edirne valiliğine atandı.
1828-29 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Şumnu ve Balkanlar’ın savunmasıyla görevlendirildi. Şumnu’yu çok iyi savunmasına karşın, Rusların Aşağı Tuna’da üstünlük sağlamalarını önleyemeyince komutayı Sadrazam Reşid Mehmed Paşa’ya bırakmak zorunda kaldı. Savaştan sonra ikinci kez Edirne valisi oldu. 1832’de Mısır valisi Mehmed Ali Paşa’nın üzerine gönderilmek üzere oluşturulan Osmanlı ordusunun komutanlığına getirildi. Temmuz 1832’de Beylan’da uğradığı yenilgi nedeniyle görevden alındı. Ağustos 1833 ve Ekim 1846’da iki kez Vidin muhafızlığına getirildi. Bu görevi sırasında öldü. Okur yazar olmamakla birlikte, bilime ve tekniğe karşı ilgi duyan Ağa Hüseyin Paşa, yönetim görevlerinde bulunduğu yerlerde bayındırlık alanında da hizmetler vermiştir.
