Ağıt ne demektir? Ağıt ne zaman okunur, özellikleri nelerdir? Edebiyatta Ağıt hakkında bilgi.
Ağıt; Türk Halk Edebiyatı’nda ölüm ardı şiir ürünleridir. Belli bir kişi tarafından yaratılsa bile zamanla halk belleğine yerleşecek biçimde yayılırken tekilliğini yitirerek kamuya mal olan ortak (anonim) söz ürünüdür.
Ölçü ve uyakla nazım birimlerinin belirlediği biçimler dışında konularına göre ayrılan halk şiirimizin ana temalarından biri (Ötekiler: güzelleme, koçaklama, taşlama, muamma). Divanü Lugatit Türk ‘teki bilgilere göre Orta Asya Türkleri arasında yapılan yuğ (yas) törenlerinde okunan şiir ürünlerine sagu denir; yuğçı ve sığıtçı diye adlandırılan belli kişilerce ölenin erdemleri, iyilikleri, üstünlükleri dile getirilirken onu yitirenlerin duydukları acılar betimlenir. Bu geleneğin Anadolu’da da -bölgelere göre batı görünümleri değişmekle birlikte- sürdüğü gözlenmiştir. Aile ve yakın çevre kişilerinin ölümlerinden duyulan tekil acıların dar çapta ağıt törenine dönüşmesi olanaklı olmakla birlikte asıl ağıtlar üstün özellikleriyle halka malolmuş sevilen kişilerin ölümleri üzerine doğmaktadır. Genellikle sırasız gözüken cinayet, çaresiz hastalık, savaş şehitliği gibi ölümler daha çok etki yaratmakta, dinleyenleri de dünyanın değeri ve ölüm üstünde düşünmeye çağırmaktadır. Anonim Halk Edebiyatı’nın ürünü olan birçok ağıt, folklor araştırmalarınca derlenmiş, kitaplaşmıştır (Divan Şiiri’ndeki karşılığı Mersiye).
