Amazon Nehri nerededir, nerede başlar nereye dökülür, nerelerden geçer, özellikleri nelerdir? Amazon Irmağı hakkında bilgi.
Amazon Nehri
Amazon Nehri; Güney Amerika’da dünyanın, su toplama havzasının hacmi ve alanı açısından en geniş ırmağıdır.
En batıdaki kaynağı, Büyük Okyanusa ancak 160 km uzaktaki Peru Andları’nın yüksek tepelerindedir. Buna karşılık Kuzey Brezilya’da 6.437 km boyunca akarak doğuda Atlas Okyanusuna dökülür. Uzunluk bakımından Nil’den sonra dünyada ikinci sırayı alır. Yeryüzündeki bütün akarsuların taşıdığı suyun yüzde 20-25’inin Amazon’un payına düştüğü sanılmaktadır. 240 km genişliğindeki ağzından, yıllık ortalamaya göre, saniyede 180.000 m3 su denize dökülür. Bu miktar, Kuzey Amerika‘daki Mississippi Irmağının 10, Zaire’deki Kongo Irmağının da 4 katıdır. Okyanusa dökülen su o kadar çoktur ki, kıyıdan 160 km açıklara kadar deniz suyu tuzlu değil, tuzlumsudur.
Amazon’un Guyana ve Brezilya dağlıklarından özellikle de Andlar’dan doğan bini aşkın kolu bilinmektedir. Bunlardan yedisinin uzunluğu 1.600 km’den, Bolivya’dan kuzeydoğu yönüne akan Madeira’nın ise 3.200 km’den fazladır. Bütün yıl boyunca ulaşıma açık olan Amazon, Atlas Okyanusundan 1.600 km içeride olan Manaus’a kadar büyük şileplere geçit verir. Az eğimli bir arazide akan ırmak, U biçimindeki gölleriyle, ıssız kanallarıyla ve menderesli bir ırmağa özgü nitelikleriyle ayırt edilir. Sellerin (vârzeas) her yıl geri çekilirken arkada bıraktığı verimli mil tabakası, Hollanda’nın neredeyse iki katma eşit olan 65.000 km’lik bir alana yeniden canlılık getirir. Amazon’ un yaklaşık 7 milyon kilometrekare olan su toplama havzası, dünyanın öbür ırmaklarından herhangi birinin havzasından yaklaşık iki kat daha geniştir. Kolları, bataklıkları ve golleriyle Amazon, aralarında elektrikli yılanbalığı, yayınbalığı ve pirana da olmak üzere, milyonlarca balığı besleyen engin bir tatlı su denizi olarak tanımlanabilir.
